Chuẩn bị triển khai sử dụng xăng sinh học E10

Theo lộ trình của Chính phủ cũng như định hướng mới nhất của Bộ Công Thương, Việt Nam sẽ bắt buộc sử dụng xăng sinh học E10 trên toàn quốc từ ngày 1/1/2026.

Theo quy định tại QCVN 01:2022/BKHCN về xăng, nhiên liệu diesel và nhiên liệu sinh học, xăng E10 là xăng thành phẩm được pha chế từ xăng khoáng với cồn sinh học theo tỷ lệ 9 -10% thể tích.

Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) cũng nhìn nhận, việc sử dụng xăng sinh học là chủ trương được Chính phủ đưa ra để giảm thiểu các loại khí thải gây hiệu ứng nhà kính, bảo vệ môi trường cũng như tăng cường sử dụng các nguồn nhiên liệu sinh học thay thế nhiên liệu hóa thạch đang dần cạn kiệt.

Việt Nam sẽ bắt buộc sử dụng xăng sinh học E10 trên toàn quốc từ ngày 1/1/2026.

Việc tiêu thụ ethanol giảm sút trong nhiều năm do chỉ sử dụng xăng E5 RON92 với tỷ lệ phối trộn thấp (5%) đã khiến các nhà máy ethanol không có đầu ra, nhiều nơi phải ngừng hoạt động. Để khắc phục tình trạng này, ngành Công thương đặt mục tiêu tái khởi động các nhà máy ethanol trong nước, giảm phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu trong bối cảnh thị trường quốc tế có nhiều biến động và cạnh tranh gia tăng. Đây cũng là cách tận dụng hiệu quả năng lực sản xuất sẵn có, tránh lãng phí đầu tư.

Song song với đảm bảo nguồn nguyên liệu, hệ thống cơ sở hạ tầng phục vụ lưu trữ, vận chuyển và phân phối xăng E10 cũng đã sẵn sàng. Các doanh nghiệp đầu mối lớn trong ngành xăng dầu, vốn chiếm thị phần chủ yếu, được đánh giá có đủ năng lực để cải tạo hệ thống hiện có. Việc này không đòi hỏi chi phí cao hay thời gian kéo dài, nên mốc thời gian triển khai từ đầu năm 2026 được coi là hoàn toàn khả thi.

Các nhà máy nhiên liệu sinh học trong nước đang chuẩn bị phục hồi sản xuất theo lộ trình cụ thể. Một số đơn vị đã hoàn thiện phương án khởi động lại nhà máy trong tháng 9, vận hành thử trong tháng 10 và bắt đầu sản xuất thương mại từ tháng 11/2025. Ngoài việc sửa chữa, đầu tư thiết bị để bảo đảm an toàn và hiệu quả hoạt động, một số cơ sở còn nâng công suất hệ thống thu hồi CO2 để tăng hiệu quả kinh tế trong vận hành.

Cùng với việc xây dựng lộ trình và khôi phục sản xuất, các đơn vị chức năng đang phối hợp triển khai đồng bộ nhiều giải pháp như kiểm soát chất lượng xăng sinh học, hoàn thiện cơ sở kỹ thuật phục vụ lưu thông, và đảm bảo vận hành thông suốt toàn bộ hệ thống phân phối. Đồng thời, việc phát triển hệ thống tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật dành riêng cho xăng E10 cũng đang được đẩy mạnh, nhằm đảm bảo tính tương thích và an toàn trong sử dụng.

Ông Đào Duy Anh, Phó Cục trưởng Cục Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi xanh và Khuyến công (Bộ Công Thương) nhấn mạnh, một yếu tố quan trọng đảm bảo cho việc chuyển đổi sang xăng E10 là sự sẵn sàng của hệ thống hạ tầng lưu trữ, vận chuyển và phân phối. Qua khảo sát, Bộ Công Thương nhận thấy các doanh nghiệp đầu mối lớn, vốn chiếm thị phần xăng dầu chủ yếu trong nước, có đủ năng lực cải tạo hệ thống hiện có để phân phối xăng E10. Việc cải tạo này không đòi hỏi chi phí lớn hay thời gian dài, nên mốc thời gian áp dụng từ 1/1/2026 được đánh giá là hoàn toàn khả thi.

