Cách đồ xôi nếp ngon thắp hương ngày Tết

1. Chọn gạo nếp ngon và ngâm gạo đúng cách

Để có được chõ xôi như ý, khâu đầu tiên và quan trọng nhất là chọn được loại gạo nếp ngon. Chú ý chọn loại gạo nếp mới, hạt tròn, mẩy, không bị mốc mọt. Nhiều người còn cẩn thận mua từ trước loại nếp cái hoa vàng, nếp ngỗng, nếp Tú Lệ...

Trước khi ngâm gạo, đừng bỏ qua khâu vo gạo nếp với nước sạch, nhiều người bỏ qua bước này để loại bỏ tạp chất như sạn, thóc còn sót lại. Sau đó ngâm gạo trong nước sạch từ 6-8 tiếng, nhiều người ngâm qua đêm. Ngâm gạo giúp gạo ngấm đủ nước, khi đồ xôi, hạt gạo sẽ nở đều, nhanh chín, dẻo ngon hơn, hạt xôi ráo và đủ chín mềm.

Ngâm gạo nếp.

Sau khi ngâm, cho gạo ra rá, để ráo và cho chút muối tinh rồi xóc đều để xôi đậm đà hơn. Một số người cho muối vào nước ngâm gạo.

2. Đồ xôi ngon cần lưu ý thời gian

Có thể đồ xôi bằng chõ hoặc nồi hấp, nếu dùng chõ, đổ nước vào nồi sao cho mực nước vào khoảng 1/3 dung tích chõ. Nếu dùng nồi hấp, đổ nước vào nồi đến vạch quy định. Đặt chõ hoặc xửng hấp lên nồi, đun sôi nước.

Cho gạo nếp đã ngâm vào chõ.

Khi nước sôi, cho gạo nếp đã ngâm vào chõ hoặc xửng hấp. Chú ý canh lửa và thời gian đồ xôi, đồ xôi với lửa vừa, không quá to để tránh nước nhanh cạn. Thời gian đồ xôi khoảng 30-45 phút, tùy thuộc vào lượng gạo và loại gạo. Trong quá trình đồ xôi, thỉnh thoảng mở nắp nồi để lau hơi nước đọng trên nắp và xới nhẹ xôi để xôi chín đều.

Nhiều người đồ xôi hai lần để xôi ngon, dẻo và ráo hơn. Sau khi đồ xôi lần một, xới xôi ra mâm hoặc khay lớn, để nguội bớt rồi cho xôi trở lại chõ hoặc xửng hấp, đồ thêm khoảng 15-20 phút nữa.

3. Một số bí quyết khi đồ xôi

Có thể cho một chút dầu ăn hoặc mỡ gà vào xôi khi đồ để xôi bóng và thơm hơn.

Nếu muốn xôi có màu sắc đẹp mắt, có thể dùng nước cốt lá dứa, lá cẩm hoặc nghệ để tạo màu.

Để xôi không bị khô hoặc nát phần gạo dưới cùng có thể lót một lớp lá chuối dưới đáy chõ hoặc xửng hấp.

4. Tham khảo cách đồ xôi nếp nương lá cẩm

Ngâm gạo với nước lá cẩm. Ảnh: Trần Bích Ngọc

Cây cẩm từ lâu được đồng bào dân tộc dùng để nhuộm màu gạo nếp để nấu xôi ngũ sắc trong các dịp lễ hội. Ngày nay lá cẩm còn được dùng nhiều để tạo màu thực phẩm tự nhiên cho nhiều món ăn ngon, hấp dẫn như bánh, thạch, kem, chè, xôi và nhiều món khác.

Tham khảo cách chị Trần Bích Ngọc (GEIN Academy) đồ xôi nếp nương với cây cẩm lá đỏ. Trước tiên, rửa sạch lá cẩm, đun lấy nước màu và lọc bỏ bã. Gạo vo nhanh với nước cho sạch, sau đó ngâm trong 24 giờ cùng nước màu ấm khoảng trên một đốt ngón tay, thêm chút muối vào nước để đỡ thiu.

Sau khi ngâm, đổ gạo ra rá cho ráo nước rồi trộn thêm chút bột canh để xôi có vị đậm đà.

Đồ xôi nếp nương bằng chõ gỗ. Ảnh: Trần Bích Ngọc

Khâu đồ xôi, nếu có điều kiện dùng chõ gỗ của người dân tộc Thái, chõ này có ưu điểm rất ráo nước mà xôi không bị dính. Sau khi chín sơ, xới xôi ra mâm quạt cho nguội. Khi xôi nguội, cho một chút mỡ gà rồi đồ lại lần 2 tới khi chín giúp xôi bóng và ngậy.

Món xôi nếp nương lá cẩm thành phẩm có màu rất đẹp phù hợp để dâng lễ ngày Tết. Khi ăn có thể chấm với muối vừng hoặc thịt băm, thịt nướng.

Hoàng Nam