Châu Âu siết chặt quy định an toàn đường bộ và khí thải

Các phương tiện di chuyển trên đường phố tại London, Anh. Ảnh: THX/TTXVN

Ủy ban châu Âu (EC) vừa công bố một bước đi mạnh mẽ nhằm tái định hình tương lai giao thông vận tải trên toàn Liên minh châu Âu (EU) thông qua việc đề xuất một loạt cải cách sâu rộng đối với các quy tắc về an toàn đường bộ và đăng ký xe. Động thái này không chỉ hướng tới mục tiêu tối thượng là bảo vệ tính mạng người dân và giảm thiểu thương tích nghiêm trọng, mà còn quyết liệt ứng phó với những thách thức mới từ sự bùng nổ của xe điện và các công nghệ ô tô tiên tiến.

Theo phóng viên TTXVN tại Brussels, điểm nhấn trong đề xuất lần này là việc tăng cường đáng kể các quy trình kiểm tra kỹ thuật định kỳ. Lần đầu tiên, xe điện sẽ được áp dụng các tiêu chuẩn kiểm tra riêng biệt, bên cạnh việc giám sát chặt chẽ các hệ thống hỗ trợ lái xe tiên tiến (ADAS) đang ngày càng trở nên phổ biến. Không dừng lại ở đó, những chiếc ô tô và xe tải "tuổi cao" trên 10 năm sẽ phải trải qua quy trình kiểm định hàng năm nghiêm ngặt.

Đặc biệt, EC thể hiện quyết tâm trong việc cải thiện chất lượng không khí bằng cách triển khai các phương pháp kiểm tra khí thải tân tiến. Mục tiêu là làm rõ những phương tiện dù số lượng ít nhưng lại "âm thầm" gây ra lượng khí thải độc hại vượt ngưỡng, đặc biệt là các hạt bụi siêu mịn nguy hiểm.

Một vấn đề nhức nhối khác được EC đặc biệt quan tâm là tình trạng gian lận công-tơ-mét, hành vi làm sai lệch số quãng đường đã đi của xe nhằm trục lợi bất chính. Để đối phó với vấn nạn này, đề xuất mới bao gồm việc ghi lại số liệu công-tơ-mét vào cơ sở dữ liệu quốc gia, tạo điều kiện thuận lợi cho việc trao đổi thông tin lịch sử xe xuyên biên giới. Đây được xem là một biện pháp mạnh để bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng và tạo dựng một thị trường xe cũ minh bạch hơn.

Không chỉ tập trung vào các biện pháp kiểm soát, EC còn hướng đến việc đơn giản hóa các thủ tục hành chính thông qua việc số hóa quy trình đăng ký xe và cấp giấy chứng nhận kiểm định. Việc trao đổi dữ liệu thông qua một nền tảng chung sẽ giúp giảm bớt rào cản và tăng cường hiệu quả quản lý.

Một điểm đáng chú ý khác là đề xuất công nhận lẫn nhau giấy chứng nhận kiểm định kỹ thuật định kỳ giữa các quốc gia thành viên trong vòng 6 tháng đối với ô tô. Điều này mang lại sự thuận tiện đáng kể cho những người dân tạm thời sinh sống hoặc công tác tại một quốc gia EU khác.

EC khẳng định những thay đổi mang tính bước ngoặt này là minh chứng cho cam kết mạnh mẽ của EU đối với một hệ thống giao thông vừa an toàn vừa bền vững. Việc đảm bảo quyền tự do di chuyển của người dân và hàng hóa vẫn được đặt lên hàng đầu, song song với nỗ lực bảo vệ môi trường và sức khỏe cộng đồng. Theo ước tính của EC, việc thực thi các đề xuất này trong giai đoạn từ 2026-2050 có tiềm năng cứu sống khoảng 7.000 người và ngăn ngừa khoảng 65.000 trường hợp bị thương nghiêm trọng do tai nạn giao thông.

Để hiện thực hóa những mục tiêu đầy tham vọng này, EC đề xuất sửa đổi ba chỉ thị then chốt: chỉ thị về kiểm định kỹ thuật định kỳ (PTI), chỉ thị về giấy tờ đăng ký xe và chỉ thị về kiểm tra ven đường (RSI) đối với xe chở hàng. EC thừa nhận rằng các quy tắc hiện hành, dù đã được cập nhật vào năm 2014, nhưng đang trở nên “lỗi thời” trước tốc độ phát triển chóng mặt của công nghệ ô tô, đặc biệt là sự trỗi dậy của xe điện và các hệ thống hỗ trợ lái xe tiên tiến. Bên cạnh đó, vấn đề ô nhiễm không khí và tiếng ồn từ các phương tiện cũ và không được bảo dưỡng đúng cách vẫn là một thách thức lớn.

Đề xuất mới được xem là một phần quan trọng trong khuôn khổ chính sách an toàn đường bộ của EU giai đoạn 2021-2030, hướng tới mục tiêu đầy thách thức là "Tầm nhìn Zero", không còn người thiệt mạng và bị thương nặng trên đường bộ EU vào năm 2050, cùng với mục tiêu giảm 50% các trường hợp này vào năm 2030. Các đề xuất này hiện đang được trình lên Nghị viện châu Âu và Hội đồng để xem xét và phê duyệt theo quy trình lập pháp thông thường. Sau khi được thông qua, EC sẽ tiếp tục chuẩn bị các văn bản pháp lý cần thiết để triển khai các quy tắc mới vào thực tiễn.

Với những thay đổi mang tính cách mạng này, EU đang cho thấy quyết tâm mạnh mẽ trong việc xây dựng một hệ thống giao thông an toàn hơn, sạch hơn và công bằng hơn cho tất cả người dân. Đây được kỳ vọng sẽ là một bước tiến quan trọng để hiện thực hóa "Tầm nhìn Zero" đầy nhân văn.

Hương Giang/TTXVN