Chùa Bối Khê (Hà Nội) đón nhận Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt

Các đồng chí lãnh đạo, nguyên lãnh đạo thành phố Hà Nội và lãnh đạo huyện Thanh Oai đón nhận Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt Chùa Bối Khê.

Dự buổi lễ có đồng chí Phạm Quang Nghị, nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Thành ủy Hà Nội.

Chùa Bối Khê có tên chữ là Đại Bi tự tọa lạc tại xã Tam Hưng, huyện Thanh Oai (Hà Nội), là một công trình tôn giáo, tín ngưỡng, kiến trúc tiêu biểu, được khởi dựng từ thời Trần trên bờ Đỗ Động giang.

Ngôi chùa gắn liền với Thiền sư Nguyễn Bình An, được nhân dân suy tôn là Đức Thánh Bối, người có công truyền bá Phật pháp và xây dựng đời sống tâm linh, văn hóa cho nhân dân.

Bối Khê là một trong số những ngôi chùa cổ kính và giá trị nhất vùng đồng bằng Bắc Bộ, với những giá trị đặc biệt về lịch sử, văn hóa, kiến trúc nghệ thuật.

Ngôi chùa lưu giữ được nhiều dấu tích từ ngày khởi dựng. Chùa còn bảo lưu được bệ đá hoa sen thời Trần, chim thần Ga-ru-đa tạc bằng gỗ ở đầu đao thượng điện, chân đèn đá, tượng và gạch thời Mạc, tượng thời Lê có giá trị nghệ thuật rất cao.

Người dân huyện Thanh Oai biểu diễn múa rồng tại lễ đón nhận Bằng xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt chùa Bối Khê.

Đặc biệt ở phần điện Thánh kết cấu theo kiểu chồng diêm 2 tầng 8 mái đao cong được đón đỡ bởi hệ thống đấu củng là một tác phẩm tuyệt tác của nghệ thuật tạo hình.

Chùa Bối Khê là nơi thờ tự theo dạng cách “Tiền Phật, hậu Thánh” (giống như chùa Thầy ở huyện Quốc Oai, Hà Nội; chùa Keo ở Thái Bình…), phía trước là nơi thờ Phật, phía sau là nơi thờ Đức Thánh Bối Nguyễn Bình An.

Biểu diễn trống hội tại lễ đón nhận Bằng xếp hạng di tích quốc gia đặc biệt chùa Bối Khê.

Thánh Bối Nguyễn Bình An là người làng Bối Khê, xuất gia đầu Phật từ nhỏ. Sau lên chùa Trăm Gian (Quảng Nghiêm Tự) tại thôn Tiên Lữ (xã Tiên Phương, huyện Chương Mỹ) tu trì và đắc đạo ở đó. Sau khi ông nhập khám, hai làng Bối Khê và Tiên Lữ (vùng Tứ Bích) kết chạ thành anh em tới ngày nay.

Hậu cung của điện Thánh là một trong hai công trình kiến trúc cổ khá hiếm hoi về hình thức kiến trúc đấu củng tại Việt Nam thế kỷ 17.

Chùa Bối Khê tồn tại đến ngày nay như một “bảo tàng sống” mang trong mình đủ phong cách kiến trúc, nghệ thuật của các triều đại phong kiến (từ thời Trần đến thời Nguyễn).

Chùa Bối Khê là một trong số những ngôi chùa cổ kính và giá trị nhất vùng đồng bằng Bắc Bộ, với những giá trị đặc biệt về lịch sử, văn hóa, kiến trúc nghệ thuật.

Ngoài ra trong chùa còn lưu giữ được hệ thống các di vật khá đặc sắc có niên đại từ thời Trần đến thời Nguyễn, minh chứng cho các thời kỳ phát triển nghệ thuật điêu khắc, mỹ thuật của Việt Nam .

Trong kháng chiến chống Pháp, chùa Bối Khê là một trong những địa điểm để du kích hoạt động chống giặc. Hầm địa đạo chùa Bối Khê được đồng chí Vũ Song, Bí thư Thành ủy Hà Đông (cũ) chỉ đạo đào tháng 1/1948, có ba ngách chính, thông tới điện Phật chùa Bối Khê. Hệ thống hầm quy mô, có tác dụng chuyển quân dưới lòng đất, là nơi phòng thủ vững chắc. Hiện nay, các hầm trong xã và các xã lân cận đều đã bị bịt chặt, duy chỉ có hầm trong chùa Bối Khê vẫn giữ được một cửa và địa đạo dài khoảng 7m.

Tại căn hầm lịch sử này, dân làng Bối Khê đã ba lần đập tan cuộc tấn công của thực dân Pháp, tiêu diệt tổng cộng 372 tên giặc.

Gắn với chùa Bối Khê còn có hệ thống các di tích nổi tiếng như nhà thờ Lưỡng quốc trạng nguyên Nguyễn Trực, nhà thờ Lê Huy Trâm… góp phần làm cho di tích trở thành điểm du lịch lý tưởng của du khách trong và ngoài huyện.

Chính hội chùa Bối Khê được tổ chức vào ngày 12 tháng Giêng hằng năm.

Lễ hội chùa Bối Khê khá quy mô, theo đúng phong tục tập quán, đậm đà bản sắc dân tộc, bảo đảm nếp sống văn minh. Phần lễ bao gồm rước thánh, rước văn, rước vật. Phần hội bao gồm nhiều hoạt động văn hóa và trò chơi dân gian phong phú.

Lễ hội chùa Bối Khê không chỉ thu hút người con của làng xa quê mà còn thu hút khách thập phương về dự.

Chùa Bối Khê đã được công nhận là Di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia năm 1979 và được Thủ tướng Chính phủ ký quyết định xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt ngày 17/1. Đây là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp quốc gia đặc biệt đầu tiên của huyện Thanh Oai.

Huyện Thanh Oai hiện có 266 di tích, trong đó có 149 di tích lịch sử-văn hóa được xếp hạng, với 71 di tích lịch sử-văn hóa được xếp hạng cấp quốc gia, 78 di tích được xếp hạng cấp thành phố. Huyện có Lễ hội Bình Đà được công nhận là Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, cùng hệ thống các di tích mang giá trị văn hóa, lịch sử lâu đời, đặc sắc. Đó là những di sản vô giá mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc, kết tinh trí tuệ, tinh thần và truyền thống của nhân dân qua các thời kỳ lịch sử.

VIỆT HOÀNG