Chiếc gùi thân thiện với môi trường

Năm nay, chị Rơmah Pjáy đã 30 tuổi và cũng ngần ấy năm chị gắn bó với chiếc gùi. Từ lúc sinh ra, chị đã được mẹ địu trên lưng. Đến lúc lập gia đình, gùi là vật dụng không thể thiếu trong đời sống sinh hoạt của gia đình chị. Khi lên nương làm rẫy hay ra chợ buôn bán, chiếc gùi vẫn luôn đồng hành cùng chị. “Dù có nhiều vật dụng thay thế như rổ nhựa hay túi ni lông nhưng hầu hết phụ nữ trong làng đều thích dùng gùi. Không chỉ bảo vệ môi trường sống, sức khỏe của bản thân và gia đình mà mình còn giữ được truyền thống xưa nay”-chị Rơmah Pjáy chia sẻ.

Đến làng Ô Rê 1, ai cũng dễ dàng bắt gặp hình ảnh người phụ nữ thường cõng chiếc gùi trên lưng. Trong gùi thường là củ măng, mớ rau, con gà, chai nước, cân gạo, gói bánh… từ chợ mang về. Chị Puih Chọ vui vẻ đưa chiếc gùi đựng đầy rau củ của mình ra khoe: “Đi chợ bằng gùi tiện lắm, người bán hàng cũng thích vì không phải tốn bao ni lông để đựng thực phẩm cho khách. Nhà mình có rất nhiều gùi. Mỗi chiếc sẽ có công dụng khác nhau. Gùi thân tròn một lớp, đan thưa để lấy củi hoặc đựng quả bầu đi lấy nước; gùi thân tròn, một lớp, đan dày dùng để đựng lúa gạo, bắp từ rẫy về và loại gùi thân dẹt có một hoặc ba ngăn thường đan bằng mây nan nhỏ dùng để đựng cơm đi rẫy”.

Phụ nữ làng Ô Rê 1 (xã Ia Grăng, huyện Ia Grai) sử dụng gùi khi đi rẫy, đi chợ. Ảnh: Trần Dung

Nhận thấy ý thức “sống xanh” và bảo tồn truyền thống tốt đẹp, đầu tháng 10-2021, Hội Liên hiệp phụ nữ xã Ia Grăng chọn Chi hội Phụ nữ làng Ô Rê 1 để xây dựng mô hình “Phụ nữ hạn chế sử dụng túi ni lông, sản phẩm nhựa một lần, bảo vệ môi trường” với 30 thành viên tham gia. Các thành viên có nhiệm vụ tuyên truyền, vận động gia đình, người dân hạn chế sử dụng túi ni lông, phân loại rác thải, trồng cây xanh... Chị Rơ Mah Klát-Chi hội trưởng kiêm Chủ nhiệm mô hình-cho biết: “Mô hình ban đầu chỉ có 30 chị em tham gia nhưng hầu như trên 60 hội viên phụ nữ của làng đều sử dụng gùi trong sinh hoạt. Họ sử dụng gùi truyền thống thay thế túi ni lông và tuyên truyền, vận động người trong gia đình cùng nói không với đồ dùng bằng nhựa dùng một lần. Không chỉ là thói quen, chị em làng Ô Rê 1 ngày càng ý thức giá trị bảo vệ môi trường”.

Chị Rơ Mah Tíu-Chủ tịch Hội Liên hiệp phụ nữ xã Ia Grăng-thông tin: Những năm qua, Hội tổ chức nhiều hoạt động “nói không với rác thải nhựa”. Hoạt động này đã giúp chị em phụ nữ dần hình thành thói quen tốt trong sinh hoạt. Tiêu biểu là mô hình “Phụ nữ hạn chế sử dụng túi ni lông, sản phẩm nhựa một lần, bảo vệ môi trường” tại làng Ô Rê 1 với việc sử dụng gùi truyền thống trong sinh hoạt. “Những chiếc gùi được làm từ tre, nứa và mây nên rất thân thiện với môi trường. Thân gùi có hoa văn mang đậm bản sắc của người Jrai. Gùi có thể sử dụng được lâu năm và có thể tải được đồ vật nặng. Bởi vậy, ở làng Ô Rê 1, hầu như gia đình nào cũng có từ 5 tới 7 chiếc gùi. Chúng tôi khuyến khích chị em dùng gùi đi chợ hàng ngày. Đây là cách thiết thực, hiệu quả nhằm giảm thiểu việc sử dụng túi ni lông. Thời gian tới, Hội sẽ tiếp tục nhân rộng mô hình tại các thôn, làng khác”-chị Tíu cho biết.

TRẦN DUNG