Bộ trưởng Trần Hồng Minh kiểm tra tuyến dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng

Ngày 21/7, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh, Phó Trưởng ban Chỉ đạo các công trình trọng điểm, dự án quan trọng quốc gia lĩnh vực đường sắt, đã kiểm tra thực địa tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng tại các tỉnh Lào Cai, Phú Thọ, Bắc Ninh và Hà Nội. Nội dung làm việc tập trung vào công tác giải phóng mặt bằng và chuẩn bị khu tái định cư, nhằm phục vụ mục tiêu khởi công vào ngày 19/8 và 19/12.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh kiểm tra thực địa tuyến đường sắt tốc độ cao Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng, đoạn đi qua địa bàn tỉnh Lào Cai.

Tại Lào Cai, Bộ trưởng và đoàn công tác khảo sát nhiều điểm trọng yếu, trong đó có khu vực dự kiến xây dựng ga Lào Cai mới tại phường Lào Cai, cùng nhiều vị trí cần di dời nhà xưởng, trụ sở doanh nghiệp và đất ở của người dân.

Bộ trưởng đề nghị địa phương tính toán kỹ nhu cầu giao thông, bố trí tuyến đường đạt chuẩn, có vỉa hè; sớm thống nhất hướng tuyến kết nối với Trung Quốc, đồng thời hoàn thiện quy hoạch phân khu để thu hút đầu tư.

Đoạn đường sắt qua Lào Cai dài 143,2km, cần thu hồi hơn 1.550ha đất, ảnh hưởng tới 2.581 hộ dân và xây dựng 45 khu tái định cư. Tổng kinh phí GPMB ước tính gần 8.200 tỷ đồng.

Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Trần Huy Tuấn cho biết, tỉnh đã thành lập tổ công tác đặc biệt và cam kết bàn giao 100% mặt bằng sạch trong tháng 8, sẵn sàng khởi công cuối năm. Tỉnh cũng đề xuất chủ đầu tư sớm chốt hướng tuyến và dự trù phát sinh thêm khoảng 20% số hộ cần tái định cư.

Bộ trưởng Trần Hồng Minh đánh giá cao tinh thần chủ động của địa phương và nhấn mạnh: "Tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng là trục giao thông chiến lược, kết nối vùng kinh tế trọng điểm Bắc Bộ với thị trường quốc tế. Đoạn tuyến qua Lào Cai là mắt xích đầu tiên, giữ vai trò kích hoạt toàn chuỗi logistics. Nếu GPMB chậm, toàn tuyến sẽ chậm theo".

Bộ trưởng yêu cầu địa phương tiếp tục tháo gỡ vướng mắc liên quan đất đai, thủ tục chuyển đổi mục đích sử dụng đất; đồng thời phối hợp chặt chẽ với Ban Quản lý dự án để bảo đảm tiến độ. Ban Quản lý dự án cần tổng hợp đầy đủ các khó khăn, báo cáo Chính phủ tại các cuộc họp giao ban toàn tuyến.

Tại tỉnh Phú Thọ, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh đề nghị nghiên cứu bố trí tái định cư tại chỗ, tạo điều kiện cho người dân ổn định cuộc sống và phát triển kinh tế.

Chiều cùng ngày, báo cáo đoàn công tác, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Phú Thọ Phan Trọng Tấn cho biết: Tuyến đường sắt đi qua địa bàn dài 99,1km, qua 5 phường, 15 xã; cần thu hồi hơn 630ha đất, di dời khoảng 1.813 hộ dân, xây dựng 38 khu tái định cư và 5 khu nghĩa trang, với tổng kinh phí GPMB khoảng 12.363 tỷ đồng.

Tỉnh đã thành lập Ban Chỉ đạo GPMB, phân công 2 Ban Quản lý dự án phụ trách từng khu vực. Đến nay, đã xác định vị trí các khu tái định cư, khu nghĩa trang, thống kê công trình hạ tầng bị ảnh hưởng và lập phương án bồi thường tổng thể.

Phú Thọ kiến nghị Bộ Xây dựng sớm bàn giao hồ sơ thiết kế và mốc giới thực địa, đặc biệt là đoạn điều chỉnh hướng tuyến dài 48,5km. Đồng thời, tỉnh đề xuất Chính phủ bố trí 800 tỷ đồng vốn GPMB trong năm 2025 và nghiên cứu phương án cầu cạn để giảm diện tích GPMB, hạn chế ảnh hưởng tới quy hoạch đô thị.

Sau khi nghe báo cáo, đề xuất của tỉnh Phú Thọ về tiến độ dự án, Bộ trưởng Trần Hồng Minh yêu cầu UBND tỉnh khẩn trương hoàn tất mặt bằng, đảm bảo khởi công khu tái định cư Đồi Cây Đen (phường Phú Thọ) vào ngày 19/8, với diện tích 17.422m².

