Châu Điền và chuyện xây dựng nông thôn mới - Bài 2: Khi Đảng và dân cùng làm (tiếp theo và hết)
Ở xã Châu Điền (huyện Cầu Kè, tỉnh Trà Vinh), xây dựng nông thôn mới (NTM) không phải cuộc đua chỉ tiêu mà là hành trình nâng cao chất lượng sống. Đảng không làm thay, mà đi cùng dân; cán bộ, đảng viên không chỉ vận động, mà trực tiếp lăn xả, nêu gương; dân không chỉ đồng tình, mà chủ động góp sức, góp của, góp ý tưởng. Từ đó, đường mở rộng, cầu được bắc, nhà được sửa, môi trường sáng - xanh - sạch, tình làng nghĩa xóm bền chặt. Một xã NTM kiểu mẫu đã hình thành khi Đảng và dân cùng hợp sức.
Để nghị quyết thấm sâu vào cuộc sống
Ngay đầu nhiệm kỳ 2020-2025, Đảng ủy xã Châu Điền ban hành nghị quyết chuyên đề khẳng định mục tiêu: NTM chỉ thật sự “mới” khi nâng cao chất lượng đời sống người dân. Để đạt mục tiêu đó, xã triển khai lộ trình bài bản, sát thực tế, lấy dân làm trung tâm. Trong đó, các tiêu chí cấp thiết như giao thông, vệ sinh môi trường, hệ thống thủy lợi nội đồng và đời sống văn hóa được ưu tiên thực hiện trước để tạo động lực ban đầu, từ đó lan tỏa các tiêu chí khác.
Toàn bộ lộ trình được “xé nhỏ” đến từng ấp, giao trách nhiệm rõ ràng cho chi bộ, phân công từng cán bộ, đảng viên phụ trách tiêu chí, địa bàn cụ thể. Mỗi người chịu trách nhiệm theo dõi, hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn từ những phần việc nhỏ nhất như vận động người dân tháo dỡ hàng rào, di dời chuồng trại, tham gia đóng góp ngày công.
Phương châm “đi từng ngõ, gõ từng nhà, rà từng đối tượng” cũng được cán bộ, đảng viên xã Châu Điền kiên trì thực hiện nghiêm túc suốt nhiều năm và được cụ thể hóa thành mô hình “Nghe dân nói - Làm dân tin”. Hàng tháng, cấp ủy, chính quyền xã Châu Điền chọn 1 ấp, thôn để tổ chức gặp gỡ, lắng nghe những ý kiến bức xúc, khó khăn của người dân trong cuộc sống hàng ngày để kịp thời có biện pháp tháo gỡ, giúp đỡ, khắc phục. Trong năm 2024, xã đã tổ chức 10 cuộc đối thoại tại 8 ấp, ghi nhận 23 ý kiến; 6 tháng đầu 2025 tổ chức thêm 5 cuộc, ghi nhận 25 ý kiến. 100% ý kiến, bức xúc đều được giải đáp ngay hoặc hẹn ngày trả lời chính thức. “Có lần bà con đề nghị lùi thời gian đổ bê-tông vì trùng lịch thu hoạch, xã sửa kế hoạch ngay, nên bà con thêm càng tin tưởng”, đồng chí Sơn Đường, Bí thư Chi bộ ấp Trà Bôn chia sẻ.

Cấp ủy, chính quyền xã Châu Điền trao đổi thông tin với Thượng tọa Thạch Lệ, Trụ trì Chùa Sà Lavana (Tà ốt), ấp Xóm Lớn.
Cách làm dân chủ, minh bạch, linh hoạt đã giúp Châu Điền tạo được niềm tin mạnh mẽ trong dân. Mỗi bước đi đều lấy ý kiến người dân, những phản ánh chính đáng đều được cấp ủy, chính quyền xã tiếp thu, giải quyết kịp thời. Do đó, khi cuối năm 2024, Đảng ủy xã Châu Điền tổ chức lấy phiếu thăm dò về ý kiến của người dân đối với kết quả xây dựng nông thôn mới (NTM) kiểu mẫu trên địa bàn, đã có 2.683/2.742 phiếu bình chọn hài lòng (đạt 97,85%). Huyện Cầu Kè cũng chọn xã Châu Điền làm nơi tổ chức lớp tập huấn điển hình về huy động sức dân trong xây dựng NTM cho cán bộ xã, ấp trong toàn huyện.
