Cao tốc Đồng bằng sông Cửu Long: Không để lỡ nhịp phát triển đất nước

Hiện nay, lưu lượng phương tiện trên tuyến cao tốc Thành phố Hồ Chí Minh-Trung Lương-Mỹ Thuận rất lớn, vượt quá năng lực phục vụ của tuyến đường, dẫn đến thường xuyên xảy ra ùn tắc và tiềm ẩn nhiều nguy cơ tai nạn, mất an toàn giao thông.

Tổng Bí thư Tô Lâm trong các chuyến công tác tại Đồng bằng sông Cửu Long đã nhiều lần nhấn mạnh: Các địa phương trong vùng cần phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế riêng có, huy động mọi nguồn lực để vươn lên mạnh mẽ, trở thành “hạt nhân phát triển”, nằm trong nhóm dẫn đầu khu vực. Mục tiêu đến năm 2045, vùng phải có nền kinh tế năng động, hiện đại, đóng vai trò động lực quan trọng thúc đẩy sự phát triển chung của cả nước.

Thủ tướng Phạm Minh Chính, với sự thấu hiểu và sẻ chia cho nỗi khó khăn của vùng đất này, đã nói: “Cao tốc có sớm ngày nào, Đồng bằng sông Cửu Long hưởng lợi ngày đó”.

Tổng Bí thư Tô Lâm làm việc với lãnh đạo tỉnh Cà Mau.

Hạ tầng giao thông, trong đó các tuyến đường bộ cao tốc đóng vai trò trục xương sống chính là một trong những biểu hiện rõ nét nhất của tình cảm ấy và kỳ vọng ấy. Khi mạng lưới cao tốc được đầu tư bài bản, kết nối nhanh, đồng bộ, vùng Đồng bằng sông Cửu Long sẽ không còn bị giới hạn bởi “khoảng cách” về thời gian, chi phí, cơ hội mà mở ra một tương lai mới, nơi vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tìm đến, nơi doanh nghiệp lớn đặt niềm tin, và nơi hàng triệu người dân có cơ hội sống, làm việc, sản xuất tốt hơn.

Năm 2022, Bộ Chính trị đã ban hành Nghị quyết 13‑NQ/TW về phương hướng phát triển kinh tế‑xã hội, bảo đảm quốc phòng‑an ninh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, trong đó xác định rõ: “xây dựng vùng Đồng bằng sông Cửu Long trở thành một vùng kinh tế trọng điểm phát triển của cả nước” và đặc biệt dành ưu tiên cho việc phát triển kết cấu hạ tầng giao thông.

Nhiều tín hiệu tích cực từ các dự án hạ tầng trọng điểm ở Đồng bằng sông Cửu Long

Theo số liệu từ Cục Thống kê, trong 9 tháng đầu năm 2025, cả nước có hơn 231.300 doanh nghiệp thành lập mới và quay lại hoạt động, tăng hơn 26% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, khu vực Đồng bằng sông Cửu Long vẫn chưa thực sự tận dụng được cơ hội thu hút FDI.

Thủ tướng Phạm Minh Chính kiểm tra tiến độ thi công dự án thành phần đoạn Hậu Giang-Cà Mau - một phần của dự án cao tốc bắc-nam phía đông.

Năm 2024, toàn vùng chỉ thu hút được 142 dự án mới, với tổng vốn đăng ký khoảng 759 triệu USD, chiếm chưa tới 2% tổng vốn FDI cả nước. Tính từ đầu năm đến ngày 6/10, vốn FDI vào khu vực này mới đạt khoảng 200 triệu USD.

Một trong những điểm nghẽn lớn được xác định là hạ tầng giao thông chưa đồng bộ. Theo quy hoạch, đến năm 2030, vùng Đồng bằng sông Cửu Long sẽ có khoảng 1.256km đường bộ cao tốc, với 3 tuyến trục dọc và 3 tuyến trục ngang. Đến nay, mới hoàn thành được khoảng 121km. Để từng bước khắc phục tình trạng này, Chính phủ đã dành nguồn lực lớn cho khu vực, với kế hoạch đầu tư cho giai đoạn đầu lên tới khoảng 86.000 tỷ đồng, chiếm 14% tổng đầu tư hạ tầng giao thông cả nước.

