Chùa Chrôi Tưm Chắs - điểm sáng về bảo tồn, phát huy văn hóa dân tộc

Chùa Chrôi Tưm Chắs có kiến trúc độc đáo, trang trí bằng các hình ảnh và mô típ truyền thống Khmer. Các màu sắc như cam và hồng giúp chùa nổi bật so với các ngôi chùa khác. Hiện khuôn viên chùa có hàng trăm cây sao kích thước lớn; ngoài ra còn có các công trình truyền thống như sala, tăng xá kết hợp kiến trúc hiện đại và truyền thống Khmer, trang trí bằng các họa tiết quen thuộc như rồng Neak, tiên nữ Kenma, pháp luân, tượng sư tử Rêachsei bảo vệ sự thanh tịnh nơi cửa Phật…, chứa đựng nhiều giá trị văn hóa, lịch sử và cộng đồng cho người dân địa phương.

Ngôi chánh điện chùa Chrôi Tưm Chắs. Ảnh: LÊ VŨ

Với cộng đồng người Khmer, chùa không chỉ là nơi thực hiện tín ngưỡng tâm linh mà còn là trung tâm sinh hoạt văn hóa cộng đồng. Trong các dịp lễ hội không thể thiếu dàn nhạc Ngũ âm hay đội trống Chhay dăm biểu diễn để cổ vũ tinh thần, giúp bà con phấn chấn làm việc tốt hơn. Tại chùa Chrôi Tưm Chắs có hẳn dàn nhạc Ngũ âm và đội trống Chhay dăm với trên 20 thành viên đều là người địa phương. Những ngày lễ, Tết hay những sự kiện lớn, mọi người được thưởng thức tiếng nhạc Ngũ âm, được xem chú khỉ nhảy múa cùng với đội trống Chhay dăm tạo không khí vui tươi, rộn ràng ở ngôi chùa cổ kính này.

Theo ông Điền Vol, thành viên Ban Quản trị chùa Chrôi Tưm Chắs, người góp công lớn vào việc duy trì loại hình nghệ thuật đặc sắc này đó là cố Thượng tọa Lý Đen - Trụ trì Chùa Chrôi Tưm Chắs. Ông kể, vài năm trước chùa không có dàn nhạc Ngũ âm, vì thế cứ vào các dịp lễ hội hay ngày Tết của đồng bào Khmer, chùa phải mượn dàn nhạc Ngũ âm và nhạc công ở chùa bạn về để biểu diễn phục vụ bà con nên đôi lúc gặp không ít khó khăn. Vì thế sư cả trao đổi với các thành viên trong Ban Quản trị chùa xuất kinh phí mua sắm dàn nhạc, rồi sư lặn lội đến từng nhà vận động thanh niên địa phương tham gia tập luyện, tìm nghệ nhân về hướng dẫn. Nhiều năm nay, đội nhạc Ngũ âm chùa Chrôi Tưm Chắs còn tham gia biểu diễn và đạt giải cao trong cuộc thi “Hội diễn nghệ thuật quần chúng và trình diễn trang phục dân tộc Khmer” do thành phố và tỉnh tổ chức. Bên cạnh đó, hằng năm chùa còn phối hợp với chính quyền tổ chức các chương trình văn nghệ, các hội thi để mọi người thi thố, giải trí, đó cũng là cách để lưu giữ nét đặc sắc văn hóa của đồng bào Khmer.

Cùng với các loại hình nghệ thuật, môn đua ghe ngo cũng nhận được sự quan tâm rất lớn của chính quyền, sư cả trụ trì và bà con địa phương. Vài năm qua, chùa được thành phố đầu tư đóng mới ghe ngo và tập hợp đông đảo thanh niên tập luyện thi đấu trong Lễ hội Oóc om bóc - Đua nge Ngo Sóc Trăng. Vài năm trước, việc tham gia các giải đua ghe chủ yếu để có phong trào, thế nhưng vài năm gần đây với quyết tâm cao, nhà chùa đã đầu tư nhiều hơn, kêu gọi vận động bà con đóng góp tài vật để sửa chữa ghe, tạo điều kiện vật chất giúp vận động viên an tâm tập luyện, thi đấu.

Về giữ gìn tiếng nói, chữ viết đồng bào Khmer, những năm qua, cứ đến dịp hè, các sư trong chùa Chrôi Tưm Chắs lại tổ chức các lớp dạy chữ Khmer cho con em đồng bào Khmer trên địa bàn. Để các em yên tâm học tập, sư cả còn hỗ trợ tập viết, khen thưởng cho những em đạt thành tích tốt. Ông Lâm Qui, người có uy tín ở Phường 10, thành phố Sóc Trăng chia sẻ: "Bà con ở đây rất ủng hộ việc chùa mở lớp dạy chữ Khmer cho con em mỗi dịp hè hằng năm. Bà con cũng đóng góp mua sách, vở, đưa con em ra lớp. Được học tập, được trao đổi nên con em nắm và viết chữ tương đối tốt".

Bên cạnh việc duy trì nét đẹp văn hóa, nghệ thuật, thời gian qua, chùa Chrôi Tưm Chắs còn huy động nguồn lực từ bà con phật tử để nâng cấp, cải tạo khuôn viên chùa. Đặc biệt, để đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng của bà con phật tử, tháng 6/2018, cố Thượng tọa Lý Đen đã kêu gọi Ban Quản trị và phật tử khởi công xây dựng ngôi chánh điện mới. Chùa được thiết kế theo lối kiến trúc đặc sắc của Phật giáo Nam tông Khmer, có chiều dài 30 mét, chiều rộng 18 mét và chiều cao 43 mét. Bên trong ngôi chánh điện, tượng Phật được các nghệ nhân khắc họa theo tư thế thiền định trang nghiêm và thanh tịnh. Các bức tường trong và ngoài chánh điện được trang trí bằng những hình ảnh, phù điêu, họa tiết rất sinh động và màu sắc sặc sỡ như: Chim thần Garuda, Nữ thần Kaynor… với ý nghĩa bảo vệ, hộ pháp cho ngôi chùa.

Sự quan tâm của các ngành, các cấp cùng với sự nỗ lực của các vị sư, chức sắc tôn giáo, bà con Khmer đã góp phần bảo tồn và phát huy các loại hình văn hóa nghệ thuật, tạo nhiều điểm nhấn quan trọng để chùa Chrôi Tưm Chắs trở thành điểm du lịch tâm linh của thành phố Sóc Trăng nói riêng và tỉnh Sóc Trăng nói chung.

LÊ VŨ