Chủ doanh nghiệp đối mặt án phạt nào?

Thu lợi bất chính gần 1,3 tỷ đồng từ sản xuất, buôn bán cà phê giả

Chủ cơ sở cà phê Dạ Thảo, bà Đặng Thị Hòa Hiệp tại cơ quan điều tra. Ảnh: Công an tỉnh Phú Yên

Kinh doanh cà phê giả

Cơ quan Cảnh sát điều tra CA tỉnh Phú Yên vừa tống đạt quyết định khởi tố bị can đối với bà Đặng Thị Hòa Hiệp (SN 1972, thường trú tại TP Thủ Đức, TP Hồ Chí Minh) là chủ DN tư nhân Đại Chúng - Dạ Thảo, có cơ sở giao dịch tại thị trấn Phú Thứ, huyện Tây Hòa, tỉnh Phú Yên, để điều tra về hành vi “Sản xuất, buôn bán hàng giả là thực phẩm”. Cơ quan công an cũng áp dụng các biện pháp ngăn chặn cấm đi khỏi nơi cư trú và lệnh cấm xuất cảnh đối với bà Đặng Thị Hòa Hiệp.

Trước đó, qua công tác nắm tình hình, Phòng Cảnh sát kinh tế CA tỉnh Phú Yên phát hiện hoạt động chế biến, kinh doanh cà phê mang thương hiệu Dạ Thảo có nhiều dấu hiệu bất thường nên đã xác lập chuyên án để đấu tranh, làm rõ.

Ngày 11/4, Phòng Cảnh sát kinh tế CA tỉnh Phú Yên phối hợp Sở Nông nghiệp và Môi trường và các đơn vị có liên quan kiểm tra hoạt động sản xuất, buôn bán cà phê của DN tư nhân Đại Chúng - Dạ Thảo. Kết quả thu giữ 6.845 bì cà phê dạng bột các loại (500g/1 bì), tổng trọng lượng: 3.422,5 kg; 1 ô tô tải; 2 máy rang; 2 máy xay; 2 máy trộn; 1 máy đóng ngày sản xuất, hạn sử dụng...

Qua công tác điều tra, Phòng Cảnh sát kinh tế xác định, từ tháng 12/2024, do giá nguyên liệu cà phê nhân đầu vào tăng cao nên bà Hiệp đã điều chỉnh công thức sản xuất giảm hàm lượng caffeine trong sản phẩm cà phê bột nhãn hiệu Dạ Thảo để có lợi nhuận. Trong thời gian này, DN tư nhân Đại Chúng - Dạ Thảo đã sản xuất 21.093,5 kg tương ứng 42.187 sản phẩm cà phê bột nhãn hiệu Dạ Thảo các loại, đã tiêu thụ 17.671 kg tương ứng 35.342 sản phẩm cà phê bột, tổng số tiền bán hàng thu được là gần 1,3 tỷ đồng; số lượng cà phê bột chưa tiêu thụ đang bị Cơ quan Cảnh sát điều tra tạm giữ là 3.422,5 kg tương ứng 6.845 sản phẩm cà phê bột.

Bà Đặng Thị Hòa Hiệp đã thừa nhận hành vi sản xuất, buôn bán cà phê không đúng chất lượng đã công bố, làm giả về chất lượng sản phẩm, gây thiệt hại quyền lợi người tiêu dùng.

Nhiều thùng chất phụ gia để trộn cà phê được công an thu giữ.

Chế tài xử lý

Dưới góc độ pháp lý, luật sư Nguyễn Thị Hồng Liên, Phó Giám đốc Công ty Luật TNHH Quốc tế Hồng Thái và Đồng nghiệp, Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết, theo quy định pháp luật, hàng giả không chỉ là hàng nhái thương hiệu, mạo danh nguồn gốc xuất xứ mà còn bao gồm cả trường hợp DN sản xuất hàng hóa của chính mình nhưng không bảo đảm chất lượng như đã công bố.

Cụ thể, khoản 7 Điều 3, Nghị định 98/2020/NĐ-CP quy định, hàng giả là hàng hóa có giá trị sử dụng, công dụng không đúng với bản chất tự nhiên, tên gọi hàng hóa, hoặc có ít nhất một chỉ tiêu chất lượng hoặc đặc tính kỹ thuật cơ bản chỉ đạt mức từ 70% trở xuống so với tiêu chuẩn đã công bố hoặc ghi trên nhãn mác, bao bì.

