Chính thức khởi động chôn CO2 dưới đáy biển

Theo ông Tim Heijn, Giám đốc điều hành của Northern Lights, công ty đã thành công trong việc “tiêm” và lưu trữ an toàn lượng CO2 đầu tiên vào bể chứa. Hiện các tàu, cơ sở vật chất và giếng khoan của dự án đã đi vào hoạt động ổn định.

Theo đó, sau khi được thu giữ, CO2 sẽ được hóa lỏng, vận chuyển bằng tàu đến nhà ga Oygarden gần thành phố Bergen, bên bờ biển phía Tây Na Uy. Tại đây, khí sẽ được chuyển vào các bồn chứa lớn rồi bơm qua một đường ống dài 110km xuống đáy biển, ở độ sâu khoảng 2,6km, để lưu trữ vĩnh viễn dưới lòng đại dương.

Công nghệ thu giữ và lưu trữ carbon (CCS) đã được công nhận là một công cụ hiệu quả trong việc chống biến đổi khí hậu, đặc biệt quan trọng trong việc giảm khí thải CO2 từ các ngành công nghiệp khó khử carbon như xi măng và thép. Lượng CO2 đầu tiên được “tiêm” vào bể chứa của Northern Lights có nguồn gốc từ Nhà máy xi măng Heidelberg Materials của Đức, đặt tại thị trấn Brevik, Đông Nam Na Uy.

Tính đến nay, Northern Lights đã ký hợp đồng thương mại với 3 khách hàng tại châu Âu, bao gồm Nhà máy amoniac Yara của Hà Lan, 2 nhà máy nhiên liệu sinh học của Orsted tại Đan Mạch và Nhà máy điện nhiệt Stockholm Exergi của Thụy Điển. Nhờ nguồn tài chính chủ yếu từ Chính phủ Na Uy, dự án có khả năng lưu trữ tới 1,5 triệu tấn CO2 mỗi năm và dự kiến sẽ mở rộng quy mô lên đến 5 triệu tấn mỗi năm vào cuối thập kỷ này.

Khu lưu trữ carbon của Northern Lights tại Oygarden, Na Uy. Ảnh: WASHINGTON POST

Tuy nhiên, công nghệ CCS vẫn còn có những thách thức nhất định và vấp phải sự phản đối của giới khoa học. Ông Mark Jacobson, Giáo sư Kỹ thuật môi trường tại Đại học Stanford từng bày tỏ hoài nghi về động cơ và hiệu quả của công nghệ thu giữ carbon này, gồm phương thức thu giữ carbon từ ống khói nhà máy. Theo ông Jacobson, việc chuyển đổi sang các nguồn năng lượng sạch mới là giải pháp hữu hiệu, trong bối cảnh 60% nguồn điện của Mỹ đến từ nhiên liệu hóa thạch.

“Chúng ta phải nghĩ xem ai là người đề xuất công nghệ này? Ai sẽ được hưởng lợi từ việc thu giữ carbon và thu giữ trực tiếp trong không khí? Đó là các công ty nhiên liệu hóa thạch”, ông Jacobson nhận định.

Ngoài ra, các dự án thu hồi carbon cũng thường bị nghi ngại về việc liệu CO2 có thể được thu giữ và lưu trữ vĩnh viễn hay không. Hơn nữa, công nghệ CCS cũng đòi hỏi chi phí lớn. Hiện nếu không có sự hỗ trợ tài chính, các ngành công nghiệp vẫn ưu tiên mua tín chỉ carbon trên thị trường carbon châu Âu hơn là đầu tư vào quá trình thu giữ, vận chuyển và lưu trữ CO2.

MINH CHÂU