Chưa thống nhất quy định ghi âm, ghi hình trong phiên tòa
Theo Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga, trong quy định ghi âm, ghi hình khi tham dự và hoạt động thông tin tại phiên tòa, còn nhiều ý kiến khác nhau.
Đa số đồng ý chỉ ghi âm, ghi hình ở một số thời điểm
Sáng 28/5, thay mặt Ủy ban Thường vụ Quốc hội, bà Lê Thị Nga, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội trình bày báo cáo tóm tắt giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (sửa đổi).
Trong báo cáo, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội nêu rõ qua thẩm tra và thảo luận, còn nhiều ý kiến xoay quanh về quy định ghi âm, ghi hình khi tham dự và hoạt động thông tin tại phiên tòa, phiên họp.
"Có ý kiến đề nghị quy định hoạt động thông tin tại phiên tòa, phiên họp như các luật về tố tụng hiện hành. Có ý kiến đề nghị rà soát quy định để không trái với nguyên tắc tòa án xét xử công khai", bà Nga nói.
Ảnh minh họa.
Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy, việc ghi âm lời nói, ghi hình ảnh tại phiên tòa, phiên họp phải bảo đảm: quyền con người, quyền công dân; hoạt động thông tin theo quy định của pháp luật; bảo đảm tôn nghiêm tại phiên tòa, tạo điều kiện cho hội đồng xét xử điều hành tốt phiên tòa, không bị phân tâm bởi các yếu tố khác.
Đa số ý kiến của Ủy ban Thường vụ Quốc hội đề nghị chỉnh lý theo hướng việc ghi âm lời nói, ghi hình ảnh của Hội đồng xét xử tại phiên tòa, phiên họp phải được sự đồng ý của Chủ tọa phiên tòa...
Việc ghi hình ảnh tại phiên tòa, phiên họp chỉ được thực hiện trong thời gian khai mạc phiên tòa, phiên họp và tuyên án, công bố quyết định.
Một số ý kiến khác Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho rằng, quy định về ghi âm, ghi hình tại phiên tòa, phiên họp trong dự thảo Luật là hẹp hơn so với quy định của các luật tố tụng.
Để tạo thuận lợi cho hoạt động thông tin tại phiên tòa, phiên họp, những ý kiến này đề nghị giữ như quy định của pháp luật hiện hành, đó là thực hiện theo quy định của luật tố tụng và pháp luật có liên quan.
Tòa án trực tiếp thu thập tài liệu
Về vấn đề thu thập tài liệu, chứng cứ trong giải quyết vụ án hình sự, hành chính, vụ việc dân sự và các vụ việc khác thuộc thẩm quyền của tòa án, theo Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp Quốc hội, có hai luồng ý kiến. Một là tán thành dự thảo Luật về việc tòa án không có nghĩa vụ thu thập chứng cứ.
Hai là, không tán thành dự thảo Luật và đề nghị quy định trong một số trường hợp cần thiết, tòa án thu thập chứng cứ trong hoạt động xét xử.
Bà Lê Thị Nga, Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội trình bày báo cáo tóm tắt giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật Tổ chức tòa án nhân dân (sửa đổi).
Qua thẩm tra, Ủy ban Thường vụ Quốc hội nhận thấy Nghị quyết 27 yêu cầu: "Nghiên cứu, làm rõ... những trường hợp tòa án thu thập chứng cứ trong hoạt động xét xử".
Luật Tổ chức Tòa án nhân dân (TAND) năm 2014 không quy định cụ thể về phạm vi thu thập chứng cứ của tòa án.
Các luật tố tụng quy định các hoạt động/biện pháp thu thập tài liệu, chứng cứ, trong đó Bộ luật Tố tụng dân sự và Luật Tố tụng hành chính quy định nếu đương sự không thu thập được thì có quyền yêu cầu tòa án thu thập chứng cứ.
Từ đó nhiều đương sự không thực hiện đầy đủ nghĩa vụ của mình, ỷ lại cho tòa án thu thập, dẫn tới nhiều tòa án quá tải công việc. Do đó, cần rà soát để quy định lại cho chặt chẽ.
Song, thực tiễn cho thấy, nếu tòa án không thu thập chứng cứ trong một số trường hợp thì có thể gặp khó khăn trong việc giải quyết vụ án.
Sau nhiều ý kiến khác nhau của đại biểu và các cơ quan liên quan, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã chỉ đạo chỉnh lý theo hướng quy định tòa án trực tiếp thu thập tài liệu, chứng cứ và hỗ trợ thu thập tài liệu, chứng cứ để thể chế hóa Nghị quyết 27 và phù hợp với điều kiện thực tiễn của nước ta, đồng thời rà soát, bố cục lại các khoản trong điều luật cho phù hợp hơn.
