Cảnh báo mùa đông: Cúm không phải cảm lạnh thông thường

Với những người mắc bệnh mãn tính, cúm có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng.

Khi mùa đông đến, không khí lạnh cùng việc sinh hoạt trong không gian kín khiến các loại virus đường hô hấp dễ dàng lây lan hơn tại gia đình, nơi làm việc và các khu vực công cộng. Nhiều người trong nhóm có bệnh mãn tính vẫn chưa nhận thức đầy đủ nguy cơ mà cúm gây ra.

Cúm không chỉ là “cảm lạnh nặng”

Theo các chuyên gia Dịch vụ Y tế Quốc gia Anh (NHS), cúm là một bệnh nhiễm virus đường hô hấp có khả năng lây lan nhanh, với các triệu chứng điển hình như sốt cao, đau nhức toàn thân, mệt mỏi kéo dài hàng tuần. Đáng lo ngại hơn, với những người mắc bệnh mãn tính, cúm có thể dẫn đến các biến chứng nghiêm trọng như viêm phổi, viêm phế quản, suy hô hấp hoặc suy đa cơ quan.

Số liệu thống kê cho thấy mức độ rủi ro chênh lệch rất lớn giữa người khỏe mạnh và người có bệnh nền. Những người mắc bệnh hô hấp nặng như hen suyễn nặng hoặc bệnh phổi tắc nghẽn mạn tính (COPD) có nguy cơ tử vong do cúm cao gấp 7 lần so với người bình thường. Người mắc bệnh tiểu đường có nguy cơ cao gấp 6 lần, trong khi người mắc bệnh tim mạch có nguy cơ cao gấp 11 lần. Đối với những người suy giảm miễn dịch, mức độ nguy hiểm còn lớn hơn nữa.

Trẻ em là đối tượng rất dễ mắc bệnh cúm, đặc biệt là trẻ dưới 5 tuổi do hệ miễn dịch chưa hoàn thiện.

Chỉ riêng trong mùa cúm 2022 - 2023 tại Anh, hơn 49.000 người đã phải nhập viện vì cúm, trong đó có khoảng 2.000 ca phải điều trị tại khoa hồi sức tích cực. Phần lớn các trường hợp nặng đều là người có bệnh nền, và không ít bệnh nhân từng cho rằng cúm “không đáng lo”.

Khi bệnh nền trở nên khó kiểm soát

Nhiều người sống chung với bệnh mãn tính kiểm soát sức khỏe khá tốt trong sinh hoạt hàng ngày, vì vậy không ít người chủ quan, cho rằng bản thân không thuộc nhóm dễ bị tổn thương. Tuy nhiên, cúm có thể tạo ra một “cú sốc” sinh lý đối với cơ thể, khiến các bệnh sẵn có trở nên khó kiểm soát hơn.

Người bị hen suyễn nặng có thể xuất hiện các cơn hen cấp nguy hiểm. Người mắc tiểu đường dễ bị rối loạn đường huyết khi nhiễm cúm. Với bệnh nhân tim mạch hoặc bệnh thận, nguy cơ phải nhập viện sau khi nhiễm cúm cũng tăng lên rõ rệt. Thực tế này khiến cúm không còn là bệnh “nhẹ”, đặc biệt với nhóm người có bệnh mãn tính.

Các chuyên gia cũng lưu ý, virus cúm luôn biến đổi qua từng năm, khiến khả năng miễn dịch từ lần mắc bệnh trước hoặc từ vắc-xin cũ không kéo dài. Vì vậy, tiêm vắc-xin cúm định kỳ hàng năm vẫn là biện pháp bảo vệ hiệu quả nhất.

Vắc-xin: Biện pháp đơn giản nhưng hiệu quả

Theo NHS, vắc-xin cúm không thể gây nhiễm cúm. Các tác dụng phụ thường nhẹ, chủ yếu là đau tại chỗ tiêm hoặc cảm giác mệt nhẹ trong một đến hai ngày. Bù lại, vắc-xin giúp làm giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh, và trong trường hợp vẫn bị nhiễm, các triệu chứng thường nhẹ hơn và thời gian hồi phục nhanh hơn. Các nghiên cứu cho thấy, người có bệnh nền đủ điều kiện tiêm vaccine có nguy cơ phải nhập viện vì cúm thấp hơn gần 50% so với những người không tiêm.

Vắc-xin giúp làm giảm đáng kể nguy cơ mắc bệnh, và trong trường hợp vẫn bị nhiễm, các triệu chứng thường nhẹ hơn và thời gian hồi phục nhanh hơn.

Không chỉ bảo vệ cá nhân, tiêm phòng còn mang ý nghĩa bảo vệ cộng đồng. Khi số ca mắc và lây lan virus giảm, áp lực lên hệ thống y tế cũng được giảm bớt, đồng thời góp phần bảo vệ các nhóm dễ bị tổn thương như người cao tuổi, phụ nữ mang thai và người suy giảm miễn dịch.

Tiêm phòng - một hành động tự bảo vệ thiết thực

Trong bối cảnh mùa đông bận rộn với cảm lạnh, ho sốt và nhiều mối lo toan khác, việc tiêm phòng cúm rất dễ bị trì hoãn. Tuy nhiên, với hàng triệu người đang sống chung với các bệnh mãn tính, quyết định tiêm phòng có thể là ranh giới giữa một đợt bệnh nhẹ điều trị tại nhà và một ca bệnh nặng phải nhập viện.

Các chuyên gia y tế nhấn mạnh, tiêm vắc-xin cúm là biện pháp nhanh chóng, an toàn, hiệu quả và cũng là một trong những cách đơn giản nhất để mỗi người chủ động bảo vệ sức khỏe của mình trong mùa đông.

Hồng Nhung