Công cụ giúp công chứng viên xác định tính hợp pháp của giao dịch trực tuyến

Ngày 19/9, Trung tâm Chứng thực điện tử quốc gia – NEAC thuộc Bộ KH&CN phối hợp cùng Hiệp hội Công chứng viên Việt Nam tổ chức hội thảo "Vai trò của chữ ký số và dịch vụ tin cậy với công chứng điện tử".

Đây là diễn đàn để cơ quan quản lý, Hiệp hội Công chứng viên Việt Nam, đội ngũ công chứng viên trên cả nước cùng các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ tin cậy trao đổi, chia sẻ kinh nghiệm nhằm góp phần thúc đẩy ứng dụng chữ ký số và dịch vụ tin cậy trong hoạt động công chứng, tạo nền tảng để công chứng điện tử được triển khai đồng bộ sau khi Luật Công chứng (sửa đổi) chính thức có hiệu lực từ ngày 1/7.

Bà Tô Thị Thu Hương, Giám đốc NEAC nhấn mạnh: Chữ ký số và các dịch vụ tin cậy là nền tảng để bảo đảm niềm tin trong các giao dịch điện tử.

Phát biểu khai mạc hội thảo, bà Tô Thị Thu Hương, Giám đốc NEAC nhấn mạnh: “Trong kỷ nguyên mà dữ liệu trở thành tài nguyên mới và giao dịch số trở nên phổ biến, việc đảm bảo niềm tin số là điều kiện tiên quyết. Tại Việt Nam, chúng tôi xác định chữ ký số và các dịch vụ tin cậy không chỉ là công cụ kỹ thuật, mà là nền tảng để đảm bảo niềm tin trong các giao dịch điện tử, định hình kinh tế số, chính phủ số và xã hội số”.

Theo đại diện Hiệp hội Công chứng viên Việt Nam, công chứng vốn được coi là “dịch vụ tư pháp phòng ngừa”, góp phần bảo đảm an toàn pháp lý cho các giao dịch dân sự, thương mại, bất động sản. Khi được chuyển đổi sang môi trường số, công chứng không chỉ giữ vững sứ mệnh phòng ngừa tranh chấp mà còn trở thành cầu nối quan trọng trong việc bảo đảm tính xác thực, tính toàn vẹn của hợp đồng, giao dịch điện tử.

”Trong tiến trình đó, chữ ký số và dịch vụ tin cậy chính là hạ tầng pháp lý – kỹ thuật thiết yếu, giúp công chứng viên có thể xác định nhân thân, năng lực hành vi, tính tự nguyện, tính hợp pháp của giao dịch trong môi trường trực tuyến với mức độ bảo đảm tương đương, thậm chí cao hơn so với phương thức truyền thống”, đại diện Hiệp hội Công chứng viên Việt Nam nhận định.

Ông Đào Duy An, Tổng Thư ký Hiệp hội Công chứng viên Việt Nam chia sẻ về chuyển đổi số hoạt động công chứng, hướng tới triển khai công chứng điện tử.

Đề cập đến chuyển đổi số lĩnh vực công chứng, ông Đào Duy An, Tổng Thư ký Hiệp hội Công chứng viên Việt Nam cho rằng: Hoạt động công chứng thực chất là quá trình thu thập, xử lý, quản lý và cung cấp thông tin. Trước đây làm thủ công, nay chuyển đổi số sẽ thay toàn bộ quy trình sang kỹ thuật số, giúp nâng cao hiệu quả, rút ngắn thời gian, giảm chi phí. Do đó, việc đầu tư chính sách, nhân lực, tài chính và công nghệ là vấn đề cốt lõi cần ưu tiên.

