CPI tháng 10: Thực phẩm tăng giá do mưa lũ, giáo dục và vàng cũng 'nóng' lên

Các tỉnh Thái Nguyên, Quảng Ninh, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Hà Nội, Thanh Hóa đều ghi nhận mức tăng chỉ số giá nhóm thực phẩm vượt trội so với mức tăng chung của cả nước. (Ảnh: Vietnam+)

Chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng Mười mặc dù tăng 0,2% so với tháng trước song ghi nhận nhiều diễn biến đáng chú ý trong cơ cấu các nhóm hàng hóa và dịch vụ.

Theo bà Nguyễn Thu Oanh, Trưởng ban Dịch vụ và Giá, Cục Thống kê, nguyên nhân chính của đợt tăng này đến từ sự biến động mạnh mẽ của giá thực phẩm tại các địa phương chịu ảnh hưởng trực tiếp từ mưa lũ sau bão, cùng với sự điều chỉnh của chi phí ăn uống ngoài gia đình và học phí tại các trường ngoài công lập.

Bão, lũ đẩy giá thực phẩm lên cao

Cụ thể, báo cáo của Cục Thống kê cho biết CPI tháng Mười tăng 0,2% so với tháng trước đồng thời tăng 2,82% so với tháng 12/2024 và tăng 3,25% so với cùng kỳ năm trước. Tính bình quân 10 tháng đầu năm, CPI đã tăng 3,27% so với cùng kỳ năm ngoái, trong khi lạm phát cơ bản đạt 3,2%. Đáng chú ý, trong 11 nhóm hàng hóa và dịch vụ chính, có đến 10 nhóm ghi nhận mức tăng giá, riêng nhóm giao thông có chỉ số giá giảm.

Bà Nguyễn Thu Oanh nhấn mạnh chỉ số giá tiêu dùng tăng trong tháng chủ yếu do giá thực phẩm tăng cao tại các tỉnh, thành phố bị ảnh hưởng trực tiếp bởi mưa lũ sau bão. Trong đó, các tỉnh Thái Nguyên, Quảng Ninh, Đà Nẵng, Quảng Ngãi, Hà Nội, Thanh Hóa đều ghi nhận mức tăng chỉ số giá nhóm thực phẩm vượt trội so với mức tăng chung của cả nước. Cụ thể, nhóm thực phẩm cả nước tăng 0,69%, nhưng tại Thái Nguyên mức tăng lên tới 1,86%, Quảng Ninh 1,46%, Đà Nẵng 1,22%, Quảng Ngãi 1,2%, Hà Nội 0,98% và Thanh Hóa 0,97%.

Theo bà Oanh, sự gia tăng này chủ yếu do tác động của hai cơn bão liên tiếp số 11 và 12, gây mưa lớn, ngập úng diện rộng, làm gián đoạn nguồn cung và gây thiệt hại nặng nề cho nông sản.

Theo đó, giá rau tươi, khô và chế biến trên thị trường đã tăng 4,5%, quả tươi, chế biến tăng 0,43%, trứng các loại tăng 0,37%, thủy sản chế biến tăng 0,36%, thịt gia cầm tăng 0,30%... Cùng với đó, chi phí ăn uống ngoài gia đình cũng tăng 0,57% do nhu cầu tăng và giá nguyên liệu đầu vào tăng, kéo theo giá ăn ngoài gia đình tăng 0,6%, uống ngoài gia đình tăng 0,56% và đồ ăn nhanh mang đi tăng 0,38%. Ngoài ra, giá lương thực cũng nhích nhẹ 0,02% với một số mặt hàng như ngô, sắn, khoai, bột ngô,... tăng giá trong khi giá gạo trong nước giảm nhẹ theo xu hướng giá gạo xuất khẩu.

Nhiều nhà dân tại xã Con Cuông chìm trong biển nước, bị cô lập. (Ảnh: Xuân Tiến/TTXVN)

Nhiều nhóm hàng đồng loạt tăng giá

Ngoài thực phẩm, nhóm giáo dục cũng ghi nhận mức tăng đáng kể 0,51%. Nguyên nhân chính đến từ việc một số trường đại học, cao đẳng, trung cấp, nghề nghiệp, trung học dân lập và mầm non tư thục tại một số địa phương điều chỉnh tăng học phí cho năm học 2025-2026. Bên cạnh đó, giá các sản phẩm liên quan đến giáo dục như giấy, bút viết và văn phòng phẩm cũng tăng nhẹ.