Các tuyến cao tốc quan trọng như Cần Thơ-Cà Mau, Châu Đốc-Cần Thơ-Sóc Trăng… khi hoàn thành sẽ hình thành trục kết nối nội vùng và liên vùng hiệu quả, giúp giảm chi phí logistics, tiết kiệm thời gian, đồng thời tạo điều kiện thuận lợi để nông sản, thủy sản của người dân tiếp cận nhanh hơn với thị trường lớn trong nước và quốc tế.

Hiện toàn vùng đang triển khai 11 dự án, dự án thành phần cao tốc với tổng chiều dài hơn 434km, trải dài qua các địa phương trọng điểm như Cần Thơ, Cà Mau, Đồng Tháp… Những tuyến đường này không chỉ tạo kết nối mới mà còn mở ra không gian phát triển rộng lớn, nâng cao năng lực cạnh tranh toàn vùng.

Qua báo cáo từ các địa phương tại Hội nghị về tình hình triển khai các dự án đường cao tốc khu vực Đồng bằng sông Cửu Long dưới sự chủ trì của Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vào chiều 19/10, có thể khẳng định: 5 dự án cao tốc với tổng chiều dài khoảng 206km dự kiến hoàn thành trong năm 2025 đều đang bám sát tiến độ, các vướng mắc cơ bản đã được tháo gỡ.

Kết nối mạng lưới giao thông vùng Đồng bằng sông Cửu Long để phục vụ phát triển kinh tế-xã hội vùng.

Đặc biệt, hai dự án thành phần Cao Lãnh-Lộ Tẻ và Lộ Tẻ-Rạch Sỏi (dài 80km) sẽ hoàn thành ngay trong tháng 10 này, sớm hơn hai tháng so với kế hoạch. Đây là tín hiệu rất tích cực và đáng ghi nhận, nhất là trong bối cảnh khu vực thường xuyên đối mặt với điều kiện địa chất phức tạp, thời gian gia tải kéo dài.

Các dự án có kế hoạch hoàn thành trong năm 2026 cũng cơ bản đáp ứng yêu cầu tiến độ. Riêng tuyến trục ngang, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính yêu cầu phải hoàn thành vào tháng 7/2026. Trước đây, tuyến này do bốn địa phương cùng quản lý (An Giang, Cần Thơ, Hậu Giang, Sóc Trăng), nay đã được sắp xếp lại còn hai địa phương chính là An Giang và Cần Thơ. Việc thu gọn đầu mối quản lý giúp tăng tính thống nhất, góp phần điều hành hiệu quả và linh hoạt hơn trong quá trình triển khai.

Không để Đồng bằng sông Cửu Long chậm bước trong hành trình phát triển đất nước

Chúng ta đều hiểu rõ: hạ tầng đi trước, phát triển theo sau. Mỗi cây cầu, mỗi kilomet cao tốc hoàn thành là thêm một bước tiến hiện thực hóa khát vọng đưa Đồng bằng sông Cửu Long thoát khỏi thế “vùng trũng” về đầu tư hạ tầng kéo dài suốt nhiều thập kỷ, tiến tới công bằng vùng miền - điều Đảng, Nhà nước và nhân dân ta luôn đau đáu.

Các địa phương và đơn vị thi công báo cáo về tình hình thi công các dự án cao tốc Đồng bằng sông Cửu Long tại Hội nghị về tình hình triển khai cao tốc vùng Đồng bằng sông Cửu Long chiều 19/10/2025.

Thời gian qua, Thủ tướng Chính phủ và các Phó Thủ tướng đã nhiều lần thị sát công trường, trực tiếp chỉ đạo tháo gỡ vướng mắc. Quyết tâm của Chính phủ là rất rõ ràng: không để bất cứ công trình nào chậm tiến độ vì những lý do có thể khắc phục được.

Nhờ sự chỉ đạo quyết liệt từ Trung ương tới địa phương, các khó khăn về giải phóng mặt bằng, vật liệu xây dựng như cát, đá đang từng bước được xử lý, nhiều tuyến đã cán mốc quan trọng, sẵn sàng về đích đúng hạn.

Tuy nhiên, chúng ta không nên vì vậy mà chủ quan. Báo cáo của Bộ Xây dựng tại Hội nghị về tình hình triển khai cao tốc vùng Đồng bằng sông Cửu Long chỉ rõ, một số dự án như Cần Thơ-Cà Mau, Cao Lãnh-An Hữu, Châu Đốc-Cần Thơ-Sóc Trăng đang có nguy cơ chậm tiến độ do thiếu vật liệu, điều kiện thời tiết bất lợi và thời gian gia tải kéo dài.

