Bộ Giao thông vận tải phấn đấu đến 2025 sẽ hoàn thành 3.000km đường bộ cao tốc

Quang cảnh hội nghị (Ảnh: Bộ GTVT)

Hoàn thành hơn 600km đường bộ cao tốc sau 3 năm

Báo cáo tại hội nghị, đại diện Cục Quản lý đầu tư xây dựng thông tin: Dự án đường bộ cao tốc bắc-nam phía Đông giai đoạn 2017-2020 được Quốc hội khóa XIV thông qua chủ trương đầu tư tại Nghị quyết số 52 năm 2017, gồm 11 dự án thành phần với tổng chiều dài 654km. Trong đó, có 8 dự án thành phần được đầu tư bằng hình thức đầu tư công và 3 dự án thành phần được đầu tư theo phương thức đối tác công-tư (PPP).

Tính đến nay, đã có 8 dự án thành phần trên tuyến cao tốc bắc-nam giai đoạn 2017-2020 đã được đưa vào khai thác với tổng chiều dài 519km, bao gồm 4 dự án thành phần kết nối từ Ninh Bình đến Nghệ An. Hai đoạn còn lại là Diễn Châu-Bãi Vọt, Cam Lâm-Vĩnh Hảo và cầu Mỹ Thuận 2 đang tiếp tục khẩn trương triển khai thi công. Theo kế hoạch, toàn bộ các dự án giai đoạn 1 sẽ hoàn thành trong quý II năm 2024.

Cụ thể, theo báo cáo chi tiết, các dự án xây dựng đường bộ cao tốc bắc-nam phía đông giai đoạn 2017-2020, đoạn từ Ninh Bình đến Nghệ An đã thông xe đưa vào khai thác gồm 4 dự án thành phần, có chiều dài 171,85km, tổng mức đầu tư 27.353 tỷ đồng, đi qua địa phận 4 tỉnh (Nam Định 5,1km, Ninh Bình 24,4km, Thanh Hóa 98,8km, Nghệ An 43,5km).

Trong đó, đoạn Cao Bồ-Mai Sơn dài 15,2km, tổng mức đầu tư 1.607,4 tỷ đồng do Sở Giao thông vận tải Ninh Bình làm chủ đầu tư; đoạn Mai Sơn-Quốc lộ 45 dài 63,37km, tổng mức đầu tư 12.918 tỷ đồng do Ban Quản lý dự án Thăng Long làm chủ đầu tư; đoạn Quốc lộ 45-Nghi Sơn dài 43,28km, tổng mức đầu tư 5.534,5 tỷ đồng do Ban Quản lý dự án 2 làm chủ đầu tư và đoạn Nghi Sơn-Diễn Châu dài 50km, tổng mức đầu tư 7.293,2 tỷ đồng do Ban Quản lý dự án 6 làm chủ đầu tư.

Thi công tuyến cao tốc bắc nam phía đông đoạn Diễn Châu-Bãi Vọt, Hà Tĩnh (Ảnh minh họa: Ngô Tuấn)

Đến nay, cả 4 đoạn đều đã hoàn thành và đưa vào khai thác. Trong đó, đoạn Cao Bồ-Mai Sơn đưa vào khai thác tháng 2/2022; đoạn Mai Sơn-Quốc lộ 45 đưa vào khai thác tháng 4/2023 và 2 đoạn Quốc lộ 45-Nghi Sơn, Nghi Sơn-Diễn Châu đưa vào khai thác từ ngày 1/9/2023.