Trên thị trường, nhóm hàng hóa và dịch vụ khác tăng 0,43%, nổi bật là giá đồ trang sức tăng mạnh 9,82% theo giá vàng thế giới. Các mặt hàng và dịch vụ khác như dụng cụ cá nhân không dùng điện, hàng chăm sóc cơ thể, dịch vụ về hiếu, hỷ, cắt tóc, gội đầu cũng đều ghi nhận mức tăng.

Nhóm thiết bị và đồ dùng gia đình tăng 0,2% do chi phí sản xuất và nhân công tăng. Các mặt hàng như trang thiết bị nhà bếp, ấm, phích nước điện, máy giặt, dịch vụ trong gia đình đều có mức tăng đáng kể. Tương tự, nhóm may mặc, mũ nón và giày dép tăng 0,18% do nhu cầu mua sắm tăng khi thời tiết chuyển lạnh. Nhóm đồ uống và thuốc lá tăng 0,12% cũng do nhu cầu tiêu dùng và chi phí sản xuất tăng.

Trong khi đó, nhóm văn hóa, giải trí và du lịch tăng 0,06%, chủ yếu do giá khách sạn, nhà khách, vé thuê chỗ chơi thể thao và xem phim, ca nhạc tăng. Tuy nhiên, du lịch trọn gói lại giảm 0,15% do các công ty du lịch triển khai chương trình khuyến mại để kích cầu. Nhóm thuốc và dịch vụ y tế tăng nhẹ 0,04% do một số loại thuốc tăng giá. Nhóm bưu chính, viễn thông tăng 0,03%, chủ yếu do giá máy điện thoại di động thông minh tăng.

Cùng chung xu hướng, nhóm nhà ở, điện nước, chất đốt và vật liệu xây dựng ghi nhận mức tăng nhẹ 0,01%. Cụ thể, giá vật liệu bảo dưỡng nhà ở tăng 0,99% do nhu cầu sửa chữa, xây dựng cuối năm, giá thuê nhà tăng 0,34% khi sinh viên và học sinh quay lại các thành phố lớn. Giá dầu hỏa cũng tăng 0,56% do điều chỉnh giá trong tháng.

Ở chiều ngược lại, giá điện sinh hoạt giảm 1,74% và nước sinh hoạt giảm 0,17% do thời tiết mát mẻ, nhu cầu sử dụng giảm. Giá gas cũng giảm 1,62% theo giá gas thế giới.

Điểm sáng hiếm hoi trong bức tranh tăng giá chung là nhóm giao thông với chỉ số giá điều chỉnh giảm 0,81%. Nguyên nhân chính đến từ việc giá xăng giảm 2,48% và dầu diesel giảm 0,35% do ảnh hưởng của các đợt điều chỉnh giá xăng dầu trong nước. Tuy nhiên, một số mặt hàng trong nhóm này lại tăng giá như vận tải hành khách bằng xe buýt, taxi và giá phụ tùng, bảo dưỡng phương tiện đi lại.

Ảnh minh họa. (Ảnh: Hoài Nam/Vietnam+)

Vàng cao chót vót, USD biến động

Đáng chú ý, thị trường vàng lại chứng kiến một đợt tăng giá mạnh mẽ. Chỉ số giá vàng tháng Mười tăng tới 12,53% so với tháng Chín và tăng kỷ lục 65,03% so với cùng kỳ năm trước. Bình quân 10 tháng của năm 2025, chỉ số giá vàng tăng 44,02%. Sự biến động này được giải thích bởi giá vàng thế giới bình quân đạt 4.030,66 USD/ounce, tăng 9,28% so với tháng trước, mức tăng mạnh nhất trong nhiều năm gần đây.

"Nguyên nhân chính là do Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) cắt giảm lãi suất điều hành khiến đồng USD suy yếu, lợi suất trái phiếu giảm sâu và vàng trở nên hấp dẫn với nhà đầu tư. Bên cạnh đó, rủi ro địa chính trị, bất ổn kinh tế toàn cầu, việc các ngân hàng Trung ương tiếp tục mua ròng vàng và hoạt động đầu cơ tăng mạnh cũng góp phần đẩy giá vàng lên cao,” bà Nguyễn Thu Oanh chia sẻ.

Trái lại, chỉ số giá USD/VND tại thị trường trong nước đã giảm 0,34% so với tháng trước, trong khi chỉ số giá USD trên thị trường quốc tế lại tăng 1,02%. Điều này cho thấy sự biến động trái chiều giữa thị trường trong nước và quốc tế. Mặc dù thị trường quốc tế kỳ vọng FED sẽ duy trì chính sách tiền tệ nới lỏng và nhu cầu nắm giữ USD tăng trong bối cảnh bất ổn địa chính trị và triển vọng kinh tế toàn cầu suy yếu, nhưng tại Việt Nam, giá USD lại có xu hướng giảm./.

(Vietnam+)