Bộ trưởng Tài chính: Không có chuyện 'thuế chồng thuế' khi chuyển nhượng vàng miếng

Chiều 19/11, tiếp tục Kỳ họp thứ 10, dưới sự điều hành của Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi).

Mức thuế suất 0,1% là chưa đủ để ngăn chặn việc đầu cơ trong mua bán vàng

Trong dự thảo Luật, Chính phủ đề xuất thu thuế 0,1% đối với hoạt động chuyển nhượng vàng miếng để nâng cao tính minh bạch của thị trường, hạn chế đầu cơ. Đồng thời, giao Chính phủ quy định cụ thể ngưỡng giá trị vàng miếng chịu thuế, thời điểm áp dụng và điều chỉnh thuế suất cho phù hợp với lộ trình quản lý thị trường vàng.

Góp ý kiến về nội dung này, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đoàn Đồng Tháp) cho rằng với những người kiếm lợi nhuận từ chuyển nhượng, đầu cơ vàng miếng thì phải đánh thuế, tuy nhiên mức thuế 0,1% là quá thấp.

Đối với những gia đình mua vàng để dự trữ, tích lũy về sau này cho con cháu hoặc gia đình khi ốm đau, bệnh hoạn hoặc có vấn đề gì đem vàng miếng ra bán thì đề nghị không thu thuế chuyển nhượng.

Có chung quan điểm, đại biểu Trần Kim Yến (Thành phố Hồ Chí Minh) cho rằng, đa phần người dân coi vàng như một tài sản tích lũy do tiết kiệm được mà có, chắt bóp được trong quá trình sinh hoạt, đời sống hằng ngày.

"Họ có thể mua để tiết kiệm từ năm phân, một chỉ làm tài sản tích lũy để dự phòng cho những sự cố xảy ra trong cuộc sống, có thể khi ma chay, khi cưới hỏi, khi ốm đau chẳng hạn, để bán ra để có chi phí cho những việc này", đại biểu nói.

Đại biểu Trần Kim Yến. (Ảnh: DUY LINH)

Đại biểu Yến phân tích, vàng có thể mua được từ khoản tiền tích từ tiết kiệm, tức là sau khi đã trừ thuế. Nay khi bán vàng lại tiếp tục bị đánh thuế. "Đây có phải là thuế chồng thuế hay không?", nữ đại biểu đặt câu hỏi và đề nghị ban soạn thảo rà soát, nghiên cứu kỹ để giải quyết vấn đề này.

Cũng theo đại biểu, chúng ta đang cố gắng làm sao để đánh thuế vào đối tượng đầu cơ gây lũng đoạn thị trường để ổn định thị trường vàng. Nhưng với thuế suất chỉ 0,1% thì có thể chưa đủ để ngăn chặn việc đầu cơ trong mua bán vàng, không đáng kể so với mức lãi mà giới đầu cơ có thể thu được cho hoạt động kinh doanh này. Như vậy, quan trọng là biện pháp gì để hạn chế đầu cơ, biện pháp gì để quản lý và lành mạnh hóa thị trường vàng.

Đại biểu đồng tình dự thảo Luật đã giao Chính phủ quy định về ngưỡng giá trị vàng miếng chịu thuế, thời điểm áp dụng thu, điều chỉnh thuế suất đối với chuyển nhượng vàng miếng, song đề nghị Chính phủ nhanh chóng ban hành nghị định hướng dẫn, có thể áp dụng được ngay khi luật này có hiệu lực.

Giải trình, làm rõ về vấn đề này, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, dự thảo Luật giao Chính phủ căn cứ tình hình quản lý thị trường vàng quy định thời điểm áp dụng ngưỡng giá trị vàng miếng chịu thuế, điều chỉnh thuế suất cho phù hợp với quản lý thị trường vàng và sẽ thu thuế thu nhập cá nhân đối với vàng miếng với mức thuế suất là 0,1% trên giá trị chuyển nhượng từng lần.

"Mục tiêu lớn nhất của việc thu thuế này là điều chỉnh hành vi để tránh trường hợp đầu cơ và gây áp lực liên quan đến thị trường vàng và thị trường ngoại tệ, và cuối cùng chính người dân lại là những người bị ảnh hưởng khi giá vàng bị thao túng, bị đầu cơ. Đây là một trong rất nhiều giải pháp để chúng ta thực hiện bình ổn thị trường vàng", Bộ trưởng khẳng định và cho biết Chính phủ sẽ cân nhắc thời điểm áp dụng, đồng thời cũng đã nghiên cứu không có chuyện thuế chồng thuế.