Đây là tín hiệu cảnh báo đòi hỏi các cấp, các ngành, đặc biệt là chính quyền địa phương phải siết chặt kỷ cương, nâng cao trách nhiệm, hành động nhanh hơn, hiệu quả hơn để không phụ niềm tin mà Trung ương, Chính phủ và nhân dân giao phó.

Vì hơn ai hết, chính người dân Đồng bằng sông Cửu Long là những người được hưởng lợi trực tiếp từ các tuyến cao tốc hoàn thành. Những phiên chợ sớm, những chuyến xe hàng, những bến cảng hàng hóa sẽ không còn lầy lội, trắc trở. Học sinh không còn phải băng qua những cung đường ngập nước mùa mưa để đến lớp. Doanh nghiệp tiết kiệm chi phí logistics, nông dân bán được nông sản giá tốt hơn nhờ kết nối thuận lợi với thị trường trong và ngoài nước.

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chỉ đạo tại Hội nghị về tình hình triển khai các dự án đường cao tốc khu vực Đồng bằng sông Cửu Long chiều 19/10/2025

Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đã nỗ lực hết sức. Giờ là lúc các địa phương phải thể hiện trách nhiệm cao nhất, dứt khoát với các điểm nghẽn còn lại, phải coi việc tháo gỡ mặt bằng, bảo đảm vật liệu, đôn đốc tiến độ không chỉ là nhiệm vụ chính trị, mà là mệnh lệnh từ trái tim của những người đứng đầu, vì tương lai của vùng đất này, vì sinh kế của hàng triệu người dân.

Chúng ta không thể để những tấn lúa, tấn cá của người dân phải chờ đợi vì một đoạn đường chưa hoàn thành; không thể để vùng đất giàu tiềm năng này tiếp tục “chậm bước” trong khi cả nước đang tăng tốc.

Những gì đang triển khai hôm nay sẽ là nền móng cho 10 năm, 20 năm tới. Không chỉ là xây đường, dựng cầu, chúng ta đang gieo mầm cho một Đồng bằng sông Cửu Long phát triển bền vững, hiện đại, giàu mạnh, một vùng đất xứng đáng với vị thế, với tiềm năng, với khát vọng của hơn 17 triệu người dân nơi đây.

Tổng Bí thư Tô Lâm trong các chuyến công tác tại vùng đã nhiều lần nhấn mạnh: Đồng bằng sông Cửu Long phải trở thành “hạt nhân tăng trưởng”, là “nhóm dẫn đầu” của cả nước. Tổng Bí thư đặt niềm tin và giao nhiệm vụ cho các địa phương: huy động tối đa nguồn lực, tận dụng lợi thế, đặc biệt là kết nối giao thông, để bứt phá, tạo bước chuyển biến chiến lược cho vùng và cho cả nước.

Khi giao thông được khai thông, người dân được tiếp cận thị trường, tiếp cận dịch vụ tốt hơn, đó cũng chính là cách Đảng và Nhà nước tri ân sự đóng góp của người dân nơi đây, từ những mùa lúa, mùa cá, đến bao nỗi nhọc nhằn lặng lẽ trong công cuộc dựng xây đất nước.

Tổng Bí thư Tô Lâm, Bộ Chính trị và Chính phủ đã đặt trọn niềm tin, đã giao nhiệm vụ. Giờ là lúc mỗi công nhân, kỹ sư, mỗi cán bộ trên công trường cao tốc và từng người dân cùng hành động để biến khát vọng thành hiện thực. “Đào núi, lấp biển” không còn là khẩu hiệu , đó là ý chí, là hành động, là con đường tiến tới tương lai phồn vinh đang ở phía trước.

Hôm nay, khi các dự án cao tốc trong vùng đang được đẩy nhanh tiến độ, từng mét đường, từng nút giao, từng hạng mục công trình đều mang trong mình một phần sứ mệnh lớn - sứ mệnh phát triển vùng, sứ mệnh dựng xây tương lai đất nước.

Vì vậy, hơn bao giờ hết, các cấp ủy, chính quyền địa phương, chủ đầu tư, nhà thầu phải cùng siết chặt đội ngũ: bàn giao mặt bằng đúng hạn, cung ứng vật liệu đầy đủ, thi công “3 ca, 4 kíp”, bảo đảm chất lượng, an toàn tuyệt đối, vì dân, vì nước.

Mai Huyên-Khánh Sơn-Hải Linh