Bứt tốc đầu tư công, mở đường chu kỳ phát triển mới

Nhiều dự án có sức lan tỏa lớn

Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Môi trường, tính đến hết tháng 7, toàn ngành đã giải ngân 6.780 tỷ đồng, đạt 32,6% kế hoạch, thấp hơn mức bình quân cả nước (43,9%); song tốc độ đã tăng rõ rệt nhờ nhiều biện pháp điều hành linh hoạt, quyết liệt.

Quyền Bộ trưởng Trần Đức Thắng cho rằng giải ngân không chỉ là nhiệm vụ tài chính, mà là phép thử cho năng lực hành động và tinh thần phục vụ của toàn hệ thống

Trong đó, nhóm dự án thủy lợi, phòng chống thiên tai, an ninh nguồn nước vẫn chiếm tỷ trọng vốn lớn nhất, là “trái tim” của đầu tư công ngành NN&MT. Đáng chú ý, công trình đầu mối Hồ chứa nước Cánh Tạng (Hòa Bình) đã khánh thành ngày 19/8/2025 đúng dịp kỷ niệm 80 năm Quốc khánh, trở thành biểu tượng cho nỗ lực vượt khó khăn, đi đến cùng của toàn ngành trong năm bản lề. Dự án mang lại nguồn nước tưới ổn định cho hơn 6.000 ha đất nông nghiệp, góp phần bảo đảm sinh kế bền vững cho hàng vạn người dân vùng trung du Bắc bộ.

Cùng với đó, hàng chục công trình đê điều, chống sạt lở, nâng cấp thủy lợi ở miền Trung và Đồng bằng sông Cửu Long đang gấp rút hoàn thiện; một số dự án có thể về đích sớm hơn kế hoạch nhờ sự vào cuộc đồng bộ của chính quyền địa phương và các Ban quản lý dự án. Trong nhóm ODA, Bộ NN&MT đã chỉ đạo Vụ Hợp tác quốc tế phối hợp với JICA (Nhật Bản) tháo gỡ các vướng mắc về điều chỉnh tổng mức đầu tư, giúp khơi thông dòng vốn nước ngoài, yếu tố quan trọng để đạt mục tiêu giải ngân toàn ngành.

Nhiều dự án đầu tư công của ngành Nông nghiệp và Môi trường có sức lan tỏa lớn, đóng góp tích cực góp phần bảo đảm sinh kế bền vững cho người dân

Đánh giá của Bộ NN&MT cho thấy, hàng loạt dự án thủy lợi, đê điều, chống sạt lở được hoàn thành trong thời gian qua tại miền Trung và ĐBSCL đã giúp tăng thêm 154.700 ha diện tích tưới, 291.000 ha tiêu, và 830.000 ha vùng ngăn mặn – tạo nguồn ngọt, đảm bảo nước sinh hoạt cho hơn 2 triệu người dân, nâng cấp 118 km đê sông và 40 km kè chống sạt lở bờ biển.

Đáng chú ý, ngoài hạ tầng cứng, Bộ NN&MT cũng đẩy mạnh đầu tư hạ tầng số, khoa học công nghệ và quan trắc môi trường, thể hiện tầm nhìn quản trị hiện đại, chuyển đổi số ngành nông nghiệp – môi trường. Theo đánh giá của Bộ NN&MT, trong giai đoạn 2021–2025, Bộ đã đầu tư cho hơn 20 viện và trung tâm nghiên cứu, góp phần chuyển giao 438 công nghệ, 248 giống mới, 209 tiến bộ kỹ thuật, đồng thời hình thành mạng lưới cơ sở dữ liệu môi trường và nông nghiệp trên toàn quốc.

