Biến thách thức thành cơ hội để đạt tăng trưởng 8% năm 2025

Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu còn nhiều biến động, nội tại nền kinh tế vẫn còn nhiều khó khăn, việc đặt mục tiêu tăng trưởng 8% vào năm 2025 là một thách thức lớn đối với Việt Nam. Tuy nhiên, với tinh thần chủ động thích ứng, cải cách mạnh mẽ và tận dụng tối đa các cơ hội từ quá trình chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo và hội nhập kinh tế quốc tế, chúng ta hoàn toàn có thể biến thách thức thành động lực thúc đẩy phát triển.

Thách thức đối với mục tiêu tăng trưởng 8% năm 2025

Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng GDP tối thiểu 8% vào năm 2025, một nhiệm vụ đầy tham vọng trong bối cảnh kinh tế toàn cầu biến động. Mặc dù năm 2024, nền kinh tế đã đạt mức tăng trưởng 7,09%, vượt chỉ tiêu đề ra, nhưng để đạt được mục tiêu 8% vào năm 2025, Việt Nam sẽ phải đối mặt với nhiều thách thức đáng kể.

Thách thức nội tại là áp lực lạm phát, mặc dù lạm phát năm 2024 được kiểm soát ở mức 3,63%, nhưng với mục tiêu tăng trưởng cao hơn, áp lực này có thể gia tăng, đặc biệt khi Chính phủ dự kiến tăng chi tiêu công và đầu tư.

Giải ngân đầu tư công năm 2025, Việt Nam dự kiến giải ngân khoảng 295.000 tỉ đồng vốn đầu tư công theo kế hoạch, cùng với số vốn chuyển tiếp từ năm 2024. Việc giải ngân hiệu quả số vốn này là thách thức lớn, đòi hỏi cải cách thủ tục hành chính và quản lý dự án chặt chẽ.

Năng suất lao động để đạt mục tiêu tăng trưởng, cần được cải thiện. Tuy nhiên, việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực và áp dụng công nghệ hiện đại đòi hỏi thời gian và nguồn lực đáng kể.

Chính phủ đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế năm 2025 trên 8%.

Thách thức ngoại cảnh là biến động kinh tế toàn cầu nguy cơ suy thoái kinh tế thế giới và căng thẳng thương mại giữa các nền kinh tế lớn có thể ảnh hưởng tiêu cực đến xuất khẩu và đầu tư nước ngoài vào Việt Nam.

Thiên tai và biến đổi khí hậu: Năm 2024, bão Yagi đã gây thiệt hại khoảng 40.000 tỉ đồng, làm giảm 0,15% GDP. Những sự kiện thiên tai tương tự có thể tiếp tục đe dọa tăng trưởng kinh tế trong tương lai.

Đạt được mục tiêu tăng trưởng 8% vào năm 2025 là một thách thức lớn, nhưng với chiến lược phù hợp và sự nỗ lực đồng bộ từ Chính phủ, doanh nghiệp và người dân, Việt Nam có thể biến thách thức thành cơ hội, thúc đẩy phát triển kinh tế bền vững.

Cơ hội thúc đẩy tăng trưởng kinh tế

Việt Nam đặt mục tiêu tăng trưởng GDP tối thiểu 8% trong năm 2025, cao hơn so với mục tiêu trước đó là 6,5-7%. Mục tiêu này được xây dựng dựa trên các các căn cứ có tính khả thi

Với đà phục hồi kinh tế mạnh mẽ sự tăng trưởng liên tục trong các quý của năm 2024 tạo nền tảng vững chắc cho năm 2025. GDP của Việt Nam tăng 7,09%, đạt quy mô 476,3 tỉ USD, thuộc nhóm các quốc gia tăng trưởng cao nhất khu vực và thế giới.

Dự kiến công nghiệp và xây dựng tăng trưởng khoảng 9,5% trở lên, trong đó công nghiệp chế biến, chế tạo tăng ít nhất 9,7%. Dịch vụ tăng trưởng dự kiến đạt 8,1% trở lên. Nông, lâm, thủy sản mục tiêu tăng trưởng khoảng 3,9% trở lên.

Tổng vốn đầu tư toàn xã hội dự kiến đạt khoảng 174 tỉ USD, chiếm xấp xỉ 33,5% GDP. Đầu tư công khoảng 36 tỉ USD (tương đương 875 nghìn tỉ đồng), tăng 84,3 nghìn tỉ đồng so với kế hoạch ban đầu. Đầu tư tư nhân ước tính khoảng 96 tỉ USD. Dự kiến dòng vốn FDI vào Việt Nam năm 2025 sẽ đạt khoảng 28 tỉ USD, đóng góp quan trọng vào tăng trưởng kinh tế.

Dự án đường sắt tốc độ cao đang thực hiện các bước chuẩn bị đầu tư. Ảnh: V.LONG

Thương mại và tiêu dùng tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng dự kiến tăng khoảng 12% trở lên trong năm 2025. Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu mục tiêu tăng 12% trở lên, với thặng dư thương mại ước tính khoảng 30 tỉ USD.

Cải cách thể chế và chính sách Chính phủ đang tập trung hoàn thiện thể chế, chính sách nhằm tháo gỡ các rào cản tăng trưởng, đặc biệt trong các lĩnh vực đầu tư, quy hoạch và chứng khoán. Việc tháo gỡ các nút thắt về thể chế, đặc biệt trong lĩnh vực đất đai, đầu tư và tín dụng, tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp phát triển

Giải pháp biến thách thức thành cơ hội

Để đạt mục tiêu tăng trưởng GDP 8% vào năm 2025, Việt Nam cần triển khai đồng bộ các giải pháp biến thách thức thành cơ hội.

