Công tác Trợ giúp pháp lý trong hoạt động tố tụng - Kỳ 1: Một địa chỉ đáng tin cậy
Với vai trò là cơ quan thường trực của Hội đồng phối hợp liên ngành về Trợ giúp pháp lý (TGPL) trong hoạt động tố tụng, Sở Tư pháp Hà Nội đã thực hiện tốt việc duy trì tổ chức, hoạt động của Hội đồng, phân công nhiệm vụ cụ thể cho từng thành viên Hội đồng thành viên, tổ giúp việc triển khai kế hoạch hoạt động của Hội đồng. Năm 2022, Sở Tư pháp đã phối hợp với các cơ quan tiến hành tố tụng TP triển khai có hiệu quả các hoạt động.
Số vụ việc tham gia tố tụng ngày càng tăng
Trong đó, tăng cường công tác kiểm tra việc thực hiện các quy định của Thông tư liên tịch số 10 của các cơ quan tiến hành tố tụng cấp huyện, đã kiểm tra được 48 cơ quan tiến hành tố tụng của 16 quận, huyện. Quá trình kiểm tra đã kịp thời nhắc nhở, chỉ đạo các đơn vị khắc phục các tồn tại, có các giải pháp nhằm đảm bảo quyền được TGPL cho các đối tượng được TGPL.
Theo bà Nguyễn Tú Anh - GĐ Trung tâm TGPL Nhà nước TP Hà Nội, ngay sau các cuộc kiểm tra của Hội đồng phối hợp liên ngành, nhiều cơ quan tiến hành tố tụng cấp huyện đã có sự chuyển biến rất tích cực, số người được TGPL trong lĩnh vực hình sự tăng nhiều so với những năm trước đây. Sở Tư pháp đã phối hợp với các ngành CA, VKS, Tòa án tổ chức các cuộc tọa đàm nhằm tìm ra các giải pháp nâng cao hiệu quả công tác phối hợp về TGPL, hoạt động tố tụng.
Công tác tập huấn về chuyên môn, nghiệp vụ TGPL cho những người có thẩm quyền tiến hành tố tụng và người thực hiện TGPL tiếp tục được quan tâm và tổ chức thường xuyên. Từ đó giúp nâng cao nhận thức và kỹ năng trợ giúp cho các đối tượng thuộc diện đượcTGPL.
Chỉ đạo Trung tâm TGPL Nhà nước cung cấp các biểu mẫu theo quy định của Thông tư liên tịch số 10 và tờ gấp pháp luật về TGPL cho CATP, VKSND TP, TAND TP và 90 cơ quan tiến hành tố tụng của 30 quận, huyện, thị xã, 2 trại giam và các nhà tạm giữ trên địa bàn TP theo bảng thông tin về TGPL tại 148 trụ sở CA xã của 8 quận, huyện của TP.
Bà Tú Anh cho biết, sự phối hợp giữa Trung tâm TGPL Nhà nước và các cơ quan tiến hành tố tụng trong việc cử Trợ giúp viên pháp lý tham gia tố tụng cho những người thuộc diện được TGPL đã có sự chuyển biến mạnh mẽ, đem lại hiệu quả cao. Năm 2022, số vụ việc tham gia tố tụng tăng rất nhiều so với năm 2021.
Cụ thể, từ ngày 1/1/2022 đến ngày 31/10/2022, Trung tâm TGPL Nhà nước đã cử trợ giúp viên pháp lý tham gia tố tụng với 1.570 vụ việc để bào chữa hoặc bảo vệ quyền lợi và lợi ích hợp pháp cho 1.570 người (tăng 586 vụ việc so với năm 2021).
Không chỉ tăng mạnh về số lượng vụ việc TGPL mà chất lượng các vụ việc tham gia tố tụng cũng ngày càng tốt. 10 tháng đầu năm 2022, Trung tâm TGPL Nhà nước đã tiến hành thẩm định 994 vụ việc TGPL tham gia tố tụng do các trợ giúp viên pháp lý đã hoàn thành. Kết quả cho thấy, số vụ việc đạt tiêu chí vụ việc thành công theo quy định của Bộ Tư pháp là 519 vụ, chiếm tỷ lệ 52.61%.
Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đã đạt được còn hạn chế đó là sự phối hợp của Trung tâm TGPL Nhà nước với một số TAND các quận, huyện, thị xã để tiếp cận thông tin có đối tượng được TGPL trong các vụ việc dân sự, vụ án hành chính chưa được chú trọng nên số lượng các vụ việc TGPL trong lĩnh vực dân sự, hành chính, hôn nhân và gia đình còn thấp.
Là địa chỉ đáng tin cậy của người
Tại Hội nghị triển khai công tác phối hợp liên ngành về hoạt động TGPL trong hoạt động tố tụng năm 2023, bà Vũ Thị Hoàng Hà - Phó Cục Trưởng Cục Trợ giúp pháp lý cho biết, qua theo dõi công tác TGPL của Cục TGPL với vai trò là cơ quan quản lý Nhà nước về TGPL cho thấy công tác TGPL của Thủ đô trong năm vừa qua có rất nhiều khởi sắc.
Đặc biệt, trong năm 2022, Ban lãnh đạo Trung tâm đã chủ động, sáng tạo, quyết liệt trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành công tác TGPL và đội ngũ Trợ giúp viên pháp lý, viên chức của Trung tâm TGPL rất nhiệt huyết, nỗ lực hoàn thành tốt các nhiệm vụ được giao.
Chính vì vậy mà năm 2022, Trung tâm đã triển khai thực hiện đồng bộ các mặt công tác, nhất là thực hiện đúng các chủ trương, định hướng của Luật Trợ giúp pháp lý năm 2017 thì Trung tâm đã tập trung vào thực hiện vụ việc tham gia tố tụng. Trung tâm TGPL TP Hà Nội đã ngày càng khẳng định được vị thế, vai trò của mình là địa chỉ đáng tin cậy của người dân.
Ông Ngô Anh Tuấn - Thành ủy viên, GĐ Sở Tư pháp - Chủ tịch Hội đồng phối hợp liên ngành về TGPL trong hoạt động tố tụng đề nghị Trung tâm TGPL Nhà nước TP thực hiện chỉ đạo, hướng dẫn của Bộ Tư pháp; Tiếp tục tăng cường, đẩy mạnh công tác tuyên truyền, PBGDPL trong lĩnh vực này nhằm nâng cao năng lực tiếp cận pháp luật của người dân.