Cảnh báo suy giảm dân số nghiêm trọng ở Hy Lạp

Hy Lạp, quốc gia nổi tiếng với bề dày lịch sử và văn hóa, đang phải đối mặt với tình trạng suy giảm dân số nghiêm trọng. Hiện tượng này không chỉ tác động tiêu cực đến cơ cấu xã hội mà còn gây áp lực lên nền kinh tế quốc gia, đặc biệt trong bối cảnh đất nước vừa phục hồi sau cuộc khủng hoảng tài chính kéo dài.

Tại làng Lasta, thuộc vùng Peloponnese, hình ảnh ngôi trường bỏ hoang, những ngôi nhà đổ nát và quảng trường vắng lặng minh chứng rõ nét cho tình trạng suy giảm dân số ở Hy Lạp. Ngôi làng này chỉ là một trong hàng trăm “làng ma” – nơi không có cư dân sinh sống - trên khắp quốc gia châu Âu này.

Hàng trăm làng ma là minh chứng rõ ràng cho tình trạng suy giảm dân số tại Hy Lạp. Ảnh: CNBC

Theo cuộc điều tra dân số năm 2021, Lasta chỉ còn 12 người dân thường trú. Theo khách tham quan, việc không có dấu hiệu của cư dân nào, khiến ngôi làng trở thành một điểm đến du lịch kỳ lạ hơn là nơi ở.

Suy giảm dân số tại Hy Lạp chủ yếu do ba yếu tố: tỷ lệ sinh thấp, khủng hoảng kinh tế kéo dài và hiện tượng di cư. Với tỷ lệ sinh chỉ 1,3 - thấp nhất châu Âu - Hy Lạp không đạt mức 2,1 cần thiết để duy trì dân số. Năm 2023, quốc gia này chỉ ghi nhận hơn 71.400 ca sinh, mức thấp nhất gần một thế kỷ qua, trong khi số ca tử vong gấp đôi số ca sinh.

Cuộc khủng hoảng nợ công vào năm 2009 đã khiến nền kinh tế Hy Lạp suy giảm tới 25% trong vòng một thập kỷ. Tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên từng đạt đỉnh 59,5% vào năm 2013, buộc hàng trăm nghìn người trẻ rời khỏi đất nước. Khoảng 9% lực lượng lao động Hy Lạp đã di cư đến các quốc gia khác ở châu Âu. Những người ở lại chủ yếu chuyển đến các TP lớn như Athens và Thessaloniki, khiến các vùng nông thôn và đảo nhỏ bị bỏ hoang.

Cảnh báo tác động kinh tế

Suy giảm dân số đang đe dọa sự phát triển kinh tế bền vững của Hy Lạp. Nền kinh tế nước này dự kiến tăng trưởng 2,2% vào năm 2024, vượt mức trung bình của châu Âu. Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo suy giảm dân số trong độ tuổi lao động sẽ ảnh hưởng tiêu cực đến năng suất và tăng trưởng GDP trong dài hạn.

Jim Reid, Giám đốc nghiên cứu vĩ mô tại Deutsche Bank, nhấn mạnh tình trạng này không chỉ xảy ra tại Hy Lạp mà còn phổ biến ở các quốc gia phát triển khác như Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc, nơi tỷ lệ sinh cũng ở mức thấp. Ông nhận định: “Tốc độ tăng trưởng dân số toàn cầu chậm lại đáng kể.”

Chính phủ Hy Lạp đã triển khai nhiều sáng kiến nhằm giải quyết vấn đề này. Thủ tướng Kyriakos Mitsotakis đã thành lập Bộ Xã hội và Gia đình để hỗ trợ các nhóm dễ bị tổn thương và thúc đẩy tăng trưởng dân số. Gói tài trợ 20 tỷ euro đến năm 2035 được dành cho các chính sách khuyến khích sinh con, bao gồm trợ cấp trẻ em, kéo dài thời gian nghỉ phép cha mẹ và giảm thuế.

Sofia Zacharaki, Bộ trưởng Bộ Xã hội và Gia đình, cho rằng Hy Lạp cần triển khai thêm các biện pháp nhằm nâng cao nhận thức xã hội, tạo ra cảm giác an toàn và lạc quan cho người trẻ, giúp họ sẵn sàng lập gia đình.

Mặc dù các chính sách hỗ trợ nuôi con và khuyến khích dân số tăng trưởng đã được áp dụng, các chuyên gia nhận định cần có những biện pháp mạnh mẽ hơn để hạn chế tình trạng suy giảm dân số này. Một số biện pháp đang được chính phủ nước này xem xét như: tạo thêm cơ hội việc làm, cung cấp môi trường sống thuận lợi và khuyến khích người di cư quay trở lại. Ngoài ra, các sáng kiến thu hút lao động nước ngoài cũng có thể là những giải pháp tiềm năng.

Tình trạng suy giảm dân số đang đặt ra những thách thức về kinh tế và xã hội đối với Hy Lạp. Các ngôi làng như Lasta đã trở thành minh chứng cho những thay đổi lớn trong cơ cấu dân số. Để duy trì sự phát triển bền vững, Hy Lạp cần những chính sách đột phá cũng với đó là sự đoàn kết từ chính phủ, doanh nghiệp và cộng đồng.

Tùng Lâm