Trong vụ việc trên, Cơ quan điều tra xác định sản phẩm cà phê của DN tư nhân Đại Chúng - Dạ Thảo không đạt tiêu chuẩn chất lượng như đã công bố, nên đủ căn cứ xác định đây là hàng giả về chất lượng, dẫn đến việc khởi tố hình sự đối với chủ DN theo Điều 193, Bộ luật Hình sự năm 2015.

Theo đó, tại Điều 193, Bộ luật Hình sự hiện hành quy định, người nào sản xuất, buôn bán hàng giả là lương thực, thực phẩm, phụ gia thực phẩm, thì bị phạt tù từ 2 đến 5 năm. Mức hình phạt sẽ tăng nặng nếu phạm tội có tổ chức, có tính chất chuyên nghiệp, tái phạm nguy hiểm, lợi dụng chức vụ, quyền hạn hoặc danh nghĩa cơ quan, tổ chức; thực hiện hành vi buôn bán qua biên giới; hoặc nếu hàng giả tương đương với số lượng hàng thật, hàng hóa có cùng công dụng trị giá từ 150 triệu đến dưới 500 triệu đồng; thu lợi bất chính hoặc gây thiệt hại về tài sản trong khoảng từ 100 triệu đến dưới 500 triệu đồng; hoặc gây tổn hại sức khỏe cho người khác với tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 31% đến 60%. Với những hành vi phạm tội trên có thể bị phạt tù từ 5 đến 10 năm.

Nếu hành vi vi phạm gây hậu quả nghiêm trọng hơn, như hàng giả trị giá từ 500 triệu đồng trở lên, thu lợi bất chính hoặc gây thiệt hại tài sản từ 500 triệu đồng đến dưới 1,5 tỉ đồng, làm chết người hoặc gây tổn hại cho một hoặc nhiều người với tổng tỷ lệ thương tật từ 61% đến 121%, thì hình phạt sẽ là từ 10 đến 15 năm tù.

Trường hợp đặc biệt nghiêm trọng như thu lợi bất chính hoặc gây thiệt hại từ 1,5 tỷ đồng trở lên, làm chết từ hai người trở lên, hoặc gây thương tích với tổng tỷ lệ thương tật từ 122% trở lên cho nhiều người, cá nhân phạm tội có thể bị phạt tù từ 15 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân. Ngoài hình phạt tù, người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 20 triệu đồng đến 100 triệu đồng, bị cấm đảm nhiệm chức vụ, hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 1 đến 5 năm và có thể bị tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Đối với pháp nhân thương mại vi phạm, mức xử phạt cũng được quy định rất rõ: nếu thuộc trường hợp nhẹ (tương đương khoản 1), có thể bị phạt tiền từ 1 tỷ đồng đến 3 tỷ đồng. Trường hợp vi phạm có tình tiết tăng nặng như tổ chức, tái phạm nguy hiểm, gây hậu quả về người hoặc tài sản như đã nêu tại khoản 2, mức phạt sẽ từ 3 tỷ đồng đến 6 tỷ đồng. Nếu gây hậu quả nghiêm trọng hơn như quy định tại khoản 3, pháp nhân có thể bị phạt từ 6 tỷ đồng đến 9 tỷ đồng. Trong trường hợp đặc biệt nghiêm trọng như tại khoản 4, pháp nhân thương mại có thể bị phạt tới 18 tỷ đồng hoặc bị đình chỉ hoạt động có thời hạn từ 6 tháng đến 3 năm.

Ngoài ra, các hình phạt bổ sung đối với pháp nhân thương mại gồm: phạt tiền từ 100 triệu đồng đến 300 triệu đồng, cấm kinh doanh, cấm hoạt động trong một số lĩnh vực nhất định, hoặc cấm huy động vốn từ 1 năm đến 3 năm.

Luật sư Nguyễn Thị Hồng Liên cũng nhấn mạnh, cà phê là thực phẩm được tiêu dùng thường xuyên trong đời sống hằng ngày. Việc sản xuất, kinh doanh cà phê giả không chỉ xâm hại quyền lợi người tiêu dùng mà còn ảnh hưởng đến sức khỏe cộng đồng, gây mất công bằng trong môi trường cạnh tranh kinh doanh, nhiễu loạn thị trường và làm khó công tác quản lý của Nhà nước.

Trường hợp bị chứng minh là sản xuất hàng giả là thực phẩm, tùy theo tính chất, mức độ vi phạm và số tiền thu lợi bất chính, chủ DN tư nhân Đại Chúng - Dạ Thảo có thể đối mặt với các khung hình phạt nghiêm khắc nêu trên.

Luật sư Nguyễn Thị Hồng Liên, Đoàn luật sư TP Hà Nội

Thái An