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Trần Hồng Minh phát biểu kết luận tại buổi làm việc tiến độ Dự án đường sắt tốc độ cao Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng tại tỉnh Phú Thọ.

Bộ trưởng đề nghị nghiên cứu bố trí tái định cư tại chỗ, tạo điều kiện cho người dân ổn định cuộc sống và phát triển kinh tế. Việc giải phóng mặt bằng phải minh bạch, tránh kê khai sai gây thất thoát ngân sách.

Bộ trưởng nhấn mạnh, dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng là nhiệm vụ chính trị quan trọng, cần được các đơn vị liên quan tập trung, quyết liệt triển khai, báo cáo tiến độ thường xuyên. Mục tiêu là khởi công ga Phú Thọ (ga hỗn hợp chở khách và hàng hóa) tại đồi Cầu Bục vào ngày 19/12, với diện tích khoảng 32ha.

Tại Hà Nội, đoạn tuyến đi qua có chiều dài khoảng 37,5km, qua 6 xã/phường với diện tích cần thu hồi khoảng 245ha. Tổng số hộ cần tái định cư là 1.456 hộ, xây dựng 4 khu tái định cư. Tổng kinh phí GPMB dự kiến khoảng 2.275 tỷ đồng.

Tại xã Thuận An (trước thuộc huyện Gia Lâm), ông Vũ Hồng Phương - Giám đốc Ban Quản lý dự án đường sắt cho biết, khu vực này sẽ đặt Trạm tác nghiệp kỹ thuật Kim Sơn (Km278+800), giáp ranh Bắc Ninh, có vai trò quan trọng trong vận hành, điều tiết tàu, đồng thời là điểm kết nối với tuyến đường sắt vành đai phía Đông và tuyến khổ 1.000mm Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng (tuyến hiện hữu). Đây có thể được lựa chọn là vị trí khởi công dự án.

Tại Bắc Ninh, ông Ngô Tân Phượng - Phó Chủ tịch UBND tỉnh cho biết, đoạn tuyến qua địa bàn dài khoảng 3,7km, đi qua 3 phường; cần thu hồi khoảng 40,54ha đất, với khoảng 100 hộ dân cần tái định cư. Tỉnh đã sẵn sàng cho mục tiêu khởi công dự án đúng tiến độ.

Phía Hà Nội cũng đề xuất chọn ga Yên Viên là vị trí khởi công. Theo ông Đỗ Việt Hải - Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội, khu vực này có điều kiện mặt bằng thuận lợi. Đặc biệt, đoạn tuyến dài 9,5km từ ga Yên Thường đến ga Trung Mầu đi song song tuyến đường bộ nối sân bay Gia Bình. TP Hà Nội đã có nghị quyết phê duyệt tổ chức GPMB trong phạm vi mặt cắt ngang 120m, trong đó 23ha thuộc tuyến chính đường sắt.

Tại Hà Nội, Bộ trưởng Trần Hồng Minh yêu cầu công tác GPMB cần đa dạng, minh bạch và hiệu quả. Ảnh Tạ Hải.

Bộ trưởng Trần Hồng Minh đánh giá đoạn tuyến qua Hà Nội và Bắc Ninh chỉ dài hơn 40km nhưng đi qua khu vực nội đô, đông dân cư, rất phức tạp trong khâu GPMB và triển khai sau này. Vì vậy, yêu cầu các địa phương tập trung hoàn thành GPMB, khởi công các khu tái định cư vào 19/8 và toàn bộ các ga, đường kết nối vào 19/12.

Bộ trưởng yêu cầu Ban Quản lý dự án đường sắt và đơn vị tư vấn hoàn tất toàn bộ hồ sơ các vị trí ga, tuyến kết nối, phương án di dời công trình điện trong tháng 8 để phục vụ khởi công. Đồng thời nghiên cứu phương án cầu cạn cho đoạn qua Hà Nội - Bắc Ninh nhằm tránh giao cắt với đường bộ và giảm tác động tới khu dân cư.

Bộ trưởng đặc biệt nhấn mạnh: "Về công tác GPMB, bồi thường và tái định cư, cần phối hợp chặt chẽ với các địa phương để xây dựng chính sách phù hợp từng đối tượng bị ảnh hưởng. Có thể hỗ trợ tiền mặt, mua nhà ở xã hội hoặc tái định cư tại chỗ. Chính sách cần đa dạng, minh bạch và hiệu quả, để người dân có thể chủ động lựa chọn và yên tâm ổn định cuộc sống".

Kim Hương

Ngọc Minh