Bổ sung ưu đãi thuế để khuyến khích phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải điều hành phiên làm việc.

Trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi), Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi cho biết trên cơ sở tổng hợp ý kiến của các ĐBQH, các Đoàn ĐBQH về dự thảo Luật, Ủy ban Thường vụ Quốc hội (UBTVQH) đã tiếp thu, chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Luật và có Báo cáo số 1282/BC-UBTVQH15 ngày 10/5/2025 giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật.

Ủng hộ tạo thuận lợi hơn cho doanh nghiệp bất động sản về thuế thu nhập doanh nghiệp

Đáng chú ý, về quy định cho phép doanh nghiệp được bù trừ lãi của hoạt động kinh doanh bất động sản, chuyển nhượng dự án đầu tư với lỗ từ hoạt động kinh doanh khác khi xác định thu nhập tính thuế, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính cho biết quy định hiện hành không cho phép việc bù trừ này để bảo đảm đóng góp vào ngân sách. Hiện các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản có xu hướng kinh doanh đa ngành, dự thảo Luật trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8 đã sửa đổi quy định này để tạo thuận lợi, tháo gỡ vướng mắc và bảo đảm sự công bằng cho các doanh nghiệp kinh doanh bất động sản với các doanh nghiệp kinh doanh trong lĩnh vực khác, góp phần thúc đẩy tăng trưởng kinh tế đạt mục tiêu đã đặt ra; tác động về số thu theo báo cáo là không đáng kể.

Phiên họp sáng 12/5

Tuy nhiên, cũng có ý kiến lo ngại quy định này có thể tạo ra cơ chế cho doanh nghiệp lợi dụng, làm giảm nghĩa vụ thuế từ hoạt động kinh doanh bất động sản, chuyển nhượng dự án đầu tư (thông qua việc được bù trừ với lỗ từ các hoạt động kinh doanh khác có thể chỉ mang tính ngắn hạn và được hạch toán lỗ có chủ đích); số liệu đánh giá theo báo cáo (trên cơ sở dữ liệu năm 2023) chưa thể hiện được sát thực tác động trên thực tế sau khi thực hiện. Vì vậy, UBTVQH đề nghị nội dung này cần được tiếp tục đánh giá kỹ hơn, để loại trừ rủi ro lợi dụng chính sách.

Các đại biểu tại phiên họp sáng 12/5

Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho biết với tinh thần ủng hộ Chính phủ trong việc tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, thúc đẩy tăng trưởng GDP đạt 8%, UBTVQH báo cáo Quốc hội đồng ý với đề xuất nội dung sửa đổi của Chính phủ. Theo đó, quy định cho phép doanh nghiệp được bù trừ lãi của hoạt động kinh doanh bất động sản, chuyển nhượng dự án đầu tư với lỗ từ hoạt động kinh doanh khác khi xác định thu nhập tính thuế. Tuy nhiên, đề nghị Chính phủ chịu trách nhiệm tổ chức thực hiện đạt mục tiêu, tránh việc bị lợi dụng chính sách, bảo đảm Quy định 178-QĐ/TW ngày 27/6/2024 của Bộ Chính trị.

Sẽ bổ sung ưu đãi thuế để khuyến khích hoạt động nghiên cứu và phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo

Về chính sách ưu đãi để khuyến khích hoạt động nghiên cứu phát triển, cho phép doanh nghiệp được trừ chi phí bổ sung, cao hơn mức thực chi của doanh nghiệp cho hoạt động nghiên cứu và phát triển khi xác định thu nhập chịu thuế, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính Phan Văn Mãi cho biết, tiếp thu ý kiến ĐBQH và để triển khai Nghị quyết số 57-NQ/TW, UBTVQH đã chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng bổ sung nội dung cho phép doanh nghiệp được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế khoản chi phí bổ sung áp dụng cho hoạt động nghiên cứu và phát triển của doanh nghiệp; giao Chính phủ quy định chi tiết về mức chi được trừ bổ sung, điều kiện và phạm vi áp dụng.

