Bông rơi để dệt vải là nguyên liệu hay phế liệu?
Vừa qua, UBND tỉnh Thái Bình tổ chức Hội nghị đối thoại tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp trong hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh năm 2025.
Tại Hội nghị, nhiều doanh nghiệp có ý kiến, các cơ quan hải quan trong đó có Chi cục Hải quan Thái Bình xác định bông rơi chải thô vào danh mục phế liệu, cấm thông quan khiến các nhà máy dệt bông vải sợi thiếu nguyên liệu để sản xuất.
Quang cảnh Hội nghị.
Hội nghị đối thoại tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp trong hoạt động đầu tư, sản xuất kinh doanh ở Thái Bình năm 2025 do Chủ tịch UBND tỉnh Nguyễn Mạnh Hùng chủ trì, đã nghe 44 ý kiến đề xuất của doanh nghiệp tập trung vào một số lĩnh vực như: đầu tư, nông nghiệp, đất đai, môi trường, thuế, hải quan, cơ chế, chính sách,…
Theo đó, có 30 kiến nghị đã được hướng dẫn, giải quyết ngay; ý kiến sợi bông mà Hải quan Thái Bình đưa vào danh mục phế liệu, cấm thông quan… đang khiến các nhà máy dệt bông vải sợi thiếu nguyên liệu để sản xuất.
Cụ thể, các doanh nghiệp sợi OE có trụ sở tại tỉnh Thái Bình đang đồng loạt có ý kiến khiếu nại cơ quan Hải quan; trong đó có Chi cục Hải quan tỉnh Thái Bình xác định bông rơi chải thô thuộc nhóm 52.02 Phế liệu bông và yêu cầu doanh nghiệp khai báo bổ sung để áp thuế nhập khẩu 10% đối với bông rơi nhập khẩu.
Các doanh nghiệp nêu, Đảng, Nhà nước luôn coi kinh tế tư nhân là động lực quan trọng trong thúc đẩy phát triển kinh tế Việt Nam thế nhưng doanh nghiệp sản xuất sợi OE Việt Nam đang trong tình trạng khó khăn trước việc làm thiếu trách nhiệm, không rõ ràng của các cơ quan liên quan đến bông rơi nhập khẩu.
Doanh nghiệp sợi OE tại Thái Bình ngoài việc cung cấp sợi làm nguyên liệu cho hàng trăm doanh nghiệp sản xuất khăn, vải, găng tay để tiêu dùng trong nước và xuất khẩu thì phần nhiều sợi OE đều được xuất khẩu, đóng góp đáng kể cho sự tăng trưởng xuất khẩu may mặc của tỉnh Thái Bình và của Việt Nam nhiều năm qua.
Hiện nay, Việt Nam không phải là nước trồng bông nên bông rơi chải thô nhập khẩu là nguyên liệu cực kỳ quan trọng (chiếm 80%) và là yếu tố quyết định sự tồn vong của doanh nghiệp sợi OE Việt Nam. Tuy nhiên, từ tháng 11/2023, theo chỉ đạo của Tổng cục Hải quan, các Chi cục Hải quan thuộc Cục Hải quan Hải Phòng trong đó có Chi cục Hải quan tỉnh Thái Bình đã tiến hành lấy mẫu bông rơi chải thô nhập khẩu và tiến hành lưu giữ hàng hóa, không cho thông quan, không cho mang hàng về tự bảo quản sau khi có kết quả giám định bông rơi chải thô nhập khẩu là bông phế (phế liệu bông).
Các doanh nghiệp sợi OE tại tỉnh Thái Bình đang thiếu nguyên liệu sản xuất.
Do các doanh nghiệp sợi OE tại tỉnh Thái Bình không thể nhập khẩu hàng hóa nên đã làm giảm số tiền thuế giá trị gia tăng phải nộp vào ngân sách của tỉnh khoảng 120 tỷ đồng/năm. Ngoài ra, việc làm của các cơ quan Hải quan đã khiến cho doanh nghiệp sợi OE lâm vào cảnh khốn đốn do không có nguyên liệu sản xuất; người lao động không có việc làm; nguy cơ dẫn đến doanh nghiệp phá sản. Điển hình là Công ty TNHH Logitech đang trong tình trạng phá sản. Đặc biệt, sau hơn một năm phơi mưa nắng, nhiều lô hàng đã bị giảm chất lượng, mốc thối, gây thiệt hại nhiều tỷ đồng nhưng doanh nghiệp vẫn phải chi trả tiền lưu công, lưu bãi cho đơn vị vận tải.
Ngày 26/12/2024, Bộ Tài nguyên và Môi trường có Văn bản số 9153/BTNMT-KSONMT trong đó xác định bông rơi chải thô là hàng hóa nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất, không phải là phế liệu. Theo đó, Tổng cục Hải quan có văn bản hỏa tốc chỉ đạo các Chi cục Hải quan thực hiện; các Chi cục Hải quan đã cho giải phóng hàng hóa.
Mặc dù các lô hàng bông rơi nhập khẩu đã được giải phóng vào cuối tháng 01/2025 nhưng đến nay vẫn chưa được hoàn thành thông quan. Trong khi các Chi cục Hải quan khác thì vẫn “án binh bất động” chờ chỉ đạo của Tổng cục Hải quan thì Chi cục Hải quan tỉnh Thái Bình đã yêu cầu doanh nghiệp khai báo bổ sung để áp thuế nhập khẩu 10% đối với lô hàng hóa.
Các doanh nghiệp sản xuất sợi OE tại tỉnh Thái Bình xin được trình bày hiện trạng nguy nan và kiến nghị các cơ quan chức năng sớm có biện pháp đối với các các lô hàng của doanh nghiệp đã bị lưu giữ hơn một năm qua tại cảng để các Chi cục Hải quan có cơ sở áp thuế nhập khẩu; tránh tình trạng chỉ đạo chung chung khiến các Chi cục Hải quan không dám thực hiện hoặc thực hiện thiếu thống nhất.
Thực tế nhập khẩu bông rơi chải kỹ đã được cơ quan Hải quan xác định không phải là phế liệu và áp mã 52.03 với mức thuế suất 0% từ năm 2012, nay bỗng có thay đổi, gây khó khăn cho doanh nghiệp. Các cơ quan chức năng cần làm rõ bông rơi là nguyên liệu hay phế liệu để tháo gỡ nút thắt thiếu nguyên liệu trong nghề dệt vải Việt Nam.
