Bộ Tài chính: Chưa cần sửa quy định về giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá
Trước các kiến nghị của doanh nghiệp thuốc lá về việc điều chỉnh giá tính thuế và tỷ lệ chênh lệch giá trong Dự thảo Nghị định hướng dẫn Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, Bộ Tài chính cho biết sẽ giữ nguyên quy định hiện hành, nhằm duy trì sự ổn định của chính sách thuế và tránh phát sinh rủi ro thất thu ngân sách.
Ảnh minh họa. (Ảnh: BÁO NHÂN DÂN)
Hiệp hội Sản xuất và Tiêu thụ thuốc lá Việt Nam, Tổng công ty Thuốc lá Việt Nam và B.A.T Việt Nam đề nghị giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt cần loại trừ các khoản nộp bắt buộc như: thuế tuyệt đối, thuế bảo vệ môi trường (nếu có), khoản đóng góp Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam, chi phí tem thuốc lá và khoản đóng góp Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá.
Theo các doanh nghiệp, việc không loại trừ khoản này khỏi công thức sẽ dẫn đến tình trạng “thuế chồng thuế”, trái với quy định tại khoản 1 Điều 6 Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt năm 2025 về nguyên tắc “giá tính thuế chưa có thuế tiêu thụ đặc biệt, thuế bảo vệ môi trường và thuế giá trị gia tăng”.
Thực tế, các doanh nghiệp thuốc lá hiện đang phải nộp nhiều khoản bắt buộc gồm: 2% giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt cho Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá (tương đương 50-391 đồng/bao tùy nhãn hiệu), 60 đồng/bao cho Quỹ Bảo vệ môi trường Việt Nam (điều chỉnh tăng 5 năm/lần) và 20 đồng/bao cho chi phí tem thuốc lá. Các khoản này đều nằm trong doanh thu nhưng doanh nghiệp không được hưởng, nên nếu không loại trừ sẽ làm tăng giá tính thuế thực tế.
Phản hồi kiến nghị, Bộ Tài chính cho biết Luật Thuế Bảo vệ môi trường hiện chưa quy định thuốc lá thuộc đối tượng chịu thuế, do đó chưa phát sinh trường hợp “đánh thuế chồng thuế”. Nếu Luật sau này được sửa đổi, Chính phủ sẽ nghiên cứu điều chỉnh phù hợp. Bộ cũng khẳng định giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt đối với thuốc lá tiếp tục được xác định theo quy định tại khoản 9 Điều 4 Nghị định 108/2015/NĐ-CP – tức là “giá bán ra chưa có thuế tiêu thụ đặc biệt, chưa có thuế giá trị gia tăng”, bao gồm cả khoản đóng góp bắt buộc vào Quỹ Phòng, chống tác hại của thuốc lá. Việc duy trì quy định này nhằm bảo đảm sự ổn định và phù hợp với thực tiễn.
Các hiệp hội và doanh nghiệp cũng kiến nghị nâng tỷ lệ chênh lệch giá bán tối thiểu giữa cơ sở sản xuất và doanh nghiệp thương mại có quan hệ công ty mẹ-công ty con từ 7% lên 10% để bảo đảm lợi nhuận bù đắp chi phí kinh doanh.
Tuy nhiên, Bộ Tài chính cho biết, trước ngày 1/1/2016, tỷ lệ này là 10% theo Nghị định 26/2009/NĐ-CP, song đã được điều chỉnh giảm còn 7% tại Nghị định 108/2015/NĐ-CP nhằm khắc phục tình trạng chuyển giá, bảo đảm thu đúng, thu đủ thuế tiêu thụ đặc biệt và tránh thất thu ngân sách.
Theo Bộ Tài chính, tỷ lệ 7% đã được áp dụng ổn định trong gần 10 năm qua, phù hợp với chủ trương quản lý giá và chính sách thuế hiện hành. Do đó, Dự thảo Nghị định tiếp tục kế thừa quy định này để bảo đảm tính minh bạch, công bằng giữa các nhóm hàng hóa chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.
Về kiến nghị sửa thuật ngữ “giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt” thành “giá làm căn cứ xác định giá tính thuế tiêu thụ đặc biệt”, Bộ Tài chính cho rằng việc thay đổi này chưa phù hợp với Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt năm 2025.
Dự thảo Nghị định đã quy định cụ thể trường hợp hàng hóa bán cho doanh nghiệp có quan hệ liên kết (điểm đ khoản 1 Điều 5), bao gồm cả trường hợp sản xuất theo giấy phép nhượng quyền. Vì vậy, Bộ đề nghị giữ nguyên cách diễn đạt hiện nay để bảo đảm thống nhất về thuật ngữ và tránh phát sinh mâu thuẫn pháp lý khi triển khai.