Trong tham luận “Tổng quan quy định mới liên quan đến sử dụng chữ ký số và dấu thời gian trong lĩnh vực công chứng điện tử” trình bày tại hội thảo, bà Lê Thị Mỹ Hạnh, đại diện Phòng Thẩm tra và Chính sách của NEAC đã điểm lại những điểm chính của Luật Giao dịch điện tử 2023 và Luật Công chứng (sửa đổi), lý giải sự cần thiết ứng dụng chữ ký số và dịch vụ dấu thời gian trong lĩnh vực công chứng điện tử.

“Giao dịch điện tử là xu thế phát triển chung của toàn thế giới và việc sửa đổi các văn bản pháp luật liên quan như Luật Công chứng là cần thiết để đưa các giao dịch từ môi trường thực lên môi trường số, giúp tiết kiệm về thời gian, công sức, tiền bạc. Các quy định về sử dụng chữ ký số và dấu thời gian trong lĩnh vực công chứng điện tử cho thấy chữ ký số, dấu thời gian nói riêng và dịch vụ tin cậy nói chung đóng vai trò quan trọng để bảo đảm các giao dịch trên môi trường điện tử thuận tiện hơn, ưu việt hơn và an toàn hơn”, bà Lê Thị Mỹ Hạnh khẳng định.

Dịch vụ chứng thực chữ ký số công cộng là 1 trong 3 loại hình của dịch vụ tin cậy.

Bên cạnh nội dung chính sách, các đại biểu dự hội thảo còn thảo luận và lắng nghe đại diện các CA công cộng trình bày tham luận, giới thiệu giải pháp kỹ thuật, chia sẻ kinh nghiệm triển khai và hướng dẫn công chứng viên cách đăng ký, sử dụng chữ ký số, dịch vụ tin cậy trong lĩnh vực công chứng điện tử, giúp đội ngũ công chứng viên tiếp cận công nghệ áp dụng trong công việc hàng ngày.

Các đại biểu dự hội thảo thống nhất rằng việc triển khai công chứng điện tử để đơn giản hóa thủ tục đã có khung pháp lý cơ bản để triển khai. Trước mắt, chữ ký số và dịch vụ tin cậy đã được khẳng định giá trị pháp lý và cơ bản đáp ứng được nhu cầu của người dân, doanh nghiệp giúp người dân tiết kiệm thời gian, giảm giấy tờ.

Trong giai đoạn tiếp theo cần đẩy nhanh việc triển khai công chứng điện tử, khung pháp lý đến đâu thì triển khai đến đó để phù hợp với chủ trương chuyển đổi số của Đảng và Nhà nước, đáp ứng nhu cầu của xã hội, không chờ đợi đến khi hoàn thiện đầy đủ các quy phạm thì mới bắt đầu.

Phó Chủ tịch điều hành Hiệp hội Công chứng viên Việt Nam Nguyễn Thị Thơ cho rằng sự phối hợp giữa NEAC và Hiệp hội là bước đi cần thiết để bảo đảm công chứng điện tử đi vào cuộc sống.

Nhấn mạnh sự phối hợp giữa NEAC và Hiệp hội là bước đi cần thiết để bảo đảm công chứng điện tử đi vào cuộc sống, Phó Chủ tịch điều hành Hiệp hội Công chứng viên Việt Nam Nguyễn Thị Thơ khẳng định: “Hiệp hội sẽ đồng hành cùng NEAC trong việc tuyên truyền, đào tạo và hướng dẫn công chứng viên tiếp cận công nghệ mới, qua đó bảo đảm chất lượng dịch vụ và quyền lợi hợp pháp của người dân”.

NEAC cũng cam kết sẽ đồng hành với các cơ quan đơn vị liên quan trong việc triển khai công chứng điện tử. Cụ thể, Trung tâm sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan của Bộ Tư pháp và Hiệp hội Công chứng viên Việt Nam để phổ biến, đào tạo, nâng cao năng lực sử dụng chữ ký số cho công chứng viên, tạo nền tảng kỹ thuật – pháp lý sẵn sàng cho triển khai công chứng điện tử.