Cát phủ kín ruộng đồng ở Đà Nẵng, nông dân thẫn thờ bên sông Thu Bồn loang lổ

Cát phủ lên ruộng đồng không chỉ cuốn đi một vụ mùa, mà còn đẩy người nông dân vào cảnh chờ đợi mịt mờ. Ở xã Gò Nổi, sau đợt mưa lũ tháng 11/2025, nhiều cánh đồng ven sông Thu Bồn giờ loang lổ cát trắng.

Vụ Đông Xuân đã cận kề, nhưng nhiều thửa ruộng vẫn chưa thể cày xới, xuống giống. Điều khiến người dân sốt ruột là cát vẫn nằm đó từng ngày, trong khi phương án xử lý chưa được triển khai rõ ràng.

82 ha bị bồi lấp, hơn 557.000 m³ cát “nằm” trên đồng

Xã Gò Nổi được hình thành trên cơ sở hợp nhất 3 xã Điện Phong, Điện Trung và Điện Quang. Trong đợt mưa lũ vừa qua, khu vực ven sông Thu Bồn qua xã Gò Nổi bị cát bồi lấp nghiêm trọng, tập trung nặng nhất tại 3 thôn Phú Văn, Tân Bình và Gò Đình. Ngoài ra, lũ còn gây sạt lở đất sản xuất gần khu vực cầu Văn Ly, ảnh hưởng đến nhiều diện tích đất canh tác liền kề.

Ngày 3/12, ông Phùng Hoàng Việt - Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Gò Nổi cho biết qua thống kê sơ bộ, toàn xã có 82 ha đất sản xuất bị cát bồi lấp, trữ lượng khoảng 557.000 m³. Theo ông Việt, địa phương đã khảo sát, tổng hợp hiện trạng, lập phương án thu gom, cải tạo đồng ruộng và đang chờ các bước thẩm định, phê duyệt để triển khai.

Ghi nhận ngày 13/12, một số khu vực đất nông nghiệp của xã Gò Nổi vẫn trong tình trạng “bãi cát” trải dài, rộng chưa được xử lý. (Ảnh: Thanh Phong/Vietnam+)

Theo ghi nhận của phóng viên Vietnam+, khối lượng cát bồi lấp lớn và phân bố không đồng đều, có nơi cát phủ dày khiến đất khó canh tác nếu không được cải tạo, hoàn thổ. Trong khi đó, thời gian chuẩn bị cho vụ Đông Xuân 2025-2026 đã đến, tạo áp lực lớn cho địa phương và người dân.

Chỉ đạo đã có, thực địa vẫn “kẹt”: loay hoay ở khâu nào?

Ngày 2/12, Ủy ban nhân dân thành phố Đà Nẵng ban hành Công văn số 4436/UBND-NNMT, yêu cầu phục hồi sản xuất nông nghiệp sau thiên tai. Trong đó, thành phố giao Ủy ban nhân dân xã Gò Nổi lập phương án cải tạo, tổ chức thẩm định, phê duyệt và triển khai khắc phục diện tích sạt lở, bồi lấp cát lớn ảnh hưởng đất nông nghiệp của người dân, hoàn thành trước ngày 5/12/2025.

Ngoài ra, thành phố yêu cầu địa phương quản lý chặt khối lượng đất, cát phát sinh trong quá trình cải tạo đồng ruộng để phục vụ các công trình, dự án đầu tư công trên địa bàn; không mua bán, không vận chuyển ra ngoài địa phương.

Dấu tích rác, củi khô do mưa lũ vẫn còn nằm rải rác khắp vùng đất canh tác và khiến người nông dân rất vất vả dọn dẹp. (Ảnh: Thanh Phong/Vietnam+)

Tuy nhiên, theo phản ánh từ cơ sở, khung thời gian triển khai được cho là quá gấp. Ông Trần Công Ninh - Trưởng thôn Phú Văn, xã Gò Nổi cho biết, văn bản ban hành ngày 2/12 nhưng thời hạn yêu cầu hoàn thành phương án là ngày 5/12; trong khi ở cơ sở, việc tiếp nhận thông tin, thống kê diện tích, xác định độ phủ cát, mức thiệt hại và tổng hợp hồ sơ cần thời gian.

Nông dân “nóng ruột” chờ xuống giống

Ghi nhận của phóng viên ngày 13/12 tại một số khu vực đồng ruộng xã Gò Nổi cho thấy nhiều thửa ruộng bồi lấp nặng vẫn chưa được xử lý. Cát phủ thành mảng lớn, xen kẽ rác, củi khô trôi dạt sau lũ. Một số vị trí có dấu hiệu dọn dẹp cục bộ, nhưng chưa tạo được mặt bằng đủ để đưa máy vào cày xới đồng loạt.

Ông Trần Công Ninh - Trưởng thôn Phú Văn, xã Gò Nổi chia sẻ, sau lũ, khoảng 100 hộ dân trong thôn bị ảnh hưởng với mức độ khác nhau. “Cát phủ không đều, có chỗ vài chục centimet, có chỗ dày hơn. Chỗ nhẹ thì người dân còn xoay xở được, chứ chỗ nặng thì không thể tự làm. Thời vụ không chờ, chậm là lỡ,” ông Ninh nói.

Bà Nguyễn Thị Huyền - người dân xã Gò Nổi cho biết gia đình có ruộng bị cát phủ dày nên “không thể trồng gì được” nếu chưa được cải tạo. “Nhìn ruộng trắng cát mà sốt ruột, vì vụ này mà không làm kịp thì coi như mất cả mùa,” bà Huyền chia sẻ.

Mặc dù bị cấm không được đưa xe cư giới vào cải tạo đồng ruộng, nhưng một số hộ dân vẫn lo lắng trễ vụ mùa, nên vẫn miệt mài xúc từng bao cát thủ công để dọn dẹp mảnh ruộng của mình. (Ảnh: Thanh Phong/Vietnam+)

Nhiều hộ dân cho biết điều họ mong nhất lúc này là có lịch triển khai rõ ràng, có máy móc vào xử lý theo từng vùng, ưu tiên khu vực bồi lấp nặng để kịp làm đất. “Chỉ cần cho biết khi nào làm, làm đến đâu để bà con còn tính. Chứ chờ kiểu này, ruộng không làm được mà thời vụ cứ trôi,” một người dân chán nản.

Trong câu chuyện khắc phục hậu quả sau lũ ở Gò Nổi, cát bồi lấp là thiệt hại có thể nhìn thấy ngay. Tuy nhiên, nếu việc xử lý kéo dài, thiệt hại có thể nặng hơn khi nông dân phải bỏ vụ hoặc xuống giống muộn. Khi những cánh đồng vẫn còn “trắng bệch” cát ở thời điểm giữa tháng 12/2025, sự sốt ruột của người dân cũng là lời nhắc rằng phục hồi sản xuất không chỉ cần đúng quy trình, mà còn cần nhanh và sát thực tế để ruộng sớm trở lại màu đất, kịp vụ mùa mới./.

(Vietnam+)