Bên cạnh đó, xã Châu Điền còn triển khai nhiều mô hình thiết thực trong xây dựng NTM, phát triển kinh tế, văn hóa, xã hội như: “Đồng hành cùng người nghèo” - mỗi năm hỗ trợ 1-2 hộ thoát nghèo bền vững thông qua sinh kế, vay vốn, vật dụng thiết yếu; “Tất cả vì quê hương Châu Điền” - một sáng kiến nổi bật thu hút nguồn lực xã hội từ các nhà tài trợ, nhà hảo tâm cùng cán bộ, người dân, chức sắc tôn giáo... đóng góp ngày công, vật chất xây dựng cầu, đường, nhà ở; các mô hình sinh hoạt thường kỳ “Dã ngoại giúp dân”, “Vườn rau nhỏ”, “Thứ Bảy tình nguyện”, “Chủ nhật xanh” để gắn kết cộng đồng, khơi dậy ý thức giữ gìn môi trường, cảnh quan làng xóm…
Các mô hình được đông đảo cán bộ, đảng viên và nhân dân nhiệt tình hưởng ứng, đã tạo không khí sôi nổi trong thực hiện các phong trào thi đua yêu nước, giúp vực dậy tinh thần cũng như nâng cao ý thức trong việc chung tay bảo vệ môi trường, chăm lo an sinh xã hội xem đây là trách nhiệm chung của mỗi người dân, đưa địa phương phát triển toàn diện, nâng cao chất lượng cuộc sống.
Gần dân, sát dân và vì dân
Ở xã Châu Điền, phong trào xây dựng NTM không đến từ những mệnh lệnh hành chính, mà bắt đầu từ tinh thần gương mẫu, dấn thân của đội ngũ đảng viên cơ sở. Họ không chỉ nói, mà còn làm; không chỉ vận động, mà còn đi đầu trong mọi phong trào, trở thành cầu nối vững chắc giữa ý Đảng và lòng dân, khơi lên sức mạnh cộng đồng giúp quê hương Châu Điền ngày một khởi sắc. Đồng chí Khưu Chí Cường, Bí thư Đảng ủy xã Châu Điền cho rằng: “Nghị quyết đúng và trúng là rất quan trọng nhưng nếu không có sự vào cuộc quyết liệt, có trách nhiệm của từng đảng viên, từng tổ chức đoàn thể, thì sẽ không thể huy động được nguồn lực trong dân”.
Đảng viên ở Châu Điền không chỉ tuyên truyền, vận động mà còn trực tiếp đồng hành, chia sẻ với người dân trong từng phần việc cụ thể, đặc biệt là trong công tác xóa đói giảm nghèo. Theo đó, mỗi đảng viên được giao theo dõi sát tình hình ít nhất một hộ, có hồ sơ ghi chép cụ thể quá trình tiếp xúc, hỗ trợ, các khó khăn phát sinh và kết quả đạt được. Trách nhiệm của đảng viên không chỉ là “báo cáo hộ nghèo”, mà là đồng hành lâu dài, trở thành “người thân chính trị” trong hành trình vượt khó của người dân; không chỉ “nắm danh sách”, mà trực tiếp “nắm tay”, tìm hiểu nguyện vọng, hướng dẫn làm thủ tục vay vốn, kết nối hỗ trợ sinh kế, thậm chí… cùng trồng rau, bắt vịt, sửa nhà.

Đồng chí Sơn Đường, Bí thư Chi bộ ấp Trà Bôn tham quan mô hình chăn heo của đảng viên.
Nổi bật như đồng chí Trần Hồng Thu, đảng viên, Chi hội trưởng Hội Phụ nữ ấp Xóm Lớn phụ trách 2 hộ gia đình Thạch Sia, Thạch Thị In là những hộ gia đình chính sách, có hoàn cảnh khó khăn không đất sản xuất. Sau khi khảo sát, chị Thu đã cùng Hội Phụ nữ xã vận động kinh phí sửa chữa nhà, cho vay vốn làm ăn, đồng thời hướng dẫn 2 gia đình trồng cách thức làm nông, lao động sản xuất đạt hiệu quả cao nhất. Đến bây giờ, anh Sia đã được công nhận thoát nghèo còn gia đình chị In cũng có cuộc sống ổn định hơn.