Tập đoàn xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) sẽ triển khai mở rộng thí điểm kinh doanh xăng E10 tại một số cửa hàng thuộc hệ thống phân phối ở TP Hồ Chí Minh cũng như một số tỉnh thành từ 1/8/2025.

Bên cạnh đó, một số doanh nghiệp xăng dầu cũng đã thông tin về việc dự kiến triển khai bán xăng E10 tại địa bàn TP Hồ Chí Minh và Hà Nội.

Từ ngày 1/8, Tổng công ty Dầu Việt Nam - CTCP (PVOIL) thí điểm bán xăng sinh học E10 RON95 tại các cửa hàng xăng dầu trên địa bàn TP Hà Nội và TP Hải Phòng. Sau giai đoạn thí điểm, PVOIL sẽ tiếp tục nâng cấp, chuyển đổi và phát triển điểm bán xăng E10; sẵn sàng thực hiện lộ trình sử dụng xăng E10 từ ngày 1/1/2026. Theo ông Cao Hoài Dương, Chủ tịch Hội đồng quản trị PVOIL, việc PVOIL triển khai thí điểm bán xăng E10 ngay từ ngày 1/8 nhằm giúp khách hàng dần làm quen với loại nhiên liệu mới, tránh gây “cú sốc” trong quá trình chuyển đổi. Đây cũng là khẳng định về sự sẵn sàng của PVOIL để đảm bảo có thể triển khai kinh doanh xăng E10 đồng bộ trong toàn hệ thống ngay khi lộ trình chính thức được áp dụng. PVOIL cũng định hướng việc đầu tư không chỉ đáp ứng nhu cầu nội tại và khách hàng hiện hữu mà còn sẵn sàng gia công chế biến, pha chế cho các đầu mối khác, góp phần đảm bảo nguồn cung xăng E10 ổn định cho thị trường.

Đối với hệ thống pha chế, PVOIL tiến hành nâng cấp và cải tạo các trạm pha chế xăng E5 RON92 hiện nay tại các điểm kho chiến lược trên cả nước, đáp ứng nhu cầu kinh doanh xăng E10 RON95. Các hạng mục bao gồm sửa chữa bồn chứa, cải tiến hệ thống pha trộn và cập nhật công nghệ hiện đại để đáp ứng tiêu chuẩn kỹ thuật của xăng E10.

Đại diện Công ty Cổ phần Nhiên liệu sinh học dầu khí Miền Trung cũng cho hay, trong tháng 7 này, công ty sẽ ký kết hợp đồng với các đơn vị, có phương án khởi động lại Nhà máy Nhiên liệu sinh học Dung Quất vào tháng 12 này để đáp ứng nhu cầu ethanol cho pha chế xăng sinh học E10. Theo đó, các bên sẽ nâng công suất hệ thống thu hồi CO2 thêm 40-50 tấn/ngày nhằm tăng hiệu quả kinh tế trong quá trình vận hành sản xuất.

Bộ Công Thương đã xác định ethanol nhập khẩu sẽ đóng vai trò bổ sung trong giai đoạn đầu. Đồng thời, sẽ đẩy nhanh phục hồi hoạt động các nhà máy ethanol đã đầu tư, tránh lãng phí nguồn lực, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng. Về lâu dài, Bộ sẽ kiến nghị các cấp có thẩm quyền ban hành các chính sách khuyến khích đầu tư vào chuỗi giá trị sản xuất etanol từ khâu nguyên liệu đến sản xuất và tiêu thụ.

Việc chuyển đổi sang sử dụng xăng E10 là bước đi tất yếu, phù hợp với định hướng chuyển đổi năng lượng, bảo vệ môi trường và cam kết giảm phát thải của Việt Nam. Với sự chuẩn bị kỹ lưỡng về chính sách, nguồn cung, hạ tầng và truyền thông, lộ trình này được kỳ vọng sẽ đạt hiệu quả tích cực ngay từ những ngày đầu triển khai.

Lưu Hiệp