Bước chân thần tốc tiến về giải phóng Sài Gòn

Lực lượng ANVT miền Nam đánh chiếm sân bay Tân Sơn Nhất. Ảnh: TL

Khúc quân hành rộn rã

Cuối năm 1974 và đầu năm 1975, Bộ Chính trị đã phân tích thời cơ chiến lược mới và hạ quyết tâm giải phóng miền Nam. Bộ Tư lệnh CANDVT (nay là Bộ Tư lệnh BĐBP) và Tiểu ban ANVT miền Nam khẩn trương chuẩn bị mọi mặt kịp thời phục vụ cho cuộc Tổng tiến công và nổi dậy mùa Xuân 1975, cùng quân và dân cả nước lật đổ chế độ ngụy quyền Sài Gòn. Cuối tháng 2/1975, Bộ Tư lệnh CANDVT quyết định điều động quân số từ các đơn vị trên khắp miền Bắc và khu vực Vĩnh Linh, giao Tiểu đoàn 15 CANDVT trực tiếp tổ chức thành các lớp B17, B18, B19 huấn luyện, bồi dưỡng cán bộ, chiến sĩ để bổ sung cho ANVT miền Nam làm nhiệm vụ trực tiếp chiến đấu trên chiến trường miền Nam.

Từ tháng 12/1974 đến tháng 3/1975, Bộ Tư lệnh CANDVT điều động trên 5.000 cán bộ, chiến sĩ từ Khu bộ Việt Bắc, 15 tỉnh và một số đơn vị trực thuộc từ miền Bắc chi viện cho ANVT miền Nam. Được tăng cường, bổ sung quân số, kiện toàn về tổ chức, lực lượng ANVT miền Nam đã kiên trì bám đất, bám dân, đấu tranh chống địch bình định, lấn chiếm, bảo vệ an toàn căn cứ và cơ quan lãnh đạo. Quán triệt tư tưởng liên tục tấn công địch, các đơn vị ANVT miền Nam đã kiên cường đấu tranh phá thế kìm kẹp, giành quyền làm chủ, mở rộng căn cứ và vùng giải phóng.

Điển hình như ANVT tỉnh Tây Ninh đã đưa 75% lực lượng trực tiếp tham gia chiến đấu. Thông qua phong trào tòng quân giết giặc của thanh niên trong tỉnh, ANVT Tây Ninh đã tuyển chọn, đưa vào lực lượng nhiều thanh niên ưu tú, nâng biên chế từ 2 tiểu đoàn lên 10 tiểu đoàn trong tháng 3 và tháng 4/1975. Lực lượng này dưới sự chỉ huy của ANVT miền Nam đã trở thành một mũi tiến công quan trọng trong chiến dịch Hồ Chí Minh, góp phần đè bẹp nhiều ổ đề kháng của địch ở thành phố Sài Gòn và tiếp quản các mục tiêu đã được giải phóng ở khu vực Sài Gòn - Gia Định.

Trong chiến dịch Hồ Chí Minh, tháng 2/1975, Đội ANVT huyện Thanh Bình, tỉnh Kiến Phong (nay là tỉnh Đồng Tháp) đã vận động, cài cắm 1 sĩ quan và 2 hạ sĩ quan ngụy làm nội ứng. Khi ta tấn công, 3 cơ sở này phát huy tác dụng tốt, giúp lực lượng ANVT huyện Thanh Bình tiêu diệt 2 tên sĩ quan ác ôn, bắt sống 17 tên, giải phóng hoàn toàn đồn và nhân dân trong vùng. Trong trận này, đồng chí Nguyễn Phước Lợi, Đội trưởng được giao nhiệm vụ Chỉ huy phó của hướng tiến công (sau này là Thiếu tướng, Phó Tư lệnh BĐBP).

Hay như ANVT Biên Hòa (Đồng Nai) kiên trì bám trụ, luồn sâu vào tận hang ổ địch, tiêu diệt 850 tên, bắn cháy 71 xe bọc thép, 1 máy bay lên thẳng, bảo vệ địa bàn cửa ngõ Sài Gòn cho quân chủ lực của ta tiến vào giải phóng thành phố. Đặc biệt, đêm 22/3/1975, Tiểu đoàn 2, Trung đoàn 180 ANVT tiến công tiêu diệt Chi khu quân sự Mỏ Công nằm trên trục lộ 22, cách thành phố Sài Gòn 70km, mở đường cho các lực lượng vũ trang ta tiến về giải phóng Sài Gòn...

Chiếm lĩnh, bảo vệ các mục tiêu trọng yếu

Đầu năm 1975, tình hình chuyển biến mau lẹ, cục diện chiến trường miền Nam có nhiều thuận lợi, Trung ương Cục miền Nam mở hội nghị khẩn cấp vào trung tuần tháng 4/1975. Đồng chí Phạm Hùng và đồng chí Nguyễn Văn Linh triệu tập đồng chí Lê Thanh, Trung đoàn trưởng Trung đoàn 180 ANVT (sau này là Trung tướng, Phó Tư lệnh BĐBP) lên giao nhiệm vụ bảo vệ các đoàn cán bộ lãnh đạo tiến về tiếp quản Sài Gòn.

