Cân nhắc quy định hệ thống cấp độ quy hoạch

Phó Chủ tịch Quốc hội Vũ Hồng Thanh điều hành phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Rà soát điều chỉnh, bảo đảm thống nhất định nghĩa hệ thống đô thị

Đa số ĐBQH tán thành việc ban hành dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch đô thị và nông thôn.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

ĐBQH Nguyễn Tâm Hùng (TP. Hồ Chí Minh) cho rằng, Dự thảo Luật lần này ghi nhận bước tiến quan trọng trong hoàn thiện thể chế, quy hoạch thống nhất, hiện đại, minh bạch, phù hợp với mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp và xu hướng phát triển đô thị xanh, thông minh, bền vững.

ĐBQH Nguyễn Tâm Hùng (TP. Hồ Chí Minh) phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng

Về hệ thống đô thị và phân loại đô thị (Điều 4) của dự thảo Luật, ĐBQH Triệu Thị Ngọc Diễm (Cần Thơ) nêu rõ, tại khoản 1, Điều 1 của Luật Tổ chức chính quyền địa phương 2025 có quy định, xã là đơn vị hành chính ở nông thôn, phường là đơn vị hành chính ở đô thị.

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Nhưng thực tế, trong phường lại có các khu vực như các xã chưa được công nhận đô thị và trong xã lại có các đô thị là các thị trấn cũ. Điều này gây khó khăn cho các địa phương trong quản lý triển khai nhiệm vụ. Cơ sở pháp lý thực hiện chưa đầy đủ, nét đặc thù nông thôn trong lòng đô thị vẫn còn nhiều; tiêu chí đô thị hóa chưa rõ nét và còn thiếu hụt.

Từ những phân tích trên, đại biểu Triệu Thị Ngọc Diễm kiến nghị, Quốc hội cần rà soát điều chỉnh thống nhất định nghĩa hệ thống đô thị tại quy định của dự thảo Luật này, Luật Tổ chức chính quyền địa phương và Nghị quyết về phân loại đô thị.

ĐBQH Triệu Thị Ngọc Diễm (Cần Thơ) phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng

Đồng thời, bổ sung quy định giao Chính phủ nghiên cứu hướng dẫn các tiêu chí quy định cụ thể về giải pháp để nâng cấp tiêu chí các xã đã được sáp nhập vào phường lên các tiêu chí đô thị để đồng bộ về mọi mặt, xứng tầm là đô thị, phát huy đúng tính chất ý nghĩa của luật quy hoạch đô thị và nông thôn trong thực hiện mô hình chính quyền địa phương hai cấp hiện nay.

Bổ sung quy định về loại hình, cấp độ quy hoạch với đơn vị hành chính cấp phường

Về hệ thống cấp độ quy hoạch, trong dự thảo Luật, Chính phủ đề xuất thay đổi theo hướng tinh giản. Trong đó, nhiều loại đô thị không còn yêu cầu lập quy hoạch phân khu mà tích hợp nội dung này vào quy hoạch chung tạo mô hình 2 cấp: quy hoạch chung và quy hoạch chi tiết.

Tuy nhiên, từ thực tiễn, ĐBQH Thạch Phước Bình (Vĩnh Long) cho rằng, cần giữ nguyên hệ thống 3 cấp độ là quy hoạch chung, quy hoạch phân khu và quy hoạch chi tiết để bảo đảm tính đầy đủ, rõ ràng về quản lý.

ĐBQH Thạch Phước Bình (Vĩnh Long) phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng

Bởi, quy hoạch phân khu là cấp độ trung gian quan trọng giúp cụ thể hóa định hướng của quy hoạch chung và hỗ trợ quản lý không gian đô thị ở mức độ hành chính, kỹ thuật. Việc loại bỏ phân khu có thể khiến quy hoạch chung trở nên quá tải, phức tạp và thiếu tính khả thi.

Tuy nhiên, ĐBQH Nguyễn Hải Nam (TP. Huế) đề nghị, cần rà soát tinh gọn cấp độ quy hoạch đô thị và nông thôn. Cụ thể là giảm số cấp độ quy hoạch xuống còn 2 cấp: cấp quy hoạch chung và cấp quy hoạch chi tiết, áp dụng thống nhất cho cả đô thị và nông thôn.

ĐBQH Nguyễn Hải Nam (TP. Huế) phát biểu. Ảnh: Phạm Thắng

Việc đơn giản hóa tầng nấc quy hoạch giúp tránh trùng chéo về phạm vi và nội dung, giảm thủ tục điều chỉnh, đặc biệt tạo cơ sở pháp lý rõ ràng hơn để đánh giá sự phù hợp với dự án, rút ngắn thời gian cho chuẩn bị dự án và giảm chi phí xã hội.

Bên cạnh đó, rà soát đối tượng bắt buộc lập quy hoạch chi tiết, tránh trùng lặp với thiết kế kỹ thuật, thiết kế cơ sở của dự án đầu tư xây dựng.

Bổ sung quy định về loại hình và cấp độ quy hoạch đối với đơn vị hành chính cấp phường. Nguyên nhân được đại biểu Nguyễn Hải Nam chỉ ra là hiện nay, phường là cấp trực tiếp quản lý không gian đô thị nhưng chưa có quy định rõ về loại hình quy hoạch tại cấp này. Điều này dẫn đến thiếu công cụ pháp lý để tổ chức lập, quản lý, kiểm soát phát triển không gian, khó khăn trong quản lý trật tự xây dựng, thiếu cơ sở để phân cấp ủy quyền…

Các đại biểu tham dự phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng

Ngoài ra, cần làm rõ mối quan hệ và chồng chéo giữa quy hoạch khu chức năng và quy hoạch chuyên ngành. Đồng thời, tiếp tục rà soát để làm rõ phạm vi, nội dung, mục tiêu của quy hoạch khu chức năng trong Luật quy hoạch đô thị và nông thôn, bảo đảm thống nhất với quy hoạch theo pháp luật chuyên ngành (như du lịch, văn hóa, thể thao, nông nghiệp quốc phòng), vì thực tế có nhiều trường hợp quy hoạch khu chức năng bị trùng chéo với quy hoạch chuyên ngành.

N. Thành