Bộ trưởng Bộ Tài chính nói 'chưa phạt ai' vì hóa đơn điện tử
Thời gian qua, một số hộ kinh doanh đột ngột đóng cửa, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng nói rằng, phần lớn do lo sợ bị kiểm tra chất lượng hàng hóa trong đợt cao điểm chống hàng giả hàng nhái, gian lận thương mại chứ không phải vì sợ bị phạt vì sai phạm hóa đơn điện tử theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP. Bộ trưởng khẳng định 'chưa phạt ai' vì hóa đơn điện tử.
Bộ trưởng Bộ tài chính Nguyễn Văn Thắng nói rằng chưa hộ kinh doanh nào bị phạt vì hóa đơn điện tử

Bộ trưởng Bộ tài chính Nguyễn Văn Thắng nói rằng chưa hộ kinh doanh nào bị phạt vì hóa đơn điện tử
Quyết liệt các giải pháp quản lý thuế trên nền tảng số
Tiếp phiên chất vấn sáng 19/6, tại kỳ họp thứ 9 Quốc hội khóa XV, nhiều đại biểu Quốc hội đề nghị Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng làm rõ một số vấn đề chung quanh quá trình triển khai hóa đơn điện tử, thu thuế thương mại điện tử, hỗ trợ hộ kinh doanh phát triển thành doanh nghiệp...
Đại biểu Nguyễn Hữu Thông (Phó trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Bình Thuận) cho rằng, công tác quản lý thuế trên các nền tảng số, thương mại điện tử hiện đang gặp nhiều khó khăn. Tình trạng gian lận thuế trong môi trường thương mại điện tử ảnh hưởng tới thu ngân sách, tạo ra cạnh tranh không lành mạnh với hộ kinh doanh, tiểu thương, siêu thị.
Từ đó, đại biểu đề nghị Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết giải pháp nào căn cơ để khắc phục tình trạng này.

Đại biểu Nguyễn Hữu Thông (đoàn Bình Thuận)
Trả lời, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, Bộ Tài chính đã quyết liệt các giải pháp quản lý thuế trên nền tảng số, thương mại điện tử. Bộ đã ban hành quy định về hóa đơn điện tử, trách nhiệm khấu trừ, nộp thuế của sàn thương mại điện tử. Các hộ kinh doanh có thể ủy quyền cho các sàn lập hóa đơn điện tử, định danh hóa đơn bán hàng qua mạng xã hội.
Bộ cũng vận hành cổng điện tử kê khai, nộp thuế; ứng dụng công nghệ thông tin, trí tuệ nhân tạo (AI) trong quản lý thuế trên sàn thương mại điện tử.
Bộ trưởng cho biết, đến nay 95% cơ sở dữ liệu dân cư đã được chuẩn hóa, kết nối, chia sẻ thông tin với ngân hàng, website thương mại điện tử. Hiện có 158 nhà cung cấp nước ngoài kê khai, nộp thuế, thu được 23.000 tỷ đồng tiền thuế. Khoảng 106.000 hộ kinh doanh đã kê khai, nộp 1.200 tỷ đồng tiền thuế qua kênh này.
Lãnh đạo ngành Tài chính cũng thông tin, thu thuế trên thương mại điện tử trong 5 tháng đầu năm nay đạt hơn 75.000 tỷ đồng, tăng trưởng tới 55%. Bộ Tài chính sẽ tiếp tục hoàn thiện quy định, xác định rõ hoạt động thương mại điện tử, định danh tổ chức cá nhân kinh doanh thương mại điện tử, hướng dẫn kê khai, nộp thuế...
"Chúng tôi sẽ tăng sử dụng AI rà soát gian lận thuế, cũng như rà soát tổ chức cá nhân có thu nhập phát sinh từ nền tảng số", ông Thắng nói.
"Chưa phạt ai" vì hóa đơn điện tử
Liên quan đến hóa đơn điện tử, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) tranh luận với Bộ trưởng rằng, hiện nay rất nhiều hộ kinh doanh cá nhân, tư thương lúng túng về hóa đơn điện tử.
Theo đại biểu, các hộ kinh doanh này rất sợ bị phạt bởi lúng túng, không biết dùng hóa đơn điện tử mà lâu nay chỉ sử dụng tiền mặt. Một vấn đề nữa là có hiện tượng hộ tư thương "lách luật" khi khách hàng trả tiền mặt và không cần hóa đơn, nên họ không xuất hóa đơn điện tử.
"Cơ quan thuế sẽ giải quyết những tình huống này như thế nào? Bởi không có hóa đơn thì đương nhiên họ sẽ trốn thuế. Đề nghị Bộ trưởng có giải pháp để các hộ kinh doanh thực hiện được nghĩa vụ hóa đơn điện tử cho tốt mà không phải lo bị cơ quan thuế phạt", ông Hòa đề nghị.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp)
Trả lời đại biểu Phạm Văn Hòa, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, khi triển khai hóa đơn điện tử thời gian đầu không tránh khỏi có nhiều vướng mắc. Để khắc phục, Bộ Tài chính và Cục Thuế (thuộc Bộ Tài chính) đã "hết sức nỗ lực, cố gắng" phối hợp với địa phương hướng dẫn, hỗ trợ, giải thích cho các hộ kinh doanh để triển khai theo đúng quy định pháp luật.
