Chu kỳ bùng phát sốt xuất huyết trái quy luật, có đáng lo?

Số ca mắc sốt xuất huyết tăng cao ở miền Nam

Theo báo cáo của Cục Phòng bệnh (Bộ Y tế), đến đầu tháng 7, cả nước ghi nhận hơn 32.000 ca mắc sốt xuất huyết (SXH), trong đó khu vực miền Nam chiếm hơn 70% .

Nguy cơ bùng dịch SXH năm 2025 do chu kỳ dịch rút ngắn (ảnh minh họa).

Cục Phòng bệnh cho hay các chủng virus lưu hành chủ yếu là D1, D2. So với cùng kỳ năm 2024, số ca mắc giảm 11,2% và tử vong giảm 1 trường hợp. Tuy nhiên, tại một số địa phương, số ca nhiễm lại tăng đột biến như Vĩnh Long tăng 346%, Tây Ninh 274%, Đồng Nai 191%...

Tại TP.HCM, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM cho biết, từ đầu năm đến nay, ghi nhận 14.370 ca mắc, tăng hơn 153% so với cùng kỳ 2024, 6 ca tử vong. Thành phố đang bước vào cao điểm mùa mưa, điều kiện thuận lợi cho muỗi truyền bệnh phát triển, làm tăng nguy cơ bùng phát dịch.

Tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM, trong 2 tuần gần đây có 50-60 ca SXH khám/ngày, nhiều ca được chỉ định nhập viện. Hiện bệnh viện đang điều trị 166 ca, trong đó 25 ca nặng. Theo các bác sĩ BV Bệnh Nhiệt đới TP.HCM, SXH năm nay có xu hướng diễn tiến phức tạp hơn so với các năm trước với tỉ lệ ca nặng gia tăng. Đặc biệt, nhiều bệnh nhân trẻ, không có bệnh nền nhưng vẫn diễn tiến nặng, ngoài sốc còn kèm theo tổn thương đa cơ quan như gan, thận, tim… thậm chí tử vong do nhập viện trễ.

Trong buổi làm việc mới nhất với Bộ Y tế, ThS.BS Lê Hồng Nga, Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM cho biết, riêng trong 4 tuần gần đây, số ca tăng mạnh, trùng với thời điểm cao điểm mùa mưa, điều kiện thuận lợi cho muỗi truyền bệnh phát triển. Nhận định nguy cơ dịch bùng phát cao, Sở Y tế TP.HCM đã ban hành kế hoạch tháng cao điểm phòng chống sốt xuất huyết toàn diện, triển khai từ bệnh viện đến cộng đồng.

Còn tại Hà Nội, dịch SXH được nhận định, có thể tăng cao trong các tháng tiếp theo bởi chu kỳ dịch hàng năm, SXH thường gia tăng từ tháng 7, tăng nhanh trong tháng 8, 9 và đỉnh dịch thường vào tháng 10. Cùng đó, dịch SXH tại Hà Nội đang có xu hướng lan rộng ra khu vực ngoại thành trong vài năm gần đây, hiện tại đã ghi nhận các ổ dịch từ 5 -7 bệnh nhân...

Nhiều ca SXH phải nhập viện điều trị tại TP.HCM. (Ảnh: Hoàng Lê).

Chủ quan, dễ bùng dịch

Nhận định về tình hình SXH năm nay, ông Võ Hải Sơn, Phó Cục trưởng Cục Phòng chống bệnh truyền nhiễm (Bộ Y tế) cho biết dịch SXH đang vào mùa cao điểm. Đáng chú ý, chu kỳ dịch có xu hướng rút ngắn từ khoảng 5 năm xuống còn 3-4 năm. Đợt dịch gần nhất vào năm 2022 ghi nhận hơn 370.000 ca mắc. Thời tiết mưa nhiều, nóng ẩm là điều kiện thuận lợi để muỗi sinh sản, truyền bệnh, đặc biệt khu vực miền Nam. Dịch thường có xu hướng tăng mạnh từ tháng 6 đến tháng 12 trùng với mùa mưa trên cả nước.

TS.BS Nguyễn Trọng Khoa, Phó Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế) cho biết đã ghi nhận hơn 260 ca sốc SXH. Điều lo ngại nhất là ở những bệnh nhân có bệnh nền, trẻ em béo phì hoặc có dấu hiệu nguy cơ cao, vì đây là nhóm dễ diễn biến nặng, nguy cơ tử vong cao

Đại diện Cục Quản lý khám chữa bệnh cho hay gần đây một số bệnh viện lớn trên địa bàn TP.HCM đã bị quá tải về bệnh SXH. Nhiều bệnh nhi và người lớn nhập viện trong tình trạng nguy kịch. Tại Bệnh viện Nhi Đồng 2 ghi nhận 4 trường hợp tử vong trên tổng số gần 700 ca SXH. Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới TP.HCM cũng có 4 ca tử vong/gần 2.000 bệnh nhân mắc bệnh này.

"Nếu các địa phương không triển khai biện pháp phòng chống quyết liệt ngay từ đầu mùa, nguy cơ dịch bùng phát trở lại trong năm 2025 là rất cao", ông Sơn cảnh báo.

Ông Sơn cũng khuyến cáo, đến thời điểm này, biện pháp phòng bệnh sốt xuất huyết hiệu quả nhất vẫn là diệt muỗi, diệt lăng quăng/bọ gậy và tránh muỗi đốt. Người dân cần đậy kín tất cả các dụng cụ chứa nước để muỗi không vào đẻ trứng, ngủ màn kể cả ban ngày, mặc quần áo dài để tránh bị muỗi đốt, sử dụng các biện pháp xua muỗi như kem bôi, đèn hoặc vợt điện. Quan trọng nhất là khi bị sốt cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị kịp thời, không nên tự điều trị tại nhà vì dễ bỏ lỡ thời điểm phát hiện dấu hiệu cảnh báo của bệnh.

"Vaccine là một trong những biện pháp mới, chủ động trong công tác phòng chống dịch bệnh. Tuy nhiên, cần lưu ý vaccine không thể thay thế các biện pháp phòng bệnh truyền thống", ông Sơn nhấn mạnh.

Vũ Vũ