Chiến lược xây dựng và phát triển Thủ đô: Giáo dục mang tính nền tảng, cốt lõi
Trong kết luận Bộ Chính trị, quy hoạch Thủ đô cần có 'tầm nhìn mới - tư duy mới toàn cầu, tư duy Thủ đô và hành động Hà Nội'...
Một góc Thủ đô Hà Nội nhìn từ trên cao.
Kết luận số 80-KL/TƯ của Bộ Chính trị nêu rõ: Giáo dục, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nguồn nhân lực chất lượng cao và nhân tài là trụ cột mang tính nền tảng, nội dung cốt lõi trong chiến lược xây dựng và phát triển Thủ đô.
Chuyển trường đại học lớn khỏi nội đô
Kết luận của Bộ Chính trị xác định vấn đề bảo vệ môi trường, xử lý ô nhiễm môi trường các sông, hồ, không khí..., quy hoạch các khu xử lý rác thải, chất thải rắn bảo đảm khoa học, an toàn, hiệu quả ở TP Hà Nội là yêu cầu cấp bách, cần tập trung, ưu tiên thực hiện.
Vì vậy, TP Hà Nội đẩy mạnh khâu đột phá về kết cấu hạ tầng, trong đó ưu tiên quy hoạch, xây dựng hệ thống hạ tầng giao thông và hạ tầng đô thị, phấn đấu trước năm 2035 hoàn thành xây dựng 14 tuyến đường sắt đô thị và các đường vành đai, các nút giao thông cửa ngõ, hệ thống cầu qua sông Hồng.
Qua đó để mở rộng không gian phát triển, tăng cường khả năng kết nối, giảm ùn tắc giao thông, đồng thời quan tâm hệ thống giao thông kết nối vùng và quốc tế, bao gồm cả đường sắt, đường thủy, đường bộ, hàng không.
Bộ Chính trị chỉ ra, phát triển hệ thống giao thông công cộng tích hợp giữa các loại hình xe đạp, xe buýt, đường sắt đô thị gắn với lộ trình, cơ chế, chính sách đột phá đối với chuyển đổi giao thông xanh. Đồng thời, giải quyết căn bản vấn đề về nước sạch, xử lý nước thải, xử lý dứt điểm vấn đề úng, ngập.
TP Hà Nội có lộ trình và cơ chế, chính sách để thực hiện hiệu quả việc di dời các cơ sở sản xuất, y tế không phù hợp quy hoạch; chuyển các trường đại học, trụ sở các cơ quan, trụ sở các doanh nghiệp lớn ra ngoài khu vực nội đô; có phương án mở rộng không gian phát triển sang phía Bắc sông Hồng. Bên cạnh đó, thành phố tiến hành cải tạo, tái thiết đô thị để nâng cao chất lượng, điều kiện sống, an toàn cho người dân.
Bộ Chính trị kết luận, chuyển đổi công năng trụ sở một số bộ, ngành, doanh nghiệp lớn để ưu tiên xây dựng các bảo tàng, đặc biệt là Bảo tàng Đảng Cộng sản Việt Nam tại Trung tâm chính trị Ba Đình; các không gian văn hóa, sáng tạo, không gian công cộng, công viên cây xanh...
Bên cạnh đó là xây dựng mô hình quận xanh, sinh thái thành hình mẫu tiêu biểu của cả nước; tăng cường thêm các hành lang xanh, nêm xanh, thảm xanh để tăng diện tích đất xanh, không chỉ ở khu vực ngoại thành mà cả trong khu vực nội thành, đặc biệt xanh hóa ở khu vực nội đô lịch sử.
“Phát triển hạ tầng số, tạo nền tảng phát triển kinh tế số, xã hội số, công dân số, coi đây là tiền đề quan trọng để Hà Nội bứt phá trong thời kỳ tới...”, kết luận nêu.
Một góc không gian bên bờ sông Hồng
Phát huy tối đa lợi thế, đặc thù riêng
Trong kết luận Bộ Chính trị, quy hoạch Thủ đô cần có “tầm nhìn mới - tư duy mới toàn cầu, tư duy Thủ đô và hành động Hà Nội”, tạo ra “cơ hội mới - giá trị mới” trong phát triển Thủ đô “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại” cả trước mắt và lâu dài.
Kiên định quan điểm “con người là trung tâm của sự phát triển”, “văn hóa và con người vừa là mục tiêu, vừa là nền tảng, là động lực, nguồn lực quan trọng nhất để phát triển Thủ đô”.
