'Cái nôi' nuôi dưỡng tình yêu Truyện Kiều

Trường Tiểu học Tiên Điền đã khéo léo lồng ghép việc đọc và học thuộc Truyện Kiều vào các tiết học và đưa phong trào trở thành nét đẹp trong văn hóa đọc của học sinh. Ảnh: Hoàng Ngà/TTXVN

Những câu thơ lục bát bất hủ được các em nâng niu, ghi nhớ như một cách tiếp nối mạch nguồn văn hóa truyền thống ngay trên quê hương của Đại thi hào. Phong trào không chỉ góp phần bồi đắp tình yêu văn học dân tộc, mà còn biến ngôi trường thành “cái nôi” nuôi dưỡng tình yêu di sản, khẳng định sức sống mãnh liệt của Truyện Kiều trong đời sống đương đại và trong lòng thế hệ trẻ.

“Cái nôi” nuôi dưỡng tình yêu Di sản

Trường Tiểu học Tiên Điền nằm ngay tại khu vườn cũ - nơi gắn liền với tuổi thơ của danh nhân văn hóa thế giới Nguyễn Du. Nơi đây, mọi hoạt động học tập, giáo dục đều mang trong mình hơi thở của lịch sử và di sản.

Bà Trần Thị Ngọc Xuyến, Hiệu trưởng Trường Tiểu học Tiên Điền, người đã đọc và thuộc lòng toàn bộ 3.254 câu Truyện Kiều, chia sẻ: Việc ngôi trường đóng chân trên khu vườn cũ của Đại thi hào là một niềm tự hào lớn. Nhà trường nhận thấy, việc đưa Truyện Kiều vào học đường không chỉ để giúp học sinh tiếp cận tác phẩm, mà còn là cách giáo dục hiệu quả nhất về niềm tự hào quê hương, nguồn cội văn hóa dân tộc.

Phong trào đọc và học thuộc Truyện Kiều tại Trường Tiểu học Tiên Điền được khởi xướng và lan tỏa từ năm 2020. Ban đầu, phong trào xuất phát từ một cuộc thi do huyện Nghi Xuân (cũ) phát động nhằm tôn vinh Truyện Kiều - Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Tuy nhiên, phong trào đã nhanh chóng vượt ra khỏi khuôn khổ một cuộc thi, trở thành nề nếp sinh hoạt văn hóa đọc thường xuyên của nhà trường. Hiện nay, 27 cán bộ, giáo viên và 481 học sinh của nhà trường hầu hết đều có thể đọc, ngâm và thuộc lòng ít nhất một vài câu Kiều. Niềm say mê ấy không đến từ áp lực học tập, mà được nuôi dưỡng bằng sự hứng thú, khích lệ và niềm tự hào khi các em lớn lên trên “vườn thơ” của Đại thi hào Nguyễn Du.

Để duy trì và phát triển phong trào, Ban Giám hiệu nhà trường đã lồng ghép việc đọc và học thuộc Truyện Kiều một cách linh hoạt vào các hoạt động giáo dục. Cụ thể, trong các buổi sinh hoạt dưới cờ, nhà trường dành thời gian để học sinh trình bày, thể hiện những đoạn Kiều đã ghi nhớ. Ở các tiết Lịch sử - Địa lý và Giáo dục địa phương, Truyện Kiều được sử dụng như một tư liệu giảng dạy sinh động, giúp học sinh hình dung rõ hơn về bối cảnh xã hội, đời sống văn hóa của thời đại mà Đại thi hào Nguyễn Du đã sống.

Sức sống mãnh liệt trong lòng thế hệ trẻ

Điều làm nên nét độc đáo của Trường Tiểu học Tiên Điền chính là sự hưởng ứng nhiệt thành của toàn thể cán bộ, giáo viên và học sinh, biến Truyện Kiều từ một tác phẩm kinh điển trở thành người bạn thân thiết của tuổi thơ.

