Cần hành lang pháp lý đủ mạnh bảo vệ nhân viên y tế

Hành hung nhân viên y tế đang thực hiện nhiệm vụ là hành vi chống người thi hành công vụ

Hành lang pháp lý đủ mạnh để bảo vệ nhân viên y tế, giải quyết các thách thức về dân số... là các nội dung được nhiều đại biểu Quốc hội quan tâm trong tuần làm việc thứ hai của Kỳ họp thứ Mười, Quốc hội Khóa XV.

Trong đó, theo Báo cáo của Chính phủ, một trong những thành tựu của nhiệm kỳ 2021 - 2025 là kiểm soát thành công đại dịch Covid - 19, với tinh thần xác định sức khỏe, tính mạng của Nhân dân là trên hết, trước hết, được quốc tế ghi nhận và đánh giá cao.

ĐBQH Trần Khánh Thu (Hưng Yên). Ảnh: Phạm Thắng

ĐBQH Trần Khánh Thu (Hưng Yên) nêu rõ, hình ảnh của lực lượng tuyến đầu, những chiến sĩ áo trắng đã trở thành biểu tượng sáng ngời của sự quả cảm, nhiệt huyết, phát huy mạnh mẽ tinh thần Việt Nam, bản lĩnh Việt Nam.

Tuy nhiên, là một đại biểu công tác trong ngành y tế, đại biểu Trần Khánh Thu còn băn khoăn về nhiều vụ bạo hành nhân viên y tế xảy ra liên tiếp trong thời gian qua. Đây là hồi chuông cảnh tỉnh đặt ra liên quan đến việc bảo vệ quyền lợi của cán bộ, nhân viên ngành y tế.

Cùng quan tâm đến vấn đề này, ĐBQH Phạm Khánh Phong Lan (TP. Hồ Chí Minh) cho rằng, môi trường làm việc của nhân viên y tế chưa được bảo đảm, trong đó, có tình trạng bạo hành, bạo lực diễn ra ở các cơ sở y tế mà chưa có biện pháp căn cơ để giải quyết. “Một cơ sở khám, chữa bệnh, một nơi điều trị phải được bảo đảm an ninh, an toàn, nếu ai vi phạm phải xử phạt nặng”, đại biểu Phạm Khánh Phong Lan nêu quan điểm.

ĐBQH Phạm Khánh Phong Lan (TP. Hồ Chí Minh). Ảnh: Phạm Thắng

Những năm qua, đã có rất nhiều chính sách vượt trội, thiết thực về y tế được ban hành, nhưng, theo đại biểu Trần Khánh Thu, "vẫn thiếu hành lang pháp lý đủ mạnh để bảo vệ nhân viên y tế".

“Trong lúc nhân viên y tế, những người nỗ lực cứu chữa người bệnh, bác sĩ, điều dưỡng hay kỹ thuật viên dù ở vị trí nào cũng chỉ có một lý do để bước vào nghề là cứu người, nhưng họ chỉ có thể làm tròn sứ mệnh ấy khi được bảo vệ an toàn, không thể để những chiến sĩ áo trắng phải đánh đổi tính mạng của mình khi đang cố gắng giữ lấy sinh mạng cho người khác”. Nhấn mạnh như vậy, đại biểu đề nghị cần có chính sách bảo vệ nhân viên y tế trong thời gian làm việc bằng chế tài, pháp lý nghiêm khắc đối với những hành vi xâm phạm, bạo hành nhân viên y tế.

Đại biểu Trần Khánh Thu cũng đề nghị bổ sung vào Nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026 nội dung “Tập trung nâng cao năng lực hệ thống y tế, giám sát, cảnh báo sớm, khống chế kịp thời dịch bệnh, tăng cường thực hiện các chương trình tiêm chủng mở rộng, bảo đảm cán bộ, nhân viên y tế được làm việc trong môi trường an toàn. Trường hợp dùng vũ lực, đe dọa vũ lực hoặc dùng thủ đoạn khác cản trở cán bộ, nhân viên y tế khi thực hiện nhiệm vụ tại cơ sở y tế là hành vi chống người đang thi hành công vụ”.

Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan. Ảnh: Quang Khánh

Giải trình tại Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan thừa nhận, tình trạng nhân viên ngành y tế bị bạo hành trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh đã và đang là vấn đề nóng. Những vụ bạo hành này không chỉ ảnh hưởng nghiêm trọng đến vấn đề an ninh, an toàn bệnh viện mà còn đe dọa trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng của nhân viên y tế, người bệnh và người thân của người bệnh tại bệnh viện, gây bức xúc trong dư luận xã hội, làm tổn thương tâm lý, giảm sút tinh thần làm việc của đội ngũ nhân viên ngành y tế.

