Cơ hội của xe máy điện khi kiểm định khí thải xe máy?

Quy định xe máy sẽ phải kiểm định khí thải đang nhận được sự quan tâm đặc biệt của của người dân. Dù việc triển khai sẽ theo lộ trình, song nhiều người có tâm lý sẽ chuyển sang các loại xe xanh, thân thiện với môi trường để không phải kiểm định khí thải.

Nhiều nơi đã làm

Luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ vừa được Quốc hội thông qua có quy định xe máy phải kiểm định khí thải. Luật có hiệu lực từ ngày 1/1/2025, tuy nhiên, việc kiểm định sẽ thực hiện theo lộ trình do Chính phủ ban hành.

Xe máy vẫn là phương tiện giao thông chính tại các thành phố lớn. Ảnh: Tạ Hải.

Cụ thể, lộ trình kiểm định khí thải xe máy sẽ thực hiện theo Luật Bảo vệ môi trường. Theo quy định của luật này, Bộ Tài nguyên và Môi trường sẽ là cơ quan chủ trì, phối hợp cùng Bộ GTVT xây dựng, trình Chính phủ để Thủ tướng ban hành quyết định. Như vậy, đến nay việc kiểm định khí thải mô tô, xe máy sẽ phải chờ phương án, thời điểm thực hiện, cách thức triển khai, tiêu chuẩn và đối tượng áp dụng.

Trên thực tế, việc kiểm định khí thải xe máy đã được nhiều quốc gia áp dụng như: Thái Lan, Singapore, Ấn Độ hay Đài Loan (Trung Quốc).

Ví dụ Đài Loan - nơi có lưu lượng xe máy thuộc diện cao nhất thế giới với dân số hơn 23 triệu người và 21 triệu xe, đã quy định mức phạt cụ thể liên quan đến việc kiểm định khí thải xe hai bánh.

Theo đó, xe máy có thời gian xuất xưởng dưới 5 năm không cần kiểm tra khí thải, song sau quãng thời gian này sẽ phải kiểm định mỗi năm một lần. Người dân có thể đến bất kỳ cơ sở kiểm tra khí thải xe máy nào được Cục Bảo vệ môi trường ủy thác để kiểm tra định kỳ miễn phí. Nếu không đạt, phải sửa chữa và kiểm tra lại trong vòng một tháng.

Xe không kiểm định sẽ bị phạt 500 Đài tệ (390 nghìn đồng), kiểm tra khí thải không đạt và trong vòng 6 tháng không khắc phục sẽ bị phạt 3.000 Đài tệ (2,3 triệu đồng). Nếu kiểm tra ngẫu nhiên trên đường mà xe không đạt chuẩn, mức phạt khoảng từ 1.500 - 6.000 Đài tệ (từ 1,2 - 4,7 triệu đồng).

Trong khi đó ở Singapore, từ ngày 6/4/2023, các loại mô tô, xe máy đăng ký trước ngày 1/7/2003 phải đáp ứng tiêu chuẩn giới hạn 4,5% carbon monoxide theo thể tích và 7.800 ppm hydrocacbon (đối với động cơ hai thì) hoặc 2.000 ppm (đối với động cơ bốn thì).

Xe máy loại này có thể tiếp tục được sử dụng cho đến ngày 30/6/2028, miễn đáp ứng các tiêu chuẩn khí thải mới. Đối với chủ xe máy cũ, việc hủy đăng ký được khuyến khích và được hỗ trợ 3.500 SGD, tương đương khoảng 66 triệu đồng.

Cân nhắc chuyển sang xe điện

Đón nhận thông tin trên, nhiều người dân cho rằng, việc kiểm định khí thải xe máy là cần thiết để bảo vệ môi trường, góp phần nâng cao chất lượng sống. Tuy nhiên, cần có lộ trình hợp lý để tránh gây phiền hà, lãng phí cho người dân.

Hiện tất cả mẫu xe máy mới mà các hãng thành viên VAMM đang bán trên thị trường đều đã được kiểm định và đáp ứng các tiêu chuẩn về khí thải.

Anh Tuấn Anh (quận Bắc Từ Liêm, Hà Nội) chia sẻ: "Với những người mới mua xe hoặc xe chưa quá cũ hay xuống cấp thì không phải vấn đề lớn, gần như chỉ mất thời gian đưa đi kiểm định. Nhưng rất nhiều người lao động có thu nhập thấp đang dùng những chiếc xe máy từ cách đây 10 - 20 năm, nếu xe không đạt chuẩn và phải thay mới, sẽ là khoản tiền không nhỏ với họ".

Anh cho biết, nếu chiếc xe máy xăng đang dùng hiện tại đã quá cũ và không thể khắc phục vấn đề khí thải, sẽ cân nhắc chuyển sang sử dụng xe máy điện. Điều khiến anh còn băn khoăn là các mẫu xe máy điện bán trên thị trường còn hạn chế về hình thức, các lựa chọn về kiểu dáng hay thương hiệu không đa dạng bằng xe xăng.

Đồng quan điểm, chị Ngô Minh (quận Long Biên, Hà Nội) cũng ủng hộ kiểm soát khí thải xe máy để giảm ô nhiễm không khí ở các đô thị lớn. Song chị vẫn lo ngại, với số lượng xe máy rất lớn hiện nay, nếu tất cả đồng loạt đi kiểm định có thể gây ra tình trạng ùn tắc, quá tải.

"Tôi vẫn đang dùng xe máy xăng vì chỉ mất 5 - 10 phút khi cần tiếp nhiên liệu giữa đường. Nhưng nếu mỗi lần sạc đi được xa hơn, tìm nơi sạc thuận tiện hơn, tôi sẽ chuyển sang xe máy điện cho tiết kiệm, vừa đỡ phải lo bảo dưỡng, sửa chữa để xe đạt tiêu chuẩn khí thải», chị Minh nói thêm.

Hãng xe xem xét hỗ trợ khách hàng

Ông Trịnh Mai Lâm, Trưởng ban quan hệ truyền thông Hiệp hội Các nhà sản xuất xe máy Việt Nam (VAMM) cho biết, hiện tất cả mẫu xe máy mới mà các hãng thành viên đang bán trên thị trường đều đã được kiểm định và đáp ứng các tiêu chuẩn về khí thải.

"Nếu được bảo dưỡng đúng lịch và theo tiêu chuẩn chính hãng, cả xe máy mới và cũ đều sẽ duy trì được mức phát thải theo quy định. Việc kiểm định khí thải không tác động quá nhiều đến quyết định chọn xe xăng hay xe điện của người tiêu dùng. Bởi nếu xe xăng cần kiểm định khí thải, đến một lúc nào đó, xe điện cũng sẽ phải kiểm định pin», ông Lâm nhận định.

Đại diện VAMM cho biết thêm, các hãng thành viên đang thảo luận về việc cung cấp các dịch vụ bảo dưỡng, sửa chữa để hỗ trợ khách hàng khi đưa xe máy đi kiểm định khí thải. Nhiều hãng cũng đã có kế hoạch giới thiệu thêm những mẫu xe điện, xe thân thiện môi trường trong tương lai.

Tứ Đức