Chuyên gia Algeria: Cuộc chiến Israel và Iran vượt ngoài mục tiêu hạt nhân

Tòa nhà tại Tehran, Iran bị hư hại sau cuộc tấn công của Israel. (Ảnh: AA/TTXVN)

Trong một cuộc trả lời truyền thông địa phương, chuyên gia, nhà nghiên cứu chính trị người Algeria Hasni Abidi cho rằng cuộc xung đột kéo dài 12 ngày giữa Israel và Iran, với sự tham gia trực tiếp của Mỹ, không đơn thuần là nhằm phá hủy chương trình hạt nhân của Tehran.

Theo ông, điểm mới của cuộc chiến này là việc Israel lần đầu tiên lôi kéo được Mỹ can dự quân sự trực tiếp vào một cuộc chiến chống Iran, điều mà các chính quyền Mỹ tiền nhiệm luôn tránh.

Cuộc chiến khốc liệt đã kết thúc trong tuần qua, sau 12 ngày giao tranh bằng tên lửa, máy bay không người lái và máy bay chiến đấu. Israel tuyên bố mục tiêu là phá hủy chương trình hạt nhân Iran, mối đe dọa sinh tồn của Tel Aviv trong nhiều thập niên.

Tuy nhiên, theo ông Abidi, đằng sau còn là toan tính thay đổi chế độ tại Iran, thậm chí đẩy nước này vào trạng thái hỗn loạn chính trị.

Chuyên gia này cũng chỉ ra những điểm yếu nghiêm trọng trong hệ thống phòng không và khả năng phản ứng của Iran, khi nhiều sĩ quan cấp cao của Lực lượng Vệ binh Cách mạng bị sát hại ngay trong ngày đầu tiên.

Đặc biệt, mức độ thâm nhập tình báo sâu rộng của Israel vào Iran đã gây bất ngờ lớn. Trong khi đó, các đồng minh quan trọng của Tehran như Nga và Trung Quốc lại chọn giữ khoảng cách, khiến Iran rơi vào thế cô lập.

Về lý do Mỹ chấm dứt chiến dịch chỉ sau vài ngày không kích các mục tiêu hạt nhân, ông Abidi cho rằng Tổng thống Mỹ Donald Trump muốn tránh sa lầy quân sự và giảm thiểu phản ứng tiêu cực trong nước.

Dù vậy, ông Trump vẫn khẳng định vai trò của mình trong việc "bảo vệ" các cơ sở dầu khí vùng Vịnh khỏi thiệt hại.

Giải pháp chính trị chấm dứt chiến sự, theo ông Abidi, là nhờ vai trò trung gian hiệu quả của Qatar. Nước này đã giúp mở ra lối thoát cho cả ba bên Mỹ, Israel và Iran, khi Tehran chấp nhận đàm phán để tránh leo thang nguy hiểm.

Dù vậy, thỏa thuận ngừng bắn được đánh giá là bất đối xứng, khi Iran buộc phải dừng tấn công sớm hơn 6 giờ so với Israel.

Liên quan đến việc cả Iran và Israel đều tuyên bố "thắng lợi," ông Abidi cho rằng cả hai đều không đạt được đầy đủ mục tiêu. Israel không thể xóa bỏ hoàn toàn chương trình hạt nhân của Iran hay làm suy yếu thể chế cầm quyền, trong khi Iran vẫn giữ được nền tảng quyền lực nhưng phải đối mặt với thiệt hại nặng nề và áp lực trả đũa./.

(Vietnam+)