Cổng FTAP - hệ sinh thái kết nối các chủ thể tham gia, thực thi FTA

Từ ngày 23/12/2020, Cổng thông tin điện tử Hiệp định Thương mại tự do của Việt Nam (Vietnam FTA Portal tại địa chỉ http://fta.moit.gov.vn) chính thức được đưa vào vận hành nhằm giúp cộng đồng doanh nghiệp và người dân Việt Nam tận dụng hiệu quả các Hiệp định yhương mại tự do (FTA), đặc biệt là các FTA thế hệ mới mà Việt Nam đã ký kết và tham gia.

Cổng thông tin điện tử về FTA của Việt Nam cho phép doanh nghiệp chỉ cần ngồi một chỗ có thể tra cứu tất cả các thông tin cần thiết liên quan đến các FTA, đặc biệt là các cam kết liên quan đến thuế, quy tắc xuất xứ, dịch vụ và đầu tư...

Ngay từ đầu, FTAP được thiết kế với 5 nhóm nội dung, tính năng chính, hiển thị song ngữ Việt - Anh. Thông qua cổng thông tin này, doanh nghiệp có thể tra cứu trực tuyến các cam kết về thuế quan, quy tắc xuất xứ, dịch vụ, đầu tư trong từng FTA; tiếp cận thông tin về thị trường, đặc điểm nhập khẩu, thủ tục xuất - nhập khẩu, cấp phép. Đồng thời, cập nhật các kế hoạch hành động, văn bản pháp luật thực thi FTA và hoạt động phổ biến, tuyên truyền, hỗ trợ doanh nghiệp từ phía cơ quan quản lý.

Điểm đáng chú ý là FTAP không dừng ở việc “đăng tải văn bản”, mà hướng tới vai trò kết nối và dẫn dắt. Trong giai đoạn 2022 - 2025, Cổng FTAP tập trung phân tích, xây dựng và đăng tải bộ dữ liệu đầy đủ đối với các FTA còn lại mà Việt Nam tham gia, với mục tiêu để doanh nghiệp và người dân có thể truy cập, tìm kiếm thông tin cho toàn bộ các FTA của Việt Nam trên một nền tảng thống nhất. Đây là bước tiến quan trọng trong việc chuẩn hóa dữ liệu, giảm phân mảnh thông tin, một trong những rào cản lớn đối với doanh nghiệp, đặc biệt là doanh nghiệp nhỏ và vừa.

Sau 5 năm vận hành, FTAP ngày càng khẳng định vai trò là địa chỉ cung cấp thông tin FTA đáng tin cậy cho cộng đồng doanh nghiệp. Theo đánh giá của các chuyên gia, Cổng FTAP không chỉ là công cụ tra cứu trực tuyến, mà còn là cầu nối giữa môi trường truyền thống và môi trường số; giữa thị trường trong nước với thị trường quốc tế; giữa doanh nghiệp Việt Nam với doanh nghiệp và đối tác nước ngoài.

Ở góc độ hiệp hội, doanh nghiệp, ngành hàng, giá trị kết nối của FTAP được thể hiện rất cụ thể. Với những doanh nghiệp có tiềm lực, dữ liệu từ FTAP không chỉ dừng ở tham khảo, mà còn được sử dụng như đầu vào quan trọng cho các quyết định chiến lược, từ lựa chọn thị trường, mặt hàng đến tổ chức chuỗi cung ứng. Điều này cho thấy FTAP đang từng bước chuyển vai, từ “cổng thông tin” sang “nền tảng kết nối dữ liệu”, phục vụ trực tiếp hoạt động thương mại.

Vai trò kết nối của FTAP càng thể hiện rõ trong bối cảnh nhiều biến động của thương mại toàn cầu. Trong giai đoạn dịch Covid-19 và suy giảm đơn hàng, việc doanh nghiệp có thể tiếp cận nhanh chóng, đầy đủ thông tin về FTA, thị trường và chính sách đã giúp duy trì hoạt động xuất khẩu, giảm thiểu rủi ro gián đoạn. Thực tế cho thấy, xuất khẩu của Việt Nam sang các thị trường đã ký kết FTA như EVFTA, CPTPP tiếp tục ghi nhận tăng trưởng tích cực. Riêng 11 tháng năm 2025, xuất khẩu sang Canada đạt 6,8 tỷ USD, tăng 17,7%; xuất khẩu sang EU đạt 51 tỷ USD, tăng 7,9%.

Những con số này không chỉ phản ánh hiệu quả của các FTA thế hệ mới, mà còn cho thấy tầm quan trọng của các công cụ hỗ trợ thực thi, trong đó có FTAP. Khi thông tin được kết nối thông suốt, doanh nghiệp có điều kiện tận dụng tốt hơn ưu đãi thuế quan, đáp ứng quy tắc xuất xứ và yêu cầu thị trường, qua đó mở rộng xuất khẩu không chỉ về quy mô, mà cả về chất lượng.

Có thể nói, Cổng FTAP đã góp phần thu hẹp khoảng cách giữa doanh nghiệp trong và ngoài nước, giữa thị trường Việt Nam với người tiêu dùng thế giới. Thông qua nền tảng này, dòng chảy thông tin, thương mại và đầu tư được khơi thông, đặc biệt trong các lĩnh vực mà Việt Nam đang ưu tiên phát triển.

Việt Nam đang đẩy mạnh thực thi 17 FTA đã ký kết và đang đàm phán mở rộng, ký kết thêm nhiều FTA mới, chính vì vậy, vai trò của FTAP sẽ ngày càng quan trọng. Không chỉ là nơi tập hợp thông tin, Cổng FTAP đang từng bước trở thành “bản đồ hội nhập” cho doanh nghiệp, góp phần đưa các cam kết FTA đi vào đời sống kinh tế thực chất, hiệu quả và bền vững.

Sau 5 năm vận hành, Cổng FTAP đã và đang khẳng định vai trò là “điểm chạm” quan trọng giữa chính sách hội nhập và cộng đồng doanh nghiệp. Khi ngày càng nhiều doanh nghiệp trong và ngoài nước tìm đến FTAP, điều đó không chỉ phản ánh nhu cầu thông tin ngày càng lớn, mà còn cho thấy hiệu quả thực chất của một công cụ hỗ trợ hội nhập được xây dựng bài bản, lấy doanh nghiệp làm trung tâm.