Bị nhắc 'làm sai lệch di sản', Sở Văn hóa - Thể thao tỉnh TT-Huế giải thích thế nào?

Ngày 6/8, Sở VH-TT tỉnh TT-Huế đã có văn bản gửi Cục Di sản Văn hóa (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) về việc chấn chỉnh các hoạt động liên quan đến Di sản Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt tại tỉnh này.

Theo Sở VH-TT tỉnh TT-Huế, tiết mục biểu diễn một vài trích đoạn và giới thiệu trang phục hầu đồng do một số nghệ nhân tham gia hội thảo thực hiện để minh họa, diễn giải thêm cho chủ đề liên quan đến Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt, đây là hoạt động mang tính tự phát

Theo đó, từ ngày 1 đến 6/8, Sở VH-TT tỉnh TT-Huế phối hợp cùng Tổ chức Kết nối Việt Nam (Engaging With Vietnam - EWV) và các đơn vị liên quan tổ chức hội thảo quốc tế Kết nối Việt Nam lần thứ 14 với chủ đề “Chủ đề Sống cùng Di sản, Tái tạo/Tạo di sản: Việt Nam và thế giới”.

Trong chuỗi các hoạt động hưởng ứng hội thảo, vào tối 2/8 tại Trường Đại học (ĐH) Nghệ thuật - Đại học Huế đã diễn ra khai mạc triển lãm “Mỹ thuật quốc tế”; trong đó có chương trình giới thiệu một số loại hình di sản văn hóa phi vật thể như ca Huế, múa Cung đình Huế, múa Chăm, múa hát Khmer Nam Bộ,...

Riêng tiết mục biểu diễn một vài trích đoạn và giới thiệu trang phục hầu đồng do một số nghệ nhân tham gia hội thảo thực hiện để minh họa, diễn giải thêm cho chủ đề liên quan đến Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt, đây là hoạt động mang tính tự phát của một nhóm nghệ nhân thanh đồng đến từ miền Bắc.

Toàn bộ các hoạt động nghệ thuật trên chỉ phục vụ riêng cho đại biểu là các nhà nghiên cứu tham dự hội thảo, được tổ chức trong khuôn viên Trường ĐH Nghệ thuật Huế, không đưa ra phục vụ tại cộng đồng.

Sau sự việc, Sở VH-TT tỉnh TT-Huế đã làm việc với ban tổ chức hội thảo, Trường Đại học Nghệ thuật Huế và nhóm nghệ nhân để rút kinh nghiệm và sẽ nghiêm túc triển khai đúng tinh thần chỉ đạo của Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, nhằm bảo vệ và phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể trên địa bàn tỉnh nhằm đảm bảo không để xảy ra những bức xúc trong cộng đồng.

Trước đó, vào ngày 3/8, Cục Di sản Văn hóa có Văn bản số 807 gửi Sở VH-TT tỉnh TT-Huế về việc chấn chỉnh các hoạt động liên quan đến Di sản Thực hành tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ của người Việt trên địa bàn tỉnh TT-Huế.

Theo đó, ngày 2/8/2023, Cục Di sản Văn hóa nhận được thông tin, tại sự kiện Hội thảo khoa học quốc tế Engaging With Vietnam do Sở VH-TT tỉnh TT-Huế phối hợp với đơn vị Engaging With Vietnam và Trường ĐH Nghệ thuật Huế tổ chức, đã diễn ra hoạt động biểu diễn hầu đồng và trình diễn trang phục của các giá đồng trong Di sản Thực hành Tín ngưỡng thờ Mẫu Tam phủ, do một số nghệ nhân, thanh đồng miền Bắc thực hiện.

"Căn cứ các quy định của Luật Di sản Văn hóa, Công ước 2003 Bảo vệ Di sản Văn hóa phi vật thể của UNESCO, đây là hoạt động làm sai lệch di sản khi đưa di sản ra biểu diễn ngoài phạm vi không gian thực hành của di sản, sử dụng các thành tố của di sản để trình diễn không đúng với bản chất và tính chất truyền thống của di sản. Vi phạm nguyên tắc về sự tôn trọng, bảo vệ tính thiêng, tập tục, kiêng kỵ của di sản và nguyên tắc đồng thuận trên cơ sở hiểu biết đầy đủ của cộng đồng chủ thể thực hành di sản", theo văn bản của Cục Di sản Văn hóa.

Cục Di sản Văn hóa đã đề nghị Sở VH-TT tỉnh TT-Huế chỉ đạo các cơ quan chuyên môn liên quan phối hợp, làm rõ sự việc, có biện pháp nhắc nhở, chấn chỉnh các hoạt động liên quan đến bảo vệ, phát huy giá trị di sản văn hóa phi vật thể trên địa bàn tỉnh, đảm bảo tuân thủ Luật Di sản Văn hóa và Công ước 2023, tránh gây những bức xúc trong cộng đồng chủ thể di sản cũng như nghệ nhân nắm giữ di sản.

Ngọc Văn