Ngày 20/4/1975, Đoàn 180 ANVT thành lập Ban Chỉ huy hành quân và tác chiến do đồng chí Phan Văn Huấn (sau này là Đại tá, Cục phó Cục Chính trị BĐBP) làm Chỉ huy trưởng; đồng chí Nguyễn Văn Bên (sau này là Thiếu tướng, Phó Tư lệnh BĐBP) làm Chỉ huy phó; đồng chí Lê Bình làm Chính ủy. Sáng 26/4/1975, trước khi phát lệnh hành quân, đồng chí Lê Thanh cùng đồng chí Ba Bên đã gặp gỡ, giao nhiệm vụ và động viên cán bộ, chiến sĩ các đơn vị ANVT lập công xuất sắc, quyết tâm hoàn thành nhiệm vụ mà Trung ương Cục và Ban An ninh miền giao cho.

Ông Hoàng Minh Duyệt và những kỷ vật những ngày tham gia bảo quản 16 tấn vàng. Ảnh: Đăng Bảy

Trưa 30/4/1975, cùng với nhiều lực lượng khác, các đơn vị ANVT đã chiếm lĩnh cơ quan Tổng nha cảnh sát, Cảnh sát đặc biệt ngụy, Nhà đèn, khám Chí Hòa, Đại sứ Mỹ. Đại đội 1, Đoàn 180 ANVT chiếm khu Đại học Thủ Đức làm điểm tập kết tạm thời cho cơ quan Trung ương Cục. Ngay sau khi lực lượng CANDVT từ miền Bắc vào chi viện, lực lượng ANVT mở rộng diện tiếp quản cảng Sài Gòn, sân bay Tân Sơn Nhất, kho xăng Nhà Bè và nhanh chóng chiếm lĩnh, bảo vệ an toàn các ngân hàng ở Sài Gòn.

Ngay sau đó, theo điện của lãnh đạo Bộ Công an được đồng chí Cao Đăng Chiếm, Phó ban An ninh miền, Phó Chủ tịch Ủy ban quân quản truyền đạt thì lực lượng ANVT phải tập trung vào các nhiệm vụ chính như: Bố trí lực lượng thay các đơn vị quân đội tiếp quản, bảo vệ các mục tiêu trọng yếu; tham gia giữ gìn trật tự an ninh thành phố, thu hồi vũ khí, chất nổ; truy quét bọn tàn quân; trừng trị bọn tội phạm hình sự. Dù lực lượng ít, nhưng cán bộ, chiến sĩ ANVT và CANDVT đã giữ nghiêm kỷ luật vùng mới giải phóng, có ý thức bảo vệ tốt hồ sơ, tài liệu của địch để các cơ quan chức năng đến tiếp quản.

Ông Hoàng Minh Duyệt, một trong những người của đơn vị C282.Q thuộc CANDVT tham gia tiếp nhận và bảo quản 16 tấn vàng nhớ lại: Sáng 1/5/1975, khi tham gia kiểm kê, chúng tôi thực sự choáng váng trước khối tài sản khổng lồ tại Ngân hàng quốc gia mà CANDVT được giao tiếp quản và bảo vệ. Ngoài 16 tấn vàng, còn có 493 đồng tiền vàng cổ, 18.049 đồng tiền bạc và 625.191.617.005 đồng. Sau gần một năm, đơn vị C282.Q CANDVT chúng tôi đã bảo vệ tuyệt đối an toàn 16 tấn vàng và toàn bộ khối tài sản khổng lồ nói trên... Cùng thời điểm đó, khắp các thành phố, thị xã trên toàn miền Nam, lực lượng ANVT và các đơn vị CANDVT từ miền Bắc chi viện vào đã khẩn trương tham gia tiến công địch, chiếm lĩnh các mục tiêu quan trọng. Phối hợp tốt với các lực lượng nhanh chóng dập tắt các ổ đề kháng của địch, truy bắt những tên ác ôn đầu sỏ, xóa bỏ tàn dư của chế độ Mỹ - ngụy, lập lại trật tự, ổn định đời sống của nhân dân.

Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử đã kết thúc thắng lợi, non sông đất nước ta thu về một mối. Trong chiến công chung đó của dân tộc, có một phần đóng góp quan trọng của lực lượng ANVT và CANDVT. Tiêu biểu là các đơn vị an ninh vũ trang Sài Gòn - Gia Định, Sóc Trăng, Phú Yên, Quảng Nam, Thừa Thiên - Huế, Quảng Trị, Trung đoàn 180..., cùng nhiều tấm gương hy sinh dũng cảm của các anh hùng liệt sĩ: Phạm Thành Lượng, Lê Hồng Nhị, Trương Thành Chỏi, Trần Thị Tính, Nguyễn Kim Vang, Nguyễn Đình Xướng, Đỗ Nam, Phan Ngọc Nhân, Ngô Tiến Dũng và các anh hùng: Nguyễn Thị Hồng Châu, Kiều Văn Niết, Nguyễn Văn Điện, Phạm Văn Vàng, Hoàng Thức Bảo, Trần Phong, Đỗ Văn Quả, Hồ Văn Lý, Cao Văn Trung, Lý Hữu Trí, Trần Văn Sỹ và các đồng chí ưu tú khác vẫn sống mãi trong lòng nhân dân cả nước và cán bộ, chiến sĩ BĐBP hôm nay.

Yến Ngọc