Vướng 'quy hoạch chờ quy hoạch' khiến dự án đình trệ kéo dài

Chồng chéo quy hoạch tạo điểm nghẽn thể chế, kéo dài thủ tục hành chính

Đại biểu Nguyễn Phương Thủy (đoàn Hà Nội) đã thẳng thắn chỉ ra tình trạng trùng lặp giữa các loại quy hoạch, đặc biệt là giữa quy hoạch tỉnh và quy hoạch chung thành phố, đang trở thành vấn đề lớn sau khi Việt Nam thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính và hoàn thiện hệ thống quy hoạch quốc gia.

Bà nhấn mạnh thực tế phát triển đô thị cho thấy sự chênh lệch rõ rệt giữa tên gọi hành chính và mức độ đô thị hóa. Chẳng hạn, Quảng Ninh có tỷ lệ đô thị hóa 75%, cao hơn cả Hải Phòng (50%), Đà Nẵng (54%) hay Cần Thơ (40%). “Chính sự “lệch pha” giữa cái “vỏ” hành chính và cái “ruột” đô thị là nguyên nhân gốc rễ dẫn tới các xung đột trong hệ thống quy hoạch, tạo ra sự trùng lặp giữa quy hoạch tỉnh và quy hoạch chung thành phố, đồng thời dẫn đến những hệ lụy rất lớn”, bà Thủy cho hay.

Đại biểu Nguyễn Phương Thủy (đoàn Hà Nội)

Theo bà Thủy, sự chồng chéo thể hiện rõ ở việc quy hoạch tỉnh vốn bao trùm toàn bộ không gian cấp tỉnh và hệ thống đô thị gần như trùng lặp về cấu trúc với quy hoạch chung thành phố. Nếu tiếp tục lập quy hoạch chung theo địa giới hành chính, bản quy hoạch này sẽ mô tả lại hầu hết cấu trúc không gian, quy mô sử dụng đất, phân khu chức năng và hạ tầng khung đã được xác định trong quy hoạch tỉnh, chỉ khác nhau ở cách trình bày.

Mâu thuẫn còn xuất phát từ sự khác biệt về thẩm quyền và thời hạn. Dự thảo phân quyền phê duyệt quy hoạch tỉnh cho Chủ tịch UBND tỉnh, trong khi quy hoạch chung thành phố, cấp thấp hơn lại thuộc thẩm quyền Thủ tướng. Bên cạnh đó, thời hạn quy hoạch tỉnh chỉ 10 năm, còn quy hoạch chung thành phố kéo dài 20-25 năm, khiến khi quy hoạch tỉnh thay đổi, quy hoạch chung gần như chắc chắn bị ảnh hưởng, dẫn tới “vênh” chỉ tiêu và mục tiêu.

Bà Thủy cho hay: “Những mâu thuẫn như vậy không chỉ mang tính kỹ thuật mà đang tạo ra điểm nghẽn thể chế, khiến thủ tục hành chính tăng lên đáng kể. Ở nhiều địa phương, có thực tế là khi một dự án cần điều chỉnh quy hoạch cục bộ, cơ quan chức năng buộc phải xem xét cả quy hoạch tỉnh và quy hoạch chung thành phố; nếu hai bản quy hoạch không khớp về chỉ tiêu dân số, đất đai hay hạ tầng, thì thủ tục xem xét, xin ý kiến, điều chỉnh lại kéo dài thêm nhiều tháng”.

Trước thực trạng này, bà Thủy đề nghị không nên tiếp tục quy định về quy hoạch chung thành phố và các nội dung cần thiết nên được tích hợp ngay trong quy hoạch tỉnh. Luật chỉ nên quy định lập quy hoạch chung đô thị đối với các đô thị thuộc hệ thống đô thị quốc gia hoặc các đô thị mới dự kiến hình thành.

Có tình trạng "quy hoạch chờ quy hoạch"

Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (đoàn TP.HCM) cho rằng: “Một trong những vướng mắc lớn nhất là sự thiếu thống nhất giữa quy hoạch chung, quy hoạch phân khu và quy hoạch chi tiết, khiến quá trình triển khai dự án đầu tư bị kéo dài. Nhiều địa phương phản ánh tình trạng “quy hoạch chờ quy hoạch”, dự án không thể triển khai vì phải chờ các cấp quy hoạch khác nhau được phê duyệt hoặc điều chỉnh”.

Bà Nguyễn Hoàng Bảo Trân chỉ ra thực trạng, tại nhiều xã, đặc biệt là vùng nông thôn phát triển nhanh, quy hoạch chung xây dựng xã và quy hoạch nông thôn mới không theo kịp sự thay đổi dân cư, sản xuất và đất đai. Tình trạng này dẫn đến hiện tượng quy hoạch treo, đất nông nghiệp nằm xen kẽ trong khu dân cư, hoặc không còn quỹ đất phù hợp để bố trí cho các hoạt động thương mại - dịch vụ.

Đại biểu Nguyễn Hoàng Bảo Trân (đoàn TP.HCM)

Bà Trân cũng lưu ý rằng nhiều xã không có đủ nguồn lực để tự lập hoặc điều chỉnh quy hoạch, khiến hồ sơ quy hoạch thiếu tính thời sự, gây khó khăn cho công tác quản lý đầu tư và cấp phép xây dựng.

Đại biểu TP.HCM còn chỉ ra một vướng mắc gây khó khăn lớn là quy định bắt buộc lập quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 ngay cả đối với những dự án mang tính chất hạ tầng kỹ thuật đặc thù. Bà đề nghị dự thảo luật cần bổ sung một cơ chế linh hoạt hơn cho nhóm dự án có đặc thù kỹ thuật cao. Theo bà, điều chỉnh này không hề làm suy giảm vai trò quản lý của Nhà nước, mà ngược lại, sẽ cắt giảm được các thủ tục chồng chéo không cần thiết, qua đó đảm bảo được tiến độ triển khai của các dự án quan trọng, đặc biệt là những dự án phục vụ an ninh năng lượng quốc gia.

Ánh Phương/VOV.VN