Đồng thời, xác định giáo dục, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo, nguồn nhân lực chất lượng cao và nhân tài là trụ cột mang tính nền tảng, nội dung cốt lõi trong chiến lược xây dựng và phát triển Thủ đô.
Bộ Chính trị yêu cầu Hà Nội chú trọng nghiên cứu phương án phát triển trục sông Hồng để sông Hồng thực sự là trung tâm phát triển của Thủ đô với sự phân bố hài hòa các không gian sinh thái, không gian văn hóa, lịch sử, không gian xanh, không gian đô thị hiện đại hai bên bờ sông Hồng.
Từ đó góp phần tạo diện mạo mới của Thủ đô văn hiến - văn minh - hiện đại, với mục tiêu không gian phát triển sông Hồng sẽ là “biểu tượng phát triển mới” của Thủ đô. Đồng thời, cần nghiên cứu, bổ sung vào các quy hoạch và quyết định quy hoạch định hướng để sử dụng hiệu quả quỹ đất hai bên bờ sông Hồng, sông Đuống cho phát triển kinh tế xã hội, nhất là cho phát triển du lịch, dịch vụ.
Trao đổi với báo chí, Tiến sĩ, kiến trúc sư Đào Ngọc Nghiêm đặc biệt lưu tâm đến yêu cầu của Bộ Chính trị đặt ra về “Tiếp tục rà soát, xác định rõ chức năng, vị trí, vai trò của Thăng Long - Hà Nội trong suốt hơn 1.000 năm lịch sử và các tiềm năng, lợi thế, đặc thù riêng của Hà Nội để khai thác, phát huy tối đa cho phát triển Thủ đô”.
Tiến sĩ, kiến trúc sư Đào Ngọc Nghiêm nhấn mạnh, đây là vấn đề rất mới, vì Thủ tướng Phạm Minh Chính vừa ký ban hành Quyết định số 368 (ngày 4/5/2024) phê duyệt Quy hoạch vùng Đồng bằng sông Hồng thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
Quy hoạch đặt ra mục tiêu xây dựng Thủ đô Hà Nội “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại”, trở thành trung tâm, động lực thúc đẩy phát triển vùng và cả nước, phấn đấu ngang tầm thủ đô các nước phát triển trong khu vực. Trong các cực tăng trưởng, thành phố Hà Nội giữ vai trò dẫn dắt quá trình phát triển của vùng và cả nước.
“Với nhiệm vụ được Bộ Chính trị đặt ra, tại hai đồ án quy hoạch lớn của Thủ đô, Hà Nội phải nghiên cứu cụ thể để làm rõ vai trò, vị trí của Thủ đô với vùng Đồng bằng sông Hồng đã được Thủ tướng phê duyệt quy hoạch cũng như trong vùng kinh tế trọng điểm phía Bắc và cả vùng Thủ đô...”, Tiến sĩ Đào Ngọc Nghiêm nêu.
Ông Đào Ngọc Nghiêm cũng lưu ý, thực hiện những chỉ đạo cụ thể trên của Bộ Chính trị, TP Hà Nội cần tiếp tục điều chỉnh hai đồ án quy hoạch, đặc biệt để đáp ứng những yêu cầu lần đầu tiên đặt ra. Thời gian tới, TP Hà Nội cần phải có những động thái mạnh mẽ, quyết liệt hơn nữa để tiếp thu ý kiến Bộ Chính trị, Quốc hội, nâng cao chất lượng đồ án trước khi trình Thủ tướng phê duyệt.
Là một trong những quận nội đô Hà Nội quản lý một phần bờ sông Hồng, ông Tạ Nam Chiến, Chủ tịch UBND quận Ba Đình cho biết, địa phương phối hợp với 3 quận: Tây Hồ, Hoàn Kiếm, Long Biên triển khai đề án “Xây dựng công viên văn hóa, cảnh quan bãi giữa sông Hồng” trong thời gian tới.
Bộ Chính trị ban hành Kết luận số 80-KL/TƯ (ngày 24/5/2024) về Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Đồ án điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065. Trong đó kết luận, Thủ đô Hà Nội luôn khẳng định vị thế trung tâm đầu não chính trị - hành chính quốc gia, trái tim của cả nước; trung tâm lớn về kinh tế, văn hóa, giáo dục và đào tạo, khoa học và công nghệ, hội nhập quốc tế. Hà Nội có bề dày lịch sử, văn hóa với số lượng di sản, di tích lớn nhất cả nước, hệ thống danh lam thắng cảnh phong phú và đặc sắc, có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Đồng bằng sông Hồng và cả nước.
