Bộ trưởng Bộ GD&ĐT: Không phải cứ có nhu cầu học thêm là dạy thêm kiến thức cũ

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn khẳng định, quan trọng nhất là các giáo viên hướng dẫn học sinh cách tự học, hạn chế việc dạy thêm ngay cả trong và ngoài trường, đặc biệt ngay tại nhà trường và không phải cứ có nhu cầu học thêm là dạy thêm kiến thức cũ.

Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn trả lời chất vấn. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN

Không thể có duy nhất 1 giải pháp

Chất vấn vấn đề này, đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga (Quảng Bình) cho rằng, thực trạng dạy thêm, học thêm tràn lan đang gây áp lực cho học sinh, ảnh hưởng tiêu cực tới môi trường học đường và đi ngược với tinh thần đổi mới giáo dục là người học cần tự chủ và sáng tạo.

Đánh giá cao việc Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành Thông tư số 29/2024/TT-BGDĐT quy định về dạy thêm, học thêm, đặc biệt là các chỉ đạo quyết liệt, nhất quán của Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo để chấn chỉnh tình trạng này, tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Thị Tuyết Nga cho rằng "Thông tư này chưa phải là giải pháp hoàn hảo, đặc biệt trong môi trường học đường mà áp lực về thành tích thi cử nặng nề, kỳ vọng xã hội lớn"; đề nghị Bộ trưởng làm rõ nguyên nhân cốt lõi của hiện tượng dạy thêm, học thêm và các giải pháp căn cơ giải quyết tình trạng này.

Cho rằng "đây là câu hỏi rất lớn đề cập đến vấn đề cốt lõi là Thông tư số 29 đã đề cập", Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Kim Sơn cho biết, sở dĩ cần dạy thêm, học thêm là vì "chưa đủ, nên mới phải thêm".

Bộ trưởng cho rằng, các yếu tố "chưa đủ" là: Lương của giáo viên chưa đủ sống; chưa đủ trường lớp để học sinh không phải cạnh tranh, đặc biệt là ở các thành phố lớn, khu đô thị, đông dân cư. Các kỳ thi vào Trung học phổ thông còn căng thẳng hơn cả thi đại học. Ngoài ra, phụ huynh cũng chưa đủ niềm tin, chưa thỏa mãn khi thành tích con em mình chưa cao; hiệu trưởng, giáo viên chưa hoàn thành trách nhiệm chương trình chính. Thậm chí, công tác quản lý, cơ chế điều hành cũng chưa đủ...

"Ở góc độ nào đó, sự đổi mới của giáo dục phải làm nhiều việc mới có thể đáp ứng được. Còn nhiều cái 'chưa' khiến vẫn phải dạy thêm, học thêm", Bộ trưởng Bộ Giáo dục nói.

Theo Trưởng ngành Giáo dục và Đào tạo, nguyên nhân cốt lõi của vấn đề này là việc chuyển từ giáo dục tiếp cận, trang bị kiến thức sang tiếp cận phát triển năng lực của học sinh. Chương trình giáo dục phổ thông 2018 tích cực triển khai theo hướng này, đã đạt nhiều kết quả tích cực, song vẫn còn đi thiếu nhiều điều kiện để triển khai.

"Không thể có duy nhất một giải pháp nào hay một sớm một chiều khắc phục được tình trạng dạy thêm, học thêm; rất cần giải pháp tổng thể", Bộ trưởng khẳng định.

Cần triển khai đầy đủ rồi mới đánh giá hiệu quả Thông tư số 29

Đại biểu Quốc hội tỉnh Bến Tre Nguyễn Thị Lệ Thủy đặt câu hỏi chất vấn. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Tranh luận tại phiên chất vấn, đại biểu Nguyễn Thị Lệ Thủy (Bến Tre) cho rằng, Thông tư số 29 chưa hiệu quả. Các địa phương vẫn lúng túng trong việc thực hiện Thông tư này. Giải pháp đưa ra chưa tương thích khi đề nghị đưa việc dạy thêm, học thêm vào ngành nghề kinh doanh có điều kiện.