Để giảm thiểu tình trạng này, thời gian qua, ngành y tế đã có Quy chế phối hợp với Bộ Công an trong công tác bảo đảm an ninh, trật tự; tăng cường phối hợp với các địa phương khi xảy ra vụ việc. Đồng thời, tiếp tục có các giải pháp để giảm tải tình trạng quá tải, tăng cường chất lượng dịch vụ, sự hài lòng của người bệnh.

“Chúng tôi rất nhiều lần lên tiếng về xử lý nghiêm các vụ việc xảy ra khi nhân viên y tế bị bạo hành; Tham mưu các cơ chế, chính sách để xử lý các hành vi dùng vũ lực đe dọa nhân viên ngành y tế”, Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh.

Theo đó, tại Điều 7, Luật Khám, chữa bệnh năm 2023 có quy định cấm xâm phạm tính mạng, sức khỏe của nhân viên y tế khi đang làm nhiệm vụ.

Bộ trưởng cũng nêu rõ, để chống việc gây rối, tấn công nhân viên ngành y tế, đã có 2 quy định. Đó là, Điều 330, Bộ luật Hình sự về tội chống người thi hành công vụ hoặc Điều 318, Bộ luật Hình sự về việc gây rối trật tự công cộng. Tuy nhiên, hầu hết các vụ việc chỉ đưa vào hình thức gây rối trật tự công cộng và chỉ xử phạt hành chính.

Vì vậy, Bộ trưởng thống nhất với đề xuất của đại biểu, mong muốn trong Nghị quyết của Quốc hội đưa thêm nội dung “hành hung nhân viên ngành y tế trong lúc đang làm việc, thực hiện nhiệm vụ khám, chữa bệnh, cứu người là một hình thức chống người thi hành công vụ”.

Có giải pháp ứng phó với dân số già

Lưu ý, với mức sinh giảm dưới mức thay thế, nước ta sẽ sớm bắt đầu xã hội dân số già, ĐBQH Đinh Ngọc Quý (Gia Lai) nêu rõ, bài học của nhiều quốc gia đang vật lộn, ứng phó với dân số già cho thấy, nếu không có các giải pháp kịp thời sẽ phải trả giá rất lớn về kinh tế, tài chính, y tế, hạ tầng xã hội, chứ không chỉ là thiếu hụt nguồn nhân lực lao động.

ĐBQH Đinh Ngọc Quý (Gia Lai). Ảnh: Hồ Long

Do đó, đại biểu đề nghị, Chính phủ cần sớm nghiên cứu các loại hình bảo hiểm mà một số quốc gia đang áp dụng, với các tên gọi khác nhau như: Bảo hiểm chăm sóc, Bảo hiểm dài hạn, Bảo hiểm điều dưỡng. Cùng với việc xem xét đa dạng hóa các loại hình bảo hiểm y tế để đề xuất sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Bảo hiểm y tế nhằm ứng phó với xã hội dân số già đang đến rất nhanh và rất gần.

Giải trình tại Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan cho biết, hiện cả nước có 16,5 triệu người cao tuổi, chiếm khoảng 16% dân số. Nếu tính đến năm 2036, khi đất nước chúng ta bước vào thời kỳ dân số già thì tỷ lệ này tăng lên 20%. Chính vì vậy, nhu cầu chăm sóc người cao tuổi trên tất cả các phương diện là một vấn đề rất cấp bách.

Bộ trưởng nêu rõ, Nghị quyết 42-NQ/TW về tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng chính sách xã hội, đáp ứng yêu cầu sự nghiệp xây dựng và bảo vệ tổ quốc trong giai đoạn mới, Nghị quyết 72-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân đã đề cập nhiều đến nội dung già hóa dân số.

“Hiện nay Bộ Y tế cũng đang tham mưu cho Chính phủ triển khai các giải pháp để thực hiện các nhiệm vụ liên quan đến già hóa dân số và chăm sóc người cao tuổi. Trong đó có cả việc xây dựng luật, trình các nghị quyết đặc thù và Chương trình mục tiêu quốc gia để có nguồn lực triển khai thực hiện”, Bộ trưởng nhấn mạnh.

Anh Thảo