Bộ trưởng Bộ Y tế nói về chính sách ưu tiên nhà ở xã hội cho phụ nữ sinh đủ hai con

Nếu không ưu tiên, không biết bao giờ mới đủ điều kiện mua nhà

Theo Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan, Luật Dân số liên quan tới con người nên khi xây dựng luật, Bộ Y tế đã rà soát khoảng 60 luật có liên quan để bảo đảm tính thống nhất của hệ thống pháp luật, chỉ lựa chọn và quy định những vấn đề chưa được điều chỉnh, tập trung vào các chính sách về cơ cấu, chất lượng dân số, mất cân bằng giới tính khi sinh, mức sinh thay thế và già hóa dân số.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan phát biểu tại tổ (Ảnh: Minh Anh).

Đi vào vấn đề được nhiều người quan tâm là chính sách nhà ở xã hội đối với phụ nữ sinh đủ hai con, nam giới có hai con đẻ mà không có vợ hoặc vợ đã chết, Bộ trưởng Đào Hồng Lan nêu rõ cơ quan soạn thảo đã rà soát kỹ các điều từ 76 đến 79 của Luật Nhà ở.

Hiện nhu cầu nhà ở xã hội rất lớn, không thể mở rộng ưu tiên cho mọi đối tượng nên khi xem xét không phải tất cả các đối tượng đăng ký mua nhà ở xã hội đều được duyệt. Điều 79 trong Luật Nhà ở có nêu một số đối tượng ưu tiên như người có công với cách mạng, người khuyết tật…

Do đó, Bộ Y tế đề nghị bổ sung thêm nhóm đối tượng "phụ nữ sinh đủ hai con" hoặc "nam giới có hai con đẻ mà không có vợ hoặc vợ đã mất" vào danh mục được ưu tiên xét mua nhà ở xã hội, tương đương các đối tượng chính sách khác, nhằm khuyến khích duy trì mức sinh thay thế.

Việc bổ sung này là để những gia đình sinh đủ hai con được nằm trong nhóm đối tượng ưu tiên mua và có điểm cao hơn trong quá trình chấm điểm duyệt mua nhà ở xã hội.

"Nếu không, cứ xếp hàng như thế thì không biết bao giờ mới đủ điều kiện để mua nhà ở xã hội", bà Lan chia sẻ.

Về chính sách hỗ trợ tài chính khuyến khích sinh đủ hai con, Bộ trưởng Bộ Y tế cho biết cơ quan soạn thảo rất mong muốn có các cơ chế hỗ trợ cụ thể, nhất là cho hộ nghèo, cận nghèo.

Tuy nhiên, việc quy định hỗ trợ bằng tiền phải bảo đảm tính khả thi, phù hợp với điều kiện ngân sách. Vì vậy, dự thảo luật chỉ dừng ở mức khuyến khích, giao Chính phủ và địa phương quy định cụ thể tùy khả năng nguồn lực.

Với những ý kiến liệu lần này có mở rộng quy định với việc mang thai hộ hay không, Bộ trưởng Bộ Y tế cho hay nội dung này đã được quy định tại Luật Hôn nhân và gia đình năm 2014, có hiệu lực từ năm 2015. Khi xây dựng quy định, Quốc hội đã thảo luận rất kỹ, cân nhắc trên nhiều khía cạnh: nhân đạo, quyền lợi của người mang thai hộ, tâm lý, đạo đức xã hội và văn hóa Á Đông.

Việt Nam là một trong số ít khoảng 30 quốc gia có quy định về mang thai hộ vì mục đích nhân đạo và với tính chất tự nguyện. Các quy định hiện hành đã giới hạn trong phạm vi hàng thân thích để kiểm soát, phòng tránh việc lợi dụng, biến tướng thành "đẻ thuê", kinh doanh sinh sản.

Nghị định hướng dẫn của Chính phủ cũng đã mở rộng khái niệm hàng thân thích, bao gồm anh chị em ruột, cùng cha khác mẹ, cùng mẹ khác cha, con cô, con dì, con bác, con cậu…

"Nếu tiếp tục mở rộng cho người không có quan hệ thân thích, việc kiểm soát sẽ rất phức tạp, dễ phát sinh tiêu cực. Do đó, Bộ Y tế cho rằng chưa nên đưa nội dung này vào Luật Dân số, mà sẽ nghiên cứu khi sửa đổi Luật Hôn nhân và gia đình trong thời gian tới", bà Đào Hồng Lan nói.

Đề xuất tăng thời gian nghỉ sinh cho phụ nữ thêm hai tháng

Tham gia góp ý, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội Trần Thị Nhị Hà (đoàn Hà Nội) chỉ ra hiện nay, một số địa bàn có mức sinh thấp, tập trung tại các khu vực đô thị. Nguyên nhân chính được xác định là do chi phí nuôi con và các dịch vụ trông trẻ còn hạn chế.

Để khuyến khích các cặp vợ chồng tại địa bàn có mức sinh thấp sinh con cần có những chính sách để giải quyết vấn đề nêu trên.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Dân nguyện và Giám sát của Quốc hội Trần Thị Nhị Hà (đoàn Hà Nội). Ảnh: Media Quốc hội.

Do đó, đại biểu đề nghị tăng thời gian nghỉ thai sản khi sinh con thứ hai trong địa bàn có mức sinh thấp: Phụ nữ được nghỉ thêm hai tháng, trong đó có một tháng được sử dụng linh hoạt trong vòng một năm kể từ thời điểm sinh con thứ hai; nam giới được nghỉ thêm 10 ngày làm việc khi vợ sinh con, trong đó có 5 ngày được sử dụng linh hoạt trong vòng một năm kể từ thời điểm vợ sinh con thứ hai.

Theo bà, quy định này sẽ giúp các cặp vợ chồng có thêm thời gian chăm con, khuyến khích việc đẻ con thứ hai.

Góp ý về giải pháp ngăn mất cân bằng giới tính khi sinh, nữ đại biểu chia sẻ hành vi tiết lộ giới tính thai nhi rất khó bị phát hiện, do bác sĩ có thể có những ký hiệu cho cha mẹ biết giới tính thai nhi mà cơ quan chức năng không thể xử lý xử phạt.

Nhấn mạnh đây là hành vi vô cùng nguy hiểm, cần phải có quy định để xử lý nghiêm, đại biểu đoàn Hà Nội kiến nghị trong dự thảo luật, thay việc xử lý đình chỉ bằng thu hồi chứng chỉ hành nghề y, không cấp lại trong thời gian ít nhất 5 năm để đảm bảo tính răn đe đối với hành vi này.

Trang Trần