Hay như đồng chí Sơn Đường, Bí thư Chi bộ ấp Trà Bôn là người trực tiếp theo dõi hộ ông Thạch Rê, người dân tộc Khmer. Nhận thấy kinh tế của gia đình ông Rê còn nhiều khó khăn là do không nghề nghiệp ổn định nên anh Đường đã phối hợp với Hội Nông dân xã hỗ trợ cây giống, phân bón, kỹ thuật canh tác để ông Rê phát triển mô hình “vườn rau nhỏ” ngay tại phần đất trống sau nhà. Sau vài tháng, từ mô hình rau sạch này, gia đình ông Rê đã có thêm nguồn thu nhập gần 2 triệu đồng/tháng, góp phần cải thiện bữa ăn và dần ổn định cuộc sống.
Không chỉ giúp dân bằng nguồn lực sẵn có, nhiều đảng viên còn chủ động vận động các nhà tài trợ, nhà hảo tâm để có thêm nguồn kinh phí hỗ trợ. Trong giai đoạn 2020-2024, thông qua sự vận động tích cực của đội ngũ đảng viên, xã Châu Điền đã xây dựng 71 căn nhà đại đoàn kết với tổng kinh phí hơn 3,2 tỷ đồng, đồng thời sửa chữa 14 căn nhà cho các hộ có hoàn cảnh khó khăn, trị giá 250 triệu đồng.
Ngoài ra, nhiều hộ nghèo và cận nghèo đã được hỗ trợ tiếp cận nguồn vốn ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách Xã hội và Quỹ hỗ trợ nông dân để phát triển mô hình sản xuất nhỏ, cải thiện sinh kế. Ngay trong 6 tháng đầu năm 2025, cấp ủy, chính quyền xã Châu Điền đã hỗ trợ hộ cho 4 hộ cận nghèo: Thạch Vanh Rươne, ấp Rùm Sóc; Thạch Thị Phia Ri, ấp Ô Mịch; Kim Ring, ấp Ô Tưng B; Thạch Thị Tuyền, ấp Châu Hưng với tổng số vốn hỗ trợ 386 triệu đồng. Nhờ những bước đi đầy trách nhiệm và gần gũi như thế, chỉ tính riêng giai đoạn 2020-2025, tỷ lệ hộ nghèo của xã giảm từ 1,71% xuống còn 0,12%, vượt 130% chỉ tiêu Nghị quyết đề ra.
Bên cạnh tỷ lệ hộ nghèo giảm rõ rệt, trong giai đoạn 2020 đến 2025, xã Châu Điền “thay da đổi thịt” bằng một chuỗi con số ấn tượng: Gần 440 tỷ đồng được huy động cho hạ tầng; 20 tuyến đường bê tông và 1 tuyến nhựa dài hơn 14km, 24 cây cầu bắc qua kênh rạch; 523 trụ đèn năng lượng mặt trời thắp sáng 15,7km đường quê; hơn 10.000 cây xanh, hoa kiểng mới phủ dọc xóm ấp…
Có thể thấy, ở Châu Điền, mỗi bước tiến trong xây dựng NTM đều mang dấu ấn của sự dấn thân, tận tụy và nêu gương của đội ngũ đảng viên cơ sở - những người không chỉ truyền đạt nghị quyết, mà còn “gieo niềm tin”, “gặt niềm tin” bằng chính hành động cụ thể giữa đời thường. Ở nơi đây, đảng viên không chỉ là người lãnh đạo, mà là người bạn, người thân, cùng dân vượt khó, cùng dân dựng xây tương lai. Và cũng từ đó, thành quả xây dựng NTM kiểu mẫu không chỉ là đích đến, mà trở thành động lực để mỗi cán bộ, đảng viên, mỗi người dân tiếp tục vun đắp một Châu Điền ngày càng giàu đẹp, nghĩa tình, bền vững.
Bài, ảnh: ANH MINH - THÚY AN