Cận cảnh khu đất vàng ngay Bến Nhà Rồng sẽ là công viên thay vì nhà ở

Tại hội nghị tổng kết 50 năm văn học - nghệ thuật TP.HCM diễn ra cuối tuần qua, Bí thư Thành ủy Trần Lưu Quang cho biết Thường trực Thành ủy đã quyết định dừng dự án nhà ở thương mại tại khu vực Bến Nhà Rồng (quận 4 cũ) để mở rộng không gian văn hóa Hồ Chí Minh, xây công viên, mở rộng đường Nguyễn Tất Thành và phát triển dịch vụ công cộng.

Theo Bí thư Trần Lưu Quang, giá trị kinh tế của dự án nhà ở thương mại rất lớn, nhưng xét về pháp lý và định hướng phát triển lâu dài, thành phố cần ưu tiên cho không gian văn hóa và lợi ích cộng đồng.

Vị trí khu đất ngay Bến Nhà Rồng sẽ được sử dụng để mở rộng không gian văn hóa Hồ Chí Minh, xây công viên, mở rộng đường Nguyễn Tất Thành và phát triển dịch vụ công cộng. Đồ họa: Phan Nhật.

Toàn bộ khu đất gần 32 ha ở vị trí biểu tượng này từng được chấp thuận đầu tư dự án Khu phức hợp Nhà Rồng - Khánh Hội, dự kiến phát triển hơn 3.100 căn hộ cùng các tiện ích như trung tâm thương mại, trường học và trạm y tế. Dự án dự kiến ra mắt năm 2018 nhưng đến nay vẫn chưa khởi công.

Nay, kế hoạch của thành phố là mở rộng không gian văn hóa Hồ Chí Minh kéo dài từ Bến Nhà Rồng đến Bảo tàng Hồ Chí Minh. Công trình mang ý nghĩa lịch sử đặc biệt của dân tộc, ghi dấu sự kiện ngày 5/6/1911, khi người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành rời Tổ quốc lên tàu Amiral Latouche-Tréville ra đi tìm đường cứu nước.

Phần còn lại trong khu đất 32 ha sẽ được quy hoạch để làm một công viên, kết hợp mở rộng đường Nguyễn Tất Thành và một số dịch vụ công cộng khác. Hiện, khu đất vẫn chưa được giải tỏa hết, hơn 1 km dọc khu vực cảng là nơi neo đậu của nhiều tàu, du thuyền.

Theo ghi nhận của Tri Thức - Znews, đa số nhà kho, bến bãi, xưởng, văn phòng... thuộc khu vực bến cảng trước đây vẫn chưa được di dời. Nhiều dãy nhà được xây dựng cách đây hơn 50 năm.

Nhiều công trình, hạng mục của khu cảng cũng xuống cấp, bỏ hoang. Một số khác được tận dụng làm nơi chứa vật liệu xây dựng, phế liệu, kho hàng.

Kho hàng cũ của Công ty Cổ phần Đường Khánh Hội có mặt tiền ngay đường Nguyễn Tất Thành đã ngưng hoạt động lâu năm, bên ngoài đóng kín cửa.

Dù vậy, trụ sở của Cảng vụ Hàng hải TP.HCM tại cảng Nhà Rồng vẫn còn hoạt động với nhiều xe chở hàng hóa liên tục ra vào.

Nhìn từ trên cao, khu vực được quy hoạch mở rộng không gian văn hóa Hồ Chí Minh nằm tại vị trí đắc địa ven sông Sài Gòn, mặt tiền tuyến đường Nguyễn Tất Thành, cửa ngõ kết nối trung tâm với khu nam TP.HCM.

Nhưng cũng vì vậy, tuyến đường Nguyễn Tất Thành nhỏ hẹp đi qua đây thường xuyên trong tình trạng quá tải, ùn tắc suốt nhiều năm qua, ảnh hưởng lớn đến đời sống người dân.

Mật độ dân số vượt 88.000 người/km2 tại phường Khánh Hội đoạn qua khu vực Bến Nhà Rồng đặt ra thách thức lớn về quản lý đô thị, quy hoạch hạ tầng, giao thông. Trước mắt, trong kế hoạch phát triển không gian văn hóa Hồ Chí Minh, thành phố sẽ kết hợp mở rộng đường Nguyễn Tất Thành để giảm tải giao thông cho khu vực.

Song, Bí thư Thành ủy TP.HCM cũng nhìn nhận việc triển khai các kế hoạch cụ thể sẽ cần thêm thời gian do vướng mắc về thủ tục pháp lý và ảnh hưởng từ các dự án cũ.

Dù vậy, việc dừng phát triển nhà ở thương mại tại khu vực này đã là một quyết định táo bạo, thể hiện cam kết của TP.HCM trong việc bảo tồn ký ức đô thị và mở rộng không gian văn hóa công cộng, trong hành trình trở thành đô thị sáng tạo, năng động, văn minh và hội nhập quốc tế.

Quỳnh Danh