Đề xuất miễn, giảm thuế thu nhập cá nhân với gia đình có từ 2 con

Liên quan đến nội dung giảm trừ gia cảnh, đại biểu Trần Kim Yến cho rằng cần phải xem xét việc điều chỉnh giảm trừ gia cảnh theo khu vực và vùng miền. Lý giải cho đề xuất này, đại biểu Yến cho biết chi phí sinh hoạt giữa đô thị, giữa thành thị với nông thôn, ở vùng sâu, vùng xa có sự khác biệt rất rõ rệt.

"Tôi vẫn biết nêu lên vấn đề này sẽ làm cho việc triển khai, việc quản lý thuế sẽ phức tạp hơn, khó khăn hơn. Tuy nhiên, mục tiêu của việc sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân lần này là cơ hội quan trọng để chúng ta giải quyết những cái vấn đề bất cập và hướng tới một cái hệ thống thuế công bằng, nhân văn và phù hợp với tình hình kinh tế-xã hội. Nếu vì khó khăn, vì phức tạp mà không xem xét, không nghiên cứu vấn đề này thì cũng không đúng với mục tiêu mà chúng ta đặt ra”, đại biểu Yến nói.

Quang cảnh phiên họp chiều 19/11. (Ảnh: DUY LINH)

Bên cạnh đó, nữ đại biểu đoàn Thành phố Hồ Chí Minh cũng đề nghị xem xét miễn, giảm thuế thu nhập cá nhân đối với những cặp vợ chồng đã sinh đủ con, sinh đủ từ hai con trở lên với một tỷ lệ phù hợp. Theo đại biểu đây là giải pháp quan trọng để ứng phó với tình trạng già hóa dân số đang diễn ra rất nhanh.

Có chung quan điểm nêu trên, đại biểu Lê Thị Ngọc Linh (Đoàn Cà Mau) cho rằng, mức giảm trừ gia cảnh hiện hành chưa thật sự phù hợp với biến động giá cả và mức sống thực tế, đặc biệt là ở các đô thị lớn, nơi giá thuê nhà, chi phí học tập, y tế và tiêu dùng đều tăng nhanh.

Do vậy, đại biểu đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo nghiên cứu, rà soát và có quy định cụ thể, như quy định về mức sống và chi phí sinh hoạt giữa vùng đô thị và nông thôn, miền núi, vì giữa các vùng thu nhập và chi phí có sự chênh lệch đáng kể.

Theo đó, có thể nghiên cứu áp dụng hệ số vùng hoặc biểu giảm trừ linh hoạt tương tự như cách quy định lương tối thiểu vùng để bảo đảm công bằng và sát thực tế. Đồng thời, cần có cơ chế linh hoạt để điều chỉnh tự động khi chỉ số giá tiêu dùng biến động vượt mức nhất định, nhằm tạo điều kiện thuận lợi nhất cho người nộp thuế.

"Việc sửa đổi, bổ sung mức giảm trừ gia cảnh trong dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân là bước tiến quan trọng, hướng tới chính sách thuế công bằng, linh hoạt và nhân văn, cần thiết phải quy định rõ cơ chế điều chỉnh định kỳ hoặc tự động gắn với chỉ số giá tiêu dùng và thu nhập bình quân, đồng thời mở rộng đối tượng được giảm trừ và ứng dụng công nghệ trong quản lý", đại biểu nhấn mạnh.

Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng giải trình trước Quốc hội. (Ảnh: DUY LINH)

Giải trình vấn đề này, Bộ trưởng Tài chính Nguyễn Văn Thắng nêu rõ, mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế hay người phụ thuộc của người nộp thuế là mức cụ thể theo mặt bằng chung của xã hội, không phân biệt người có thu nhập cao hay thấp và với nhu cầu tiêu dùng khác nhau và ở các địa bàn khác nhau.

Nếu đặt vấn đề quy định ngưỡng giảm trừ ở nông thôn thấp hơn ở đô thị thì vô hình chung đã đánh thuế vào những người có thu nhập thấp, điều kiện sống và làm việc khó khăn. Thêm vào đó, việc xác định một người nộp thuế ở khu vực nào cũng rất phức tạp do sự di chuyển thường xuyên của một bộ phận lao động trong nền kinh tế.

Việc đặt vấn đề xác định các mức giảm trừ theo vùng sẽ có những hạn chế, cụ thể như cá nhân sinh sống ở một nơi, làm việc ở một nơi khác, rồi người phụ thuộc ở nơi khác phát sinh thu nhập tại nhiều nơi... Bộ trưởng cho biết, trong quá trình xây dựng và hoàn thiện dự thảo Luật, Chính phủ đã bàn về vấn đề này và thấy rằng rất khó thực hiện, và quan trọng là không bảo đảm được sự công bằng, minh bạch.

VĂN TOẢN