Ông Thắng cho biết, theo báo cáo của Cục Thuế, đến nay cơ quan thuế vẫn đang hỗ trợ tối đa cho các hộ kinh doanh sử dụng hóa đơn điện tử và "chưa phạt ai" vì hóa đơn điện tử.
"Không có câu chuyện phạt bất cứ hộ kinh doanh nào trong việc triển khai hóa đơn điện tử. Trừ khi sau này đã triển khai thông suốt rồi mà có hộ kinh doanh vẫn cố tình vi phạm thì mới tính đến phạt", ông Thắng cho hay.
Về vấn đề hộ kinh doanh "lách luật" khi yêu cầu khách hàng trả tiền mặt và không xuất hóa đơn điện tử, Bộ trưởng khẳng định "đây không phải tình trạng phổ biến mà chỉ là một vài trường hợp".
Đồng thời ông khẳng định, đây là hành động không đúng quy định pháp luật, vi phạm Luật Thuế. "Bộ Tài chính sẽ tăng cường tuyên truyền để tất cả các hành vi này phải chấm dứt", ông Thắng nói.
Cửa hàng đóng cửa hàng loạt là do sợ kiểm tra chất lượng hàng hóa, không phải vì thuế
Trả lời ý kiến của đại biểu về hàng loạt hộ kinh doanh đột ngột đóng cửa trong thời gian vừa qua, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, thời gian gần đây, tại nhiều địa phương, đặc biệt là các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, có tình trạng nhiều hộ kinh doanh đột ngột đóng cửa, nghỉ kinh doanh. Việc này đã gây xôn xao dư luận. Đây cũng là vấn đề được các đại biểu quan tâm, nêu thực trạng tại một số diễn đàn của Quốc hội.
Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng khẳng định, không thay đổi chính sách thuế đối với hộ kinh doanh mà chỉ thay đổi cách thức triển khai nhằm đảm bảo công bằng, minh bạch hơn.
Theo Nghị định 70/2025/NĐ-CP, ngày 20/3/2025, từ 1/6/2025 các hộ kinh doanh khoán có doanh thu trên 1 tỷ đồng mỗi năm thuộc một số ngành nghề (ăn uống, khách sạn, bán lẻ...) bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, kết nối dữ liệu với cơ quan thuế.
"Chính sách thuế của chúng ta (Nghị định 70 - PV) trùng với thời gian cao điểm Nhà nước triển khai chống hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng. Do đó, hầu hết các cửa hàng đóng cửa là do sợ bị kiểm tra về vấn đề hàng giả hàng nhái, sợ bị phạt, bị thu hồi sản phẩm, hàng hóa không đảm bảo chất lượng chứ không phải liên quan đến thuế", ông Thắng khẳng định.
Bởi vì, Bộ trưởng Bộ Tài chính cho rằng, chính sách thuế đối với hộ kinh doanh của chúng ta chưa thay đổi gì, thậm chí thời gian tới còn có các chính sách ưu đãi, chẳng hạn, các hộ từ 100 triệu đồng thuộc diện được miễn thuế sẽ nâng lên mức bắt đầu chịu thuế từ 200 triệu trở lên...
Bộ trưởng khẳng định, chính sách của chúng ta đang ngày càng tốt hơn.
Theo báo cáo của Chính phủ, Việt Nam hiện có trên 5,2 triệu hộ kinh doanh, tạo ra 8-9 triệu việc làm, tương đương với khối công ty tư nhân.
Nghị quyết 68-NĐ/TW ngày 4/5/2025 về phát triển kinh tế tư nhân của Bộ Chính trị đặt mục tiêu cả nước có 2 triệu doanh nghiệp vào 2030 và 3 triệu tới 2045. Nghĩa là, bình quân mỗi năm cả nước sẽ phải có thêm 30.000-40.000 doanh nghiệp.
Số liệu của Bộ Tài chính cho biết, đến cuối 2024 cả nước có khoảng 3,6 triệu hộ, cá nhân kinh doanh đang được quản lý thuế. Trong đó, số hộ kinh doanh ổn định là 2,2 triệu hộ. Tổng thuế thu từ khu vực này đạt gần 26.000 tỷ đồng vào năm ngoái.
Trong đó, có hơn 4.000 hộ kinh doanh cá thể có doanh thu trên 10 tỷ đồng, tương đương mức doanh thu của doanh nghiệp; 860 hộ trong số đó đạt doanh thu từ 30 tỷ đồng trở lên; 5 hộ ghi nhận doanh thu trên 200 tỷ đồng mỗi năm.