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Phan Văn Mãi trình bày Báo cáo giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp (sửa đổi)

Việc này nhằm tạo cơ sở pháp lý và vẫn linh hoạt cho Chính phủ trong nghiên cứu xây dựng chính sách và tổ chức thực hiện một cách phù hợp với khả năng cho phép. Đồng thời, trên cơ sở rà soát, kiến nghị của Cơ quan soạn thảo, dự thảo Luật cũng đã bổ sung khoản tài trợ cho nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ và đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số; khoản chi cho nghiên cứu khoa học, phát triển công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong doanh nghiệp là khoản khi được trừ khi tính thuế TNDN.

Ưu đãi thuế đối với một số lĩnh vực

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội cũng cho biết đối với lĩnh vực báo chí, để thể hiện sự hỗ trợ của Đảng, Nhà nước đối với hoạt động của các cơ quan báo chí, trên cơ sở đề xuất của Chính phủ, UBTVQH đã tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật theo hướng áp dụng thống nhất mức thuế suất ưu đãi 10% đối với tất cả các loại hình báo chí, tương tự như chính sách ưu đãi đang áp dụng cho báo in.

Phiên họp sáng 12/5

Về ưu đãi đối với sản xuất sản phẩm, cung cấp dịch vụ công nghệ số, để bảo đảm thống nhất, đồng bộ với các quy định thể hiện tại dự thảo Luật Công nghiệp công nghệ số, trên cơ sở đề xuất của Cơ quan soạn thảo, UBTVQH đã chỉnh lý một số điểm tại khoản 2 Điều 12 dự thảo Luật Thuế TNDN để bổ sung một cách phù hợp và cân đối trong tổng thể chung các ngành, nghề,lĩnh vực cần được ưu đãi thuế liên quan đến Luật Công nghiệp công nghệ số.

Liên quan đến thời gian giải ngân đối với số vốn còn lại của các dự án được hưởng ưu đãi đầu tư đặc biệt, để giải quyết khoảng trống trong chính sách hiện hành về thời gian giải ngân tổng số vốn đầu tư, bảo đảm điều kiện hưởng các ưu đãi đầu tư đặc biệt, dự thảo Luật đã chỉnh lý giao Chính phủ quy định cụ thể về thời gian giải ngân tổng số vốn đầu tư trong văn bản hướng dẫn thi hành Luật một cách phù hợp để đáp ứng yêu cầu phát triển mới của đất nước.

Các đại biểu tại phiên họp sáng 12/5

Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế và Tài chính cũng cho biết về ưu đãi thuế TNDN đối với đầu tư mở rộng (ĐTMR), một số ĐBQH bănkhoăn về việc dự thảo Luật tiếp tục tạo ra 2 chế độ thuế khác nhau trong cùng một cơ sở kinh doanh (giữa cấu phần của dự án ban đầu và cấu phần dự án ĐTMR) là bất cập trong quản lý và thực hiện. Ghi nhận các ý kiến này song UBTVQH cho rằng, trước mắt vẫn cần phải tiếp tục khuyến khích các doanh nghiệp mở rộng đầu tư sản xuất, kinh doanh trong trường hợp dự án chính đã hết thời hạn ưu đãi như đang được quy định hiện hành.

Vì vậy, đối với các trường hợp dự án ban đầu đã hết thời gian hưởng ưu đãi, đề nghị cho giữ như tinh thần của dự thảo Luật. Đồng thời, dự thảo Luật cũng được chỉnh lý để bảo đảm mức ưu đãi được giữ như Luật hiện hành. Theo đó, các thu nhập tăng thêm từ dự án ĐTMR được miễn thuế, giảm thuế và không được hưởng ưu đãi về thuế suất, để tránh cách hiểu khác nhau, bảo đảm sự rõ ràng trong thực hiện.

Ngoài các nội dung nêu trên, UBTVQH đã chỉ đạo Cơ quan thẩm tra và Cơ quan soạn thảo nghiên cứu, rà soát kỹ lưỡng để tiếp thu tối đa ý kiến của các ĐBQH, các Đoàn ĐBQH, đồng thời chỉnh lý nội dung và kỹ thuật lập pháp để hoàn thiện dự thảo Luật./.

Thanh Nga - Phạm Thắng