"Việc hoàn thành cao tốc đoạn từ Ninh Bình đến Nghệ An đưa vào khai thác đã rút ngắn thời gian di chuyển từ Hà Nội đến Nghệ An (Diễn Châu) chỉ còn khoảng 3-3,5 giờ, giải quyết nhu cầu vận tải hành khách và hàng hóa giữa các tỉnh khu vực phía Bắc và Bắc Trung bộ; giảm thiểu tai nạn, ùn tắc giao thông trên tuyến Quốc lộ 1; tạo điều kiện thúc đẩy phát triển kinh tế khu vực và hình thành, phát triển các khu công nghiệp, trung tâm văn hóa, du lịch của các tỉnh Nam Định, Ninh Bình, Thanh Hóa, Nghệ An và khu vực Bắc Trung Bộ", ông Lê Quyết Tiến, Cục trưởng Cục Quản lý đầu tư xây dựng, Bộ Giao thông vận tải thông tin.

Những khó khăn "chưa có tiền lệ"

Cũng theo đại diện Cục Quản lý đầu tư xây dựng, đến nay, đoạn đường bộ cao tốc từ Ninh Bình đến Nghệ An đã hoàn thành đáp ứng tiến độ, chất lượng theo đúng yêu cầu kỹ thuật, nâng tổng chiều dài tuyến đường bộ cao tốc đang khai thác trên cả nước lên 1.822km.

Bộ Giao thông vận tải và các địa phương đang tích cực triển khai xây dựng các đoạn còn lại trên tuyến cao tốc bắc-nam phía đông, các tuyến vành đai vùng Thủ đô, Thành phố Hồ Chí Minh và các tuyến đường bộ cao tốc kết nối khu vực Tây Bắc, Tây Nguyên, Tây Nam Bộ và đồng bằng sông Cửu Long để phấn đấu đến cuối năm 2025 có 3.000km đường bộ cao tốc và đến năm 2030 có 5.000km đường bộ cao tốc theo đúng Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã đề ra.

Quá trình thực hiện, các nhà thầu đã gặp không ít khó khăn, vướng mắc ảnh hưởng lớn tới tiến độ dự án.

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng khẳng định: Quá trình thực hiện đã gặp không ít khó khăn, vướng mắc ảnh hưởng lớn đến tiến độ của dự án.

Cụ thể: Trong giai đoạn cả nước tập trung phòng chống đại dịch Covid-19, nhiều thời điểm giãn cách xã hội, không thể huy động nhân sự, vận chuyển máy móc vào công trường.

Bên cạnh đó, dự án đi qua khu vực có địa hình, địa chất phức tạp, nền đất yếu đòi hỏi phải theo dõi, điều chỉnh kịp thời về thiết kế kỹ thuật để bảo đảm chất lượng.

Ngoài ra cần phải kể tới việc giá nhiên liệu, vật liệu có thời điểm tăng cao đột biến; khó khăn về việc khai thác, cung ứng nguồn vật liệu xây dựng thông thường, đặc biệt là đất đắp nền đường; thời tiết, khí hậu cực đoan, mùa mưa đến sớm và kéo dài hơn thường lệ khiến nhiều thời điểm không thể thi công…

Bộ trưởng Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng phát biểu tại hội nghị. (Ảnh: Bộ GTVT)

"Đứng trước tình hình đó, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã dành sự quan tâm đặc biệt, sâu sát, quyết liệt chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương phối hợp, tháo gỡ khó khăn; đã ban hành nhiều Nghị quyết với cơ chế đặc thù để giải quyết vướng mắc, khó khăn về nguồn vật liệu. Bên cạnh đó, các Bộ, ngành, địa phương đã vào cuộc với tinh thần trách nhiệm cao, quyết liệt, vượt qua mọi khó khăn, giải quyết dứt điểm các vấn đề thuộc thẩm quyền của mình", Bộ trưởng nhấn mạnh.