Về vấn đề này, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn cho rằng, để chính sách của một ngành có thể thực hiện hiệu quả, khi ban hành không chỉ là câu chuyện câu chữ trong một văn bản mà cần sự thực hiện từ Trung ương xuống địa phương, cấp tỉnh, xã. Văn bản tốt nhưng các cấp không thực hiện đúng chức trách thì hiệu quả cũng không như mong muốn.

Theo Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo, Thông tư số 29 đề cập đến trách nhiệm của giáo viên, các đối tượng có liên quan. Quá trình thực hiện, nhiều địa phương tích cực vào cuộc, tổ chức triển khai, kiểm tra.

"Ngay sau khi Thông tư được ban hành, Bộ Giáo dục và Đào tạo đã đi kiểm tra thấy nhiều nơi thực hiện tốt, có ảnh hưởng nên nếu nói một cách phổ quát rằng Thông tư số 29 không được thực hiện tốt là oan cho một số tỉnh, thành. Do vậy, tôi mong muốn các địa phương, cấp chính quyền cùng vào cuộc với Bộ Giáo dục và Đào tạo. Chính sách bắt đầu áp dụng từ 14/2/2025, thời gian chưa nhiều, chúng ta đánh giá hiệu quả như vậy e rằng hơi sớm”, Bộ trưởng Nguyễn Kim Sơn chia sẻ.

Đồng thời, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cho biết, khi Thông tư được ban hành đã lấy ý kiến các bộ ngành, giáo viên. Vì vậy, Bộ Giáo dục và Đào tạo cho rằng cần triển khai đầy đủ rồi mới đánh giá mức độ đầy đủ.

Không phải cứ có nhu cầu học thêm là dạy thêm kiến thức cũ

Đại biểu Quốc hội tỉnh Vĩnh Phúc Nguyễn Văn Mạnh đặt câu hỏi chất vấn. Ảnh: Doãn Tấn/TTXVN

Chất vấn tại Phiên họp, đại biểu Nguyễn Văn Mạnh (Vĩnh Phúc) đặt câu hỏi, Điều 11 Luật Nhà giáo (vừa được thông qua) không cấm nhà giáo dạy thêm, chỉ cấm nhà giáo "ép buộc" người học tham gia học thêm dưới mọi hình thức.

"Nếu học sinh tự nguyện đăng ký học thêm và đóng tiền cho cô giáo hoặc nhà trường thì có được phép tổ chức dạy hay không? Theo Bộ trưởng có nên điều chỉnh Thông tư số 29 cho phù hợp với Luật Nhà giáo hay không?", đại biểu Nguyễn Văn Mạnh đặt câu hỏi.

Về vấn đề này, Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo khẳng định, Luật Nhà giáo và Thông tư số 29 không mâu thuẫn mà đều thống nhất là nghiêm cấm việc nhà giáo ép buộc học sinh học thêm dưới mọi hình thức.

Trong trường hợp học sinh tự nguyện học ngoài thời gian chính khóa, Bộ trưởng khẳng định, quan trọng nhất là các giáo viên hướng dẫn cho học sinh tự học, sử dụng buổi học thứ 2 một cách có hiệu quả, không phải cứ có nhu cầu học thêm là dạy thêm.

"Hạn chế việc dạy thêm ngay cả trong và ngoài trường, đặc biệt ngay tại nhà trường", Bộ trưởng khẳng định; đồng thời nhấn mạnh, làm sao để các cháu có thời gian tự học, đọc tài liệu, học các môn liên quan đến kỹ năng, trang bị những thứ cần thiết khác.

Bộ trưởng thông tin, hiện nay Bộ Giáo dục và Đào tạo tham mưu cho Thủ tướng ban hành Chỉ thị về chuẩn bị tổ chức buổi dạy thứ hai. "Phải có thời gian để cho các việc khác, không phải cứ còn thời gian là dạy thêm kiến thức cũ. Chúng ta phải đảm bảo giữ tuổi thơ cho trẻ, có thời gian để chơi, học các nội dung khác", Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo nhắc lại.

Diệp Trương (TTXVN)