Đầu tiên chúng ta cần đẩy mạnh đầu tư công trong năm 2025, việc này được kỳ vọng tạo động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, cải thiện cơ sở hạ tầng và thu hút đầu tư từ khu vực tư nhân. Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả cao, cần đảm bảo tiến độ giải ngân và chất lượng triển khai các dự án, tránh tình trạng chậm trễ và lãng phí nguồn lực.

Theo các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội năm 2025 của Việt Nam, tổng vốn đầu tư toàn xã hội dự kiến đạt khoảng 174 tỉ USD, tương đương 33,5% GDP. Trong đó: Đầu tư công khoảng 36 tỉ USD (tương đương 875 nghìn tỉ đồng), đầu tư tư nhân khoảng 96 tỉ USD, đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) khoảng 28 tỉ USD và các nguồn đầu tư khác khoảng 14 tỉ USD.

Đầu tư tư nhân đóng vai trò quan trọng vào mục tiêu phát triển kinh tế năm 2025. Ảnh: V.LONG

Tuy nhiên, để đạt được hiệu quả cao, chúng ta cần đảm bảo tiến độ giải ngân và chất lượng triển khai các dự án, tránh tình trạng chậm trễ và lãng phí nguồn lực. Việc giải ngân hiệu quả số vốn này sẽ tạo động lực thu hút các thành phần kinh tế khác và thúc đẩy tăng trưởng.

Thêm vào đó, đầu tư từ khu vực tư nhân chiếm khoảng 55% tổng mức đầu tư toàn xã hội. Những con số này cho thấy sự cam kết mạnh mẽ của Việt Nam trong việc huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực đầu tư, đặc biệt là từ khu vực tư nhân, nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững và đạt được các mục tiêu phát triển đề ra.

Việc giải ngân hiệu quả số vốn này sẽ tạo động lực thu hút các thành phần kinh tế khác và thúc đẩy tăng trưởng. Do đó, cần có cơ chế thúc đẩy kinh tế tư nhân, tạo môi trường kinh doanh thông thoáng, linh hoạt và tháo gỡ các rào cản, thủ tục hành chính.

Thúc đẩy xuất khẩu và mở rộng thị trường. Xuất khẩu năm 2024, kim ngạch xuất khẩu hàng hóa đạt 405,53 tỉ USD, tăng 14,3% so với năm trước. Để duy trì đà tăng trưởng này, cần tận dụng tối đa lợi thế từ 17 hiệp định thương mại tự do (FTA) đã ký kết, mở rộng thị trường xuất khẩu và đa dạng hóa sản phẩm. Thị trường nội địa tiêu dùng cuối cùng năm 2024 tăng 6,57% so với năm 2023. Việc kích cầu tiêu dùng nội địa thông qua các chính sách tài khóa và tiền tệ hợp lý sẽ góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.

Phát triển khoa học công nghệ và chuyển đổi số. Đầu tư vào khoa học công nghệ năm 2024, năng suất lao động của toàn nền kinh tế theo giá hiện hành ước đạt 221,9 triệu đồng/lao động, tương đương 9.182 USD/lao động, tăng 726 USD so với năm 2023. Để tiếp tục nâng cao năng suất, cần đầu tư mạnh mẽ vào nghiên cứu và phát triển, ứng dụng công nghệ cao và thúc đẩy chuyển đổi số trong các ngành kinh tế. Chuyển đổi số tỉ trọng kinh tế số trong GDP Việt Nam năm 2023 đạt 12,33%. Việc đẩy mạnh chuyển đổi số sẽ tạo ra các mô hình kinh doanh mới, nâng cao hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế.

Phát triển hạ tầng và cải thiện môi trường kinh doanh. Đầu tư vào hạ tầng, đặc biệt là giao thông, sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho lưu thông hàng hóa và dịch vụ, giảm chi phí và tăng hiệu quả kinh tế.Việc cải cách thủ tục hành chính, tạo môi trường kinh doanh minh bạch và thuận lợi sẽ thu hút đầu tư và thúc đẩy hoạt động sản xuất kinh doanh.

Sân bay Long Thành dự kiến hoàn thành cơ bản năm 2025. Ảnh: V.HỘI

Kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô. Kiểm soát lạm phát năm 2024, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân tăng 3,63%. Việc duy trì lạm phát ở mức hợp lý (dự kiến 4,5-5% năm 2025) sẽ tạo môi trường ổn định cho phát triển kinh tế. Chính sách tiền tệ linh hoạt ngân hàng Nhà nước Việt Nam cam kết duy trì chính sách tiền tệ linh hoạt, hỗ trợ tăng trưởng kinh tế và kiểm soát lạm phát.

Việc đạt được mục tiêu tăng trưởng 8% trong năm 2025 với các giải pháp trên, cùng với sự phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ, doanh nghiệp và toàn xã hội. Bằng cách biến thách thức thành cơ hội, tận dụng tối đa các nguồn lực và tiềm năng, Việt Nam có thể đạt được mục tiêu này, tạo nền tảng cho giai đoạn phát triển bền vững và thịnh vượng trong tương lai.

PGS.TS Ngô Trí Long- Chuyên gia Kinh tế