Ngành Giao thông vận tải cũng xác định, việc hoàn thành các Dự án đúng tiến độ, bảo đảm chất lượng là danh dự, trách nhiệm của ngành trước Đảng, Nhà nước và Nhân dân.
Bộ trưởng Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng

Với tinh thần "Đã nỗ lực thì nỗ lực hơn nữa, cố gắng rồi thì cố gắng hơn nữa, quyết tâm rồi thì quyết tâm cao hơn nữa, xác định trọng tâm, trọng điểm để phân bổ nguồn lực thực hiện thắng lợi những mục tiêu đã đề ra”, Bộ Giao thông vận tải đã phát động các phong trào thi đua với mục đích vừa động viên, cổ vũ, vừa là “mệnh lệnh” để các chủ thể tham gia dự án nỗ lực phấn đấu, tổ chức triển khai "3 ca 4 kíp", thi công xuyên Lễ, xuyên Tết. Với tinh thần “vượt nắng, thắng mưa” vượt qua những khó khăn, thách thức, 2 dự án Quốc lộ 45-Nghi Sơn và Nghi Sơn-Diễn Châu kịp đưa vào khai thác phục vụ nhân dân đúng dịp dịp kỷ niệm 78 năm Quốc khánh đất nước.

Trước đó Dự án Mai Sơn-Quốc lộ 45 đưa vào khai thác đúng dịp lễ 30/4-1/5 năm nay và Dự án Cao Bồ-Mai Sơn khánh thành đúng dịp Tết Nguyên đán năm 2022.

Phát huy tinh thần "chỉ bàn làm, không bàn lùi"

Bộ trưởng Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng nhấn mạnh, với tinh thần “Chỉ bàn làm, không bàn lùi”, lan tỏa sự quyết liệt của Thủ tướng Chính phủ, Các Ban Quản lý dự án đã tập trung giải quyết nhanh những thủ tục liên quan cho nhà thầu; nhanh nhạy, linh hoạt trong việc áp dụng mọi cơ chế giải ngân nhằm hỗ trợ, duy trì năng lực tài chính cho các nhà thầu tăng tốc thi công.

Bên cạnh đó, các Ban Quản lý dự án đã tăng cường kiểm soát chặt chẽ từng khâu, từng thủ tục bảo đảm đúng quy định của pháp luật, không để xảy ra tiêu cực, sai phạm; kiểm soát nghiêm chất lượng thi công của nhà thầu.

Các đơn vị tư vấn đã bám sát hiện trường, luôn có cán bộ thường trực giám sát chặt chẽ về quy trình, chất lượng thi công, đẩy nhanh nghiệm thu thanh toán, kịp thời xử lý ngay những điều chỉnh, bổ sung thiết kế kỹ thuật nếu có.

Các nhà thầu đã vượt qua những khó khăn chưa từng có như đã nêu trên, linh hoạt điều chỉnh tiến độ thi công, tăng cường nhân lực, thiết bị, tài chính… tổ chức thi công “3 ca, 4 kíp” để đẩy nhanh tiến độ, bù lại phần khối lượng bị chậm và thực hiện đúng với cam kết thi đua về tiến độ hoàn thành từng gói thầu, bảo đảm hoàn thành Dự án đúng tiến độ yêu cầu; tuyệt đối không vì tiến độ mà đánh đổi chất lượng.

Cao tốc Nghi Sơn-Diễn Châu (Ảnh: TTXVN)

Bộ trưởng khẳng định, trên công trường của các dự án cao tốc đi qua bắc miền Trung, hàng nghìn kỹ sư, công nhân đã vào cuộc ngày-đêm, phát huy tinh thần “đi trước mở đường” và với tình yêu đất nước, yêu nghề đã vượt qua tất cả những sự khắc nghiệt của thời tiết và môi trường lao động, những sự nhớ nhung, xa cách người thân và gia đình kể cả trong những ngày lễ, tết đoàn viên để bám máy, bám công trường thi công không ngơi nghỉ.

Nắng đủ thì thi công bê-tông nhựa, mưa nhiều chuyển sang làm cầu, cống, hộ lan, biển báo. Thời tiết có thể bất lợi nhưng sản lượng không thể không lũy tiến. Tinh thần ấy, khí thế ấy, giải pháp linh hoạt ấy đã tạo nên đột phá ấn tượng tại các công trường. Lịch sử sẽ không quên những vất vả, hy sinh của những người mở đường.

