Cơm rượu Tết

Cơm rượu làm bằng nếp nấu chín thành cơm đem ủ men. Men rượu, tất nhiên. Vậy nhưng thứ men này đặc biệt biến cơm thành rượu thì ít mà biến ra… đường thì nhiều. Đường ngọt. Con nít thích ngọt, điều ấy cũng dễ hiểu. Có điều cái ngọt của cơm rượu lại không hề giống kiểu ngọt của đường kẹo. Đây là cái ngọt lịm mà thanh của đường lên men từ gạo, quyện với vị nồng cay của rượu trong cơm, quyện thêm hương nếp thơm lừng hấp dẫn mê tơi, ăn hoài không ngán. Ấy là cảm nhận của thằng bé con tôi ngày nhỏ. Tuyệt vời trên cả tuyệt. Vậy nên mới “mê” cơm rượu tới mức nhắc ngày nhắc đêm…

Thường 27 hoặc 28 Tết mẹ mới làm cơm rượu. Thấy mẹ bắc nồi xôi nếp là tôi mắt mũi sáng trưng, tò tò theo mẹ ngay từ khâu dỡ cơm nếp ra thau. Dùng hai chiếc đũa cả, mẹ loay hoay tãi mỏng khối cơm dẻo quẹo, san đều. Ngồi chầu hẫu bên mẹ, tôi vừa nhóc nhách nhai miếng cháy cạy nồi vừa căng mũi hít mùi khói cơm thơm lừng bốc lên từng đợt. Đợi thật nguội mẹ bắt đầu ép cơm thành bánh, kế đó rây men. Từng đám bột men li ti lọt qua rây rơi xuống bám dày trên mặt bánh cơm thành màu trắng mịn, thơm thơm. Xong một mặt mẹ dùng hai tay nhẹ nhàng túm, lật ngược bánh cơm cho phần đã có men xuống dưới, tiếp tục rây nốt mặt kia. Rây tới khi nào đủ lượng men dự định thì ngưng, đem đi ủ.

Bình thường, cơm rượu ủ độ ba ngày sẽ “ngả” (chín tới). Thau cơm rượu cất trong buồng; mùi thơm từ món cơm rượu đang chín bốc lên, len lỏi khắp nhà khiến tôi cứ bứt rứt chạy vào chạy ra; chốc chốc lại… lén vạch, dòm coi cơm rượu chín chưa? Chị Hai hét: đi ra! Mầy cứ vạch coi hoài làm sao nó ngả…

… Chờ mỏi mắt rồi cũng tới lúc mẹ khệ nệ bưng thau cơm rượu từ buồng đi ra. Dỡ hết lớp ủ trên mặt, mẹ dùng dao xẻ dọc ngang bánh cơm rượu thành những miếng vuông. Bóc từng miếng cơm trắng đục tươm nước, ngào ngạt hương thơm mẹ cẩn thận cho vào chiếc thẩu (thố) to. Liếc thấy thằng Út cứ dòm theo tay rồi… ừng ực nuốt nước miếng mẹ phì cười, nhón cho nó miếng cơm rượu bìa to nhất. Chỉ vậy thôi; còn phải để dành cúng Tết. Không sao, với tôi vậy là quá đủ để biết mùa Xuân đã thật sự về theo hương vị từng miếng cơm ngọt lịm, thơm nức, nồng tê trên đầu lưỡi. Mai là mồng một. Tết rồi…

Tạp bút của Y NGUYÊN