BIS cảnh báo lạm phát tái trỗi dậy

Báo cáo của BIS cho biết, các hộ gia đình được khảo sát ở 29 nền kinh tế phát triển và mới nổi kỳ vọng lạm phát trong 12 tháng tới sẽ tăng 8%, cao hơn mức trung bình 2,4% hiện tại. Ảnh minh họa: Getty Images

Trong báo cáo thường niên hôm 29-6, BIS cho biết, các hộ gia đình được khảo sát ở 29 nền kinh tế phát triển và mới nổi dự báo lạm phát trong 12 tháng tới sẽ tăng 8%, cao hơn mức trung bình 2,4% hiện tại.

Điều này làm dấy lên mối đe dọa rằng, kỳ vọng về giá cả sẽ bị tách rời khỏi mục tiêu lạm phát chính thức của các ngân hàng trung ương. Các hộ gia đình và nhóm lao động có thể phản ứng với các đợt tăng giá trong tương lai bằng cách yêu cầu tăng lương, dẫn đến vòng lặp luẩn quẩn giá cả - tiền lương.

“Các hộ gia đình chịu ảnh hưởng rất nhiều từ trải nghiệm lạm phát gần đây, do vậy rất cảnh giác với triển vọng lạm phát trong thời gian tới”, Hyun Song Shin, người đứng đầu bộ phận tiền tệ và kinh tế của BIS bình luận.

Ông cho biết thêm, khảo sát về kỳ vọng lạm phát của các hộ gia đình có xu hướng ước tính quá cao lạm phát thực tế. Nhưng nếu những nhận thức đó sau đó chuyển thành hành vi, thì nền kinh tế sẽ chịu tác động lớn.

Các ngân hàng trung ương trên khắp thế giới đã cắt giảm lãi suất khi đợt tăng giá tồi tệ nhất trong nhiều thập niên lắng xuống.

Theo dự báo của Quỹ Tiền tệ quốc tế (IMF), lạm phát ở các nền kinh tế phát triển sẽ giảm xuống còn 2,2 % vào năm tới, thấp hơn nhiều so với mức hơn 7% vào năm 2022. Ở các nền kinh tế mới nổi, lạm phát dự kiến giảm xuống 4,6 % so với mức gần 10% trong năm 2022.

Nhưng các nhà quản lý tiền tệ vẫn lo lắng do dấu ấn dai dẳng của đợt tăng lạm phát sau sau khi đại dịch Covid-19 kết thúc.

Trong khi đó, cuộc chiến thương mại của Tổng thống Donald Trump đang tạo ra áp lực lạm phát mới, đặc biệt là ở Mỹ, nơi Cục Dự trữ liên bang (Fed) giữ nguyên chính sách trong năm nay vì lo ngại thuế quan sẽ đẩy giá tiêu dùng trong nước lên cao.

BIS nhấn mạnh đến rủi ro lạm phát, bao gồm việc gián đoạn thương mại gây tổn hại đến nguồn cung hàng hóa và có thể thể ảnh hưởng đến các nền kinh tế vốn đã chịu áp lực vì dân số già hóa và tình trạng thiếu hụt lao động.

“Như đã xảy ra trong đại dịch, tình trạng gián đoạn thương mại như vậy có thể gây ra hậu quả lớn và lâu dài cho sản xuất và giá cả khắp nền kinh tế”, báo cáo của BIS cho biết.

BIS lập luận rằng, dù lạm phát tăng tạm thời do thuế quan thường được xem là “tương đối lành tính”, nhưng vẫn có nguy cơ dẫn đến giá cả tăng dai dẳng do kỳ vọng lạm phát của các hộ gia đình tăng.

Báo cáo thường niên của BIS phát hiện ra rằng, các yếu tố như như dân số già hóa, biến đổi khí hậu, căng thẳng địa chính trị và nguồn cung kém linh hoạt hơn, đều có thể góp phần tạo nên môi trường bất ổn hơn, khiến việc hoạch định chính sách trở nên căng thẳng hơn đối với các ngân hàng trung ương.

“Các hộ gia đình nói riêng có thể chịu đựng kém hơn đối với tình trạng tăng giá và giảm lương thực tế sau khi chi phí sinh hoạt tăng mạnh sau đại dịch”, Tổng giám đốc BIS Agustín Carstens cảnh báo.

Người đứng đầu BIS lưu ý, nếu có bằng chứng về việc kỳ vọng lạm phát của người dân tăng lên, các ngân hàng trung ương cần phản ứng nhanh chóng và mạnh mẽ với các cú sốc lạm phát.

Tuy nhiên, sự không chắc chắn xung quanh thời điểm, quy mô và quỹ đạo tương lai của thuế quan Mỹ làm phức tạp thêm nhiệm vụ này.

Chủ tịch Fed Jerome Powell đã nhấn mạnh đến rủi ro rằng, ký ức của mọi người về lạm phát sau Covid-19 có thể làm phức tạp thêm nỗ lực dập tắt áp lực giá cả của Fed.

Kỳ vọng lạm phát của các hộ gia đình Mỹ tăng vọt sau khi ông Trump công bố chính sách thuế quan đối ứng vào đầu tháng Tư. Các cuộc thăm dò của Đại học Michigan hồi tháng Tư cho thấy, kỳ vọng lạm phát ngắn hạn và dài hạn của người tiêu dùng Mỹ đạt mức cao nhất kể từ đầu thập niên 1990.

Kể từ đó, kỳ vọng lạm phát đã giảm xuống sau khi căng thẳng thương mại Mỹ-Trung hạ nhiệt nhưng vẫn ở mức cao hơn gấp đôi mục tiêu 2 % của Fed.

Trong cuộc họp chính sách mới nhất vào đầu tháng này, Ngân hàng trung ương Anh (BoE) cũng đã nêu bật những rủi ro xung quanh kỳ vọng lạm phát cao của hộ gia đình và doanh nghiệp.

Theo Financial Times

Chánh Tài