Bộ trưởng Giao thông vận tải Nguyễn Văn Thắng

Từ những khó khăn đã vượt qua, để phát huy những kết quả đã đạt được, tiếp tục giữ được tinh thần nhiệt huyết, trách nhiệm, quyết tâm cao nhất để hoàn thành thắng lợi những nhiệm vụ rất nặng nề phía trước, Bộ Giao thông vận tải cũng quán triệt những bài học kinh nghiệm đã được rút ra và rất có giá trị thực tiễn.

Một là, phải huy động sự vào cuộc tích cực, trách nhiệm của cả hệ thống chính trị từ trung ương đến địa phương và toàn xã hội vì sự nghiệp phát triển chung của đất nước.

Hai là cần bám sát thực tiễn, chủ động, kịp thời phát hiện các khó khăn, vướng mắc để đề xuất các giải pháp, các cơ chế, chính sách giải quyết theo hướng giảm thiểu các thủ tục hành chính và các khâu trung gian, tập trung trách nhiệm, rút ngắn thời gian thực hiện; tinh thần như Chính phủ đã quán triệt “khó khăn ở đâu thì giải quyết ở đó, ở cấp nào thì cấp đó giải quyết, tránh các hiện tượng đùn đẩy, né tránh trách nhiệm ảnh hưởng đến tiến độ và mục tiêu chung của các Dự án.

Ba là, công tác giải phóng mặt bằng luôn là đường găng của các dự án nên cần phải đi trước một bước; do vậy, các địa phương cần tập trung chỉ đạo triển khai đồng thời một số công việc để đẩy nhanh tiến độ giải phóng mặt bằng, di dời hạ tầng kỹ thuật, xây dựng khu tái định cư, giao mỏ vật liệu, xác định bãi đổ thải, hạn chế tối đa việc bàn giao mặt bằng “xôi đỗ” gây khó khăn trong quá trình thi công

Cần quan tâm xây dựng các khu tái định cư bảo đảm tốt hơn hoặc bằng nơi ở cũ, để người dân yên tâm về nơi ở mới, đồng thời thực hiện tốt công tác tuyên truyền, vận động, tạo sự đồng thuận cao của người dân bị ảnh hưởng, nhanh chóng bàn giao mặt bằng phục vụ thi công.

Quá trình thực hiện dự án đã để lại nhiều bài học kinh nghiệm sâu sắc.

Bốn là, nhu cầu vật liệu đắp nền đường rất lớn, các địa phương cần chủ động có kế hoạch khai thác, cung cấp đủ nguồn vật liệu theo tiến độ thi công của Dự án; đồng thời, cần kiểm soát chặt chẽ về nguồn gốc vật liệu để bảo đảm chất lượng, quản lý chặt chẽ giá vật liệu, kiên quyết không để xảy ra các hiện tượng đầu cơ, nâng giá, ảnh hưởng đến tiến độ và chi phí xây dựng công trình.

Năm là, các chủ đầu tư, tư vấn giám sát, tư vấn thiết kế và các nhà thầu phải phát huy tinh thần trách nhiệm cao nhất, xây dựng kế hoạch, phương án thi công một cách khoa học, chi tiết, phù hợp điều kiện thực tế, huy động đầy đủ nhân lực, tài chính, máy móc thiết bị hiện đại, tổ chức thi công bảo đảm tiến độ, chất lượng, an toàn, giữ gìn vệ sinh môi trường; chú trọng chăm lo quyền lợi chính đáng, đời sống tinh thần, động viên cổ vũ người lao động. Tuân thủ tuyệt đối yêu cầu kỹ thuật của Dự án, các quy định của pháp luật liên quan, không để xảy ra tham nhũng, tiêu cực.