Hồ chứa nước Cánh Tạng (Hòa Bình) được khánh thành ngày 19/8/2025, thành biểu tượng cho nỗ lực vượt khó khăn, đi đến cùng của ngành Nông nghiệp và Môi trường trong năm bản lề

Những kết quả này khẳng định hiệu quả của đầu tư công không chỉ nằm ở con số giải ngân, mà ở giá trị thực tế mang lại, mỗi công trình hoàn thành là một thay đổi trong đời sống người dân, từ hồ chứa, cảng cá đến trung tâm giống và trạm quan trắc khí tượng.

Tăng tốc về đích, mở tầm nhìn giai đoạn 2026–2030

Sau khi hợp nhất từ Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn với Bộ Tài nguyên và Môi trường, kế hoạch đầu tư công trung hạn 2021–2025 của Bộ NN&MT được giao 85.350 tỷ đồng cho 288 dự án, trong đó có 31 dự án ODA. Đến nay, theo thống kê có khoảng 59.634 tỷ đồng đã được giải ngân, đạt 70% kế hoạch, dự kiến hoàn thành 217 dự án trước cuối năm 2025 và 71 dự án chuyển tiếp sang giai đoạn 2026–2030.

Các dự án này đã tạo hiệu quả lan tỏa: tăng hàng trăm nghìn ha tưới tiêu, mở rộng năng lực neo đậu thủy sản, hiện đại hóa hạ tầng nghiên cứu – giáo dục – quản lý tài nguyên, củng cố hệ thống phòng chống thiên tai và thích ứng khí hậu.

Tại hội nghị Thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công ngày 5/8, Quyền Bộ trưởng Nông nghiệp và Môi trường Trần Đức Thắng nhấn mạnh: “Còn 14.000 tỷ đồng phải giải ngân trong 5 tháng là nhiệm vụ nặng nề, nhưng là điều phải làm. Giải ngân không chỉ là quản lý tài chính, mà là thước đo năng lực hành động và tinh thần phục vụ của toàn hệ thống”.

Ngay sau đó, Bộ NN&MT đã ban hành kế hoạch hành động 5 trụ cột gồm điều hành vốn linh hoạt, chuyển vốn cho dự án có khả năng hoàn thành sớm; siết kỷ luật, thay thế kịp thời cá nhân, đơn vị trì trệ; gắn trách nhiệm người đứng đầu với kết quả giải ngân; phối hợp địa phương tháo gỡ mặt bằng, đẩy nhanh bồi thường, tái định cư; đẩy mạnh nghiệm thu – thanh toán, không dồn khối lượng sang quý IV.

Người đứng đầu Bộ NN&MT cũng yêu cầu lấy kết quả giải ngân làm thước đo năng lực cán bộ, và với các vướng mắc mặt bằng và sẽ gửi trực tiếp văn bản đến Bí thư Tỉnh ủy để chỉ đạo tháo gỡ.

Mục tiêu đến 31/12/2025, Bộ NN&MT giải ngân toàn bộ 20.800 tỷ đồng, khép lại giai đoạn 2021–2025 và mở nền cho chu kỳ 2026–2030 khi đầu tư công không chỉ là dòng vốn mà là động lực tăng trưởng xanh, hiện đại hóa nông nghiệp và bảo vệ môi trường bền vững.

Theo kế hoạch trình Bộ Tài chính, giai đoạn 2026–2030 ngành dự kiến cần 127.000 tỷ đồng, gồm 99.356 tỷ đồng vốn trong nước và 27.644 tỷ đồng vốn ODA, ưu tiên ba trụ cột: Hiện đại hóa hạ tầng thủy lợi và phòng chống thiên tai; Phát triển hạ tầng thủy sản và vùng nguyên liệu; Đầu tư hạ tầng số, khoa học – công nghệ, cơ sở dữ liệu liên thông về tài nguyên, môi trường, nông nghiệp.

Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp khẳng định: “Kế hoạch 2026–2030 không chỉ là tiếp nối, mà là bước chuyển từ đầu tư hạ tầng sang đầu tư thông minh – nơi dữ liệu, công nghệ và hiệu quả xã hội cùng tạo nên giá trị”.

Xuân Phong