Cô trò trường Tiểu học Tiên Điền say mê đọc Truyện Kiều vào giờ ra chơi ngay tại nền ngôi nhà trong vườn cũ của Đại thi hào Nguyễn Du. Ảnh: Hoàng Ngà/TTXVN

Tại đây, phong trào học thuộc Truyện Kiều không chỉ dừng lại ở việc đọc. Hàng trăm học sinh đã thể hiện khả năng ghi nhớ và tình yêu văn học đáng kinh ngạc. Năm 2023, Trường Tiểu học Tiên Điền xuất sắc giành Giải Nhất tại cuộc thi đọc thuộc Truyện Kiều cấp huyện. Đáng chú ý, nhiều học sinh dù đang ở bậc tiểu học đã thuộc lòng hàng nghìn câu thơ. Tiêu biểu như em Trần Thị Thùy Trang, học sinh lớp 5, đã đọc thuộc 2.000 câu Truyện Kiều. Đặc biệt, ngay cả những em học sinh mới chỉ lớp 2 cũng đã thuộc hơn 1.000 câu Truyện Kiều.

Góp phần quan trọng vào thành công của phong trào là vai trò tiên phong, gương mẫu của đội ngũ giáo viên. 100% giáo viên trong trường hưởng ứng, tham gia đọc và học thuộc Truyện Kiều, tạo nên một môi trường văn hóa đọc sâu sắc và lan tỏa. Bên cạnh Hiệu trưởng Trần Thị Ngọc Xuyến, nhiều thầy cô giáo khác cũng đã đọc và thuộc từ hàng trăm đến hàng nghìn câu Kiều, trở thành tấm gương truyền cảm hứng cho học sinh.

Sức lan tỏa của phong trào còn vươn ra khỏi cánh cổng nhà trường thông qua hoạt động “Đọc Truyện Kiều cùng con”. Chương trình đã thu hút sự tham gia tích cực từ các bậc phụ huynh, biến việc học Kiều thành hoạt động gắn kết gia đình.

Ông Phan Duy Hà, 67 tuổi, ở thôn Giang Thủy, phụ huynh của em Bảo Ngọc (học sinh lớp 3A2), là một trong những phụ huynh tiêu biểu đã đọc thuộc toàn bộ Truyện Kiều. Đây là minh chứng cho thấy, Truyện Kiều đã kết nối các thế hệ, từ ông bà, cha mẹ đến con cháu, tạo nên một mạch nguồn văn hóa bền vững trên quê hương Nguyễn Du.

Theo cô giáo Trần Thị Diệp, giáo viên chủ nhiệm lớp 5A1, việc học Truyện Kiều ngay tại nơi sinh ra Đại thi hào giúp học sinh củng cố niềm tự hào dân tộc, hiểu sâu hơn giá trị di sản. Tác phẩm giúp các em tiếp cận với tinh hoa của tiếng Việt qua thể thơ lục bát, bồi dưỡng tình yêu với văn học nước nhà và hình thành tư duy ngôn ngữ mạch lạc, giàu hình ảnh.

Em Võ Lê Bảo Anh, học sinh lớp 5A1, Trường Tiểu học Tiên Điền chia sẻ: Em đã thuộc hơn 300 câu trong tác phẩm Truyện Kiều. Với em, từng câu thơ trong Truyện Kiều là bài học nhân cách sâu sắc, giúp học sinh nhận biết cái hay, cái đẹp, cái thiện và tránh xa cái ác.

Phong trào đọc thuộc Truyện Kiều tại Trường Tiểu học Tiên Điền không chỉ là một hoạt động ngoại khóa đơn thuần mà đã trở thành mô hình giáo dục đặc biệt, khẳng định sức sống bất diệt của Truyện Kiều và trách nhiệm gìn giữ di sản văn hóa của dân tộc. Điều đó cho thấy, dù thời đại có thay đổi, giá trị vĩnh cửu của văn chương vẫn có thể lan tỏa mạnh mẽ trong lòng thế hệ trẻ, ngay tại “cái nôi” đã sinh ra tuyệt tác này.

Hoàng Ngà (TTXVN)