Chính sách thuế quan tạo 'cú hích ảo' cho ngành vận tải Mỹ

Động lực chính cho đợt tăng đột biến này đến từ việc các khách hàng tăng cường tích trữ hàng hóa trước khi các mức thuế nhập khẩu mới do Tổng thống Mỹ Donald Trump áp đặt có hiệu lực.

Tàu hàng tại Cảng Long Beach, California, Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN

Tuy nhiên, các chuyên gia cảnh báo rằng giai đoạn bận rộn tạm thời này đang che lấp sự suy giảm nhu cầu thực tế từ các lĩnh vực kinh tế cốt lõi. Điều này đặt ngành vận tải, vốn đang nỗ lực phục hồi sau một cuộc suy thoái kéo dài, trước nguy cơ đối mặt với một giai đoạn khó khăn mới do những tác động tiêu cực của cuộc chiến thương mại đang bùng phát.

*"Cú hích ảo"

Ông Dean Croke, nhà phân tích tại công ty phân tích vận tải DAT Freight&Analytics, thuộc tập đoàn Roper Technologies, nhận định rằng trong tháng này, các công ty vận tải đang vận chuyển khối lượng hàng hóa thậm chí còn nhiều hơn so với thời kỳ đỉnh điểm của đại dịch vào năm 2021, chủ yếu là do nhu cầu tránh né thuế quan từ các doanh nghiệp.

Tuy nhiên, ông Croke nhấn mạnh rằng khối lượng vận chuyển cao này đang che lấp thực tế là nhu cầu vận tải từ các ngành quan trọng của nền kinh tế Mỹ đang ngày càng yếu đi. Đáng chú ý nhất là lĩnh vực sản xuất trong nước, vốn tạo ra hơn 60% tổng công việc vận chuyển tính theo khối lượng và quãng đường cho các xe tải lớn, cùng với nhu cầu từ hoạt động nhập khẩu đường biển.

Nói về triển vọng của ngành vận tải đường bộ Mỹ, ông Croke cho biết tình hình đang "xấu đi một cách nhanh chóng" giữa bối cảnh cuộc chiến thương mại bùng phát. Theo ông, không có tín hiệu tích cực khi xét về nhu cầu vận tải hàng hóa nguyên chuyến.

Ông Croke cung cấp số liệu cho thấy, tính đến ngày 21/4, giá giao ngay đối với một xe tải thùng kín là 1,6 USD/dặm (1 dặm = 1,6km), chưa bao gồm nhiên liệu, tăng nhẹ so với mức 1,54 USD/dặm một năm trước đó. Tuy nhiên, ông Croke dự báo rằng khối lượng hàng hóa vận chuyển (tính theo năm) sẽ tiếp tục đi ngang trong năm 2025, và việc tăng giá cước, nếu có, cũng sẽ chỉ ở mức rất nhỏ.

Ngành vận tải đường bộ Mỹ, có giá trị 906 tỷ USD, đã bắt đầu dần phục hồi khỏi cuộc suy thoái vận chuyển hàng hóa kéo dài gần ba năm trước khi ông Trump nhậm chức vào ngày 20/1. Khi thuế nhập khẩu của ông Trump chính thức có hiệu lực, sự phục hồi mong manh của ngành này đang đứng trước nguy cơ bị đe dọa

*Triển vọng u ám

Vận mệnh của các công ty vận tải Mỹ mang ý nghĩa quan trọng vì họ kết nối hầu hết mọi lĩnh vực của nền kinh tế và thường là một trong những đơn vị đầu tiên ghi nhận những thay đổi trong hoạt động kinh doanh chung.

Phát biểu trong cuộc họp báo cáo thu nhập của công ty hôm 23/4, ông Adam Miller, Giám đốc điều hành của công ty vận tải Knight-Swift Transportation Holdings, cho biết các cuộc thảo luận về thuế quan và chính sách thương mại không ổn định đã thúc đẩy một thái độ thận trọng hơn ở các chủ hàng, điều này đã làm ngưng trệ đà phát triển của thị trường.

Ông Miller cho biết thêm, mặc dù Knight-Swift giành được một số hợp đồng mới với giá cước cao hơn, ông cảnh báo rằng xu hướng tăng giá cước này có nguy cơ không kéo dài. Rủi ro này đặc biệt lớn nếu khối lượng hàng hóa chung yếu đi và các công ty vận tải đối thủ bắt đầu hạ giá cước mạnh trên thị trường giao ngay để thu hút khách.

Bức tranh kinh tế vĩ mô cũng cho thấy những dấu hiệu đáng ngại. Vào tháng Một, Hiệp hội Xe tải Mỹ (ATA) dự báo tăng trưởng khối lượng ngành sẽ đạt 1,6% vào năm 2025. Tuy nhiên, lĩnh vực sản xuất quan trọng của Mỹ đã sụt giảm trong tháng Ba sau khi tăng trưởng trong hai tháng liên tiếp.

Ngoài ra, các công ty Mỹ nhập khẩu từ Trung Quốc đã tạm dừng đặt hàng sau khi ông Trump áp đặt mức thuế 145% đối với hàng hóa từ nước này. Trung Quốc đã trả đũa bằng mức thuế 125% đối với hàng hóa của Mỹ, bao gồm thịt bò và các mặt hàng xuất khẩu khác có thể được vận chuyển bằng xe tải.

Trung Quốc chiếm gần 1/3 tổng khối lượng nhập khẩu đường biển của Mỹ trong tháng Ba và là một trong những yếu tố giúp thúc đẩy khối lượng nhập khẩu đường biển của Mỹ gần đạt kỷ lục từ đầu năm đến nay. Tuy nhiên, các nhà dự báo và một số giám đốc cảng dự báo xu hướng nhập khẩu mạnh mẽ này sẽ đảo ngược, có thể bắt đầu ngay từ tháng Năm.

Bà Shelley Simpson, Giám đốc điều hành của công ty vận tải và hậu cần J.B. Hunt cho biết nhiều công ty vận tải đường bộ Mỹ đang hoạt động với biên lợi nhuận rất mỏng đến gần như không có. Cạnh tranh gay gắt có nghĩa là mức tăng giá cước không theo kịp chi phí hoạt động ngày càng tăng.

Phát biểu trong cuộc họp báo vào tuần trước, bà Simpson nói rằng bà chưa từng thấy một cuộc suy thoái vận chuyển hàng hóa nào kéo dài ba năm và các doanh nghiệp đều đang cố gắng trụ vững.

Trà My (Theo Reuters)