Cục An toàn thông tin cảnh báo các chiêu trò lừa đảo trên không gian mạng

"Điểm tin tuần" về lừa đảo trên không gian mạng của Cục An toàn thông tin, tuần từ ngày 18 đến 23/12/2023

Cảnh báo dịch vụ nhận làm căn cước công dân gắn chip để đánh cắp thông tin

Gần đây, trên mạng xã hội xuất hiện nhiều hội, nhóm quảng cáo dịch vụ “nhận làm căn cước công dân giả” hoặc “làm CCCD giả gắn chip phôi chuẩn 2023"... thu hút một lượng lớn người tham gia và tương tác vào các bài viết.

Theo đó, Phòng An ninh mạng và phòng chống tội phạm sử dụng công nghệ cao khẳng định, đây là hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng, làm gia tăng nguy cơ phát sinh tội phạm, nhất là tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản, rửa tiền, đánh bạc, tổ chức đánh bạc... ảnh hưởng trực tiếp đến tình hình an ninh, trật tự tại địa phương.

Các đối tượng tạo lập các trang mạng xã hội giả mạo, đăng tải bài viết quảng cáo với nội dung quảng cáo dịch vụ nhận làm nhanh CCCD giả gắn chip phôi chuẩn 2023. Tiếp đó, yêu cầu nạn nhân chuyển khoản đặt cọc, sau đó chiếm đoạt và chặn mọi liên lạc. Ngoài ra, còn có trường hợp trả CCCD nhưng không giống quảng cáo, có hình dạng, mẫu mã đơn giản, dễ dàng phân biệt thật, giả bằng mắt thường.

Tuy nhiên, mục đích chính của các đối tượng là tìm kiếm nạn nhân cung cấp thông tin CCCD thật để áp dụng kỹ thuật như: ghép ảnh chân dung, sử dụng công nghệ in, gắn miếng kim loại... làm giả CCCD để đăng ký mở tài khoản ngân hàng trực tuyến nhằm thực hiện hành vi lừa đảo chiếm đoạt khác hoặc thực hiện hành vi chiếm quyền điều khiển và khai thác dữ liệu cá nhân của nạn nhân từ hình thức trên.

Để phòng ngừa, ngăn chặn, giảm thiểu nguy cơ lộ, mất thông tin cá nhân trên CCCD, không để các đối tượng lợi dụng thực hiện hành vi vi phạm pháp luật, Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dân cần có những biện pháp bảo mật đối với những thông tin cá nhân quan trọng. Tuyệt đối không cung cấp thông tin cá nhân trên CCCD, số tài khoản ngân hàng hoặc mật khẩu; không chia sẻ hình ảnh CCCD lên mạng xã hội hay dưới bất kỳ hình thức nào.

Nếu người dân sử dụng những thiết bị thông minh có lưu trữ hình ảnh, thông tin cá nhân hết sức lưu ý khi cài đặt các ứng dụng trên mạng, chỉ tải từ nguồn chính thống trên App Store (hệ điều hành IOS) và CH Play (hệ điều hành Android).

Cảnh báo chiêu thức mới lừa đảo trẻ em trên không gian mạng và các biện pháp phòng ngừa

Các nghiên cứu gần đây chỉ ra một mô hình lừa đảo trực tuyến đáng lo ngại, trong đó tin tặc lợi dụng sự say mê của trẻ em đối với các trò chơi điện tử nổi tiếng như Fortnite và Roblox để thực hiện hành vi lừa đảo. Điều đó đặt ra bài toán đối với cha mẹ và người giám hộ trong việc luôn phải giám sát chặt chẽ hoạt động trên Internet của con mình.

Những đối tượng lừa đảo đang lợi dụng sự tăng trưởng theo cấp số nhân số lượng trẻ em trong ngành kinh doanh trò chơi trực tuyến để tạo ra một phương thức lừa đảo xoay quanh việc sử dụng các ưu đãi hấp dẫn (hứa hẹn tiền tệ hoặc đặc quyền trong các trò chơi phổ biến như Fortnite và Roblox). Đối tượng phát tán, dẫn dụ trẻ em nhấp vào liên kết hoặc tải xuống tệp đính kèm (thường là các đường link trang web, tệp PDF hoặc email) có nội dung "truy cập vào các giao diện quý hiếm, tiền ảo hoặc vật phẩm độc quyền cho trò chơi yêu thích" mà không hề biết đó là những các địa chỉ liên kết và phần mềm độc hại. Thông qua phương pháp này này, đối tượng có thể dễ dàng sử dụng các trang web lừa đảo để đánh cắp thông tin cá nhân hoặc sử dụng các phần mềm độc hại tấn công thiết bị điện tử và dữ liệu người dùng.

Nhằm ngăn chặn trẻ em trở thành nạn nhân của những hành vi lừa đảo này, Cục An toàn thông tin cho biết, điều quan trọng đối với cả trẻ em và người lớn là đều phải có đủ hiểu biết và sự chủ động. Phụ huynh cần phải quan tâm, nhấn mạnh cho trẻ về tầm quan trọng của việc không chia sẻ thông tin cá nhân trên không gian mạng; trò chuyện và dạy cho trẻ kỹ năng nhận biết, đánh giá tình huống và tính xác thực của những lời dụ dỗ, các trang web và đường dẫn lạ trên không gian mạng. Đồng thời, khuyến khích trẻ có ý thức thường xuyên chia sẻ bất kỳ tin nhắn đáng ngờ nào mà trẻ gặp phải.

Bên cạnh việc giáo dục cho trẻ về kỹ năng sử dụng không gian mạng, các phụ huynh cũng cần thường xuyên theo dõi chặt chẽ các tương tác trực tuyến, danh sách bạn bè và nội dung tải xuống của trẻ em cũng như cài đặt các phần mềm bảo mật uy tín để có thể kịp thời phát hiện các liên kết và phần mềm độc hại trên thiết bị của trẻ.

Kịp thời ngăn chặn chiêu trò lừa đảo chiếm đoạt tiền qua mạng xã hội facebook

Nhận được tin nhắn chuyển tiền từ Facebook mạo danh con trai, người phụ nữ ra tiệm vàng nhờ chuyển khoản, nhưng được chủ tiệm vàng và công an kịp thời ngăn chặn.

Theo đó, sáng 19/12, bà Đ.T.H. (SN 1971, trú tại Kỳ Tiến, Kỳ Anh, tỉnh Hà Tĩnh) nhận được tin nhắn Facebook của con trai đang làm việc nước ngoài với nội dung nhờ chuyển tiền vào số tài khoản lạ cùng lý do giúp đỡ bạn đang gặp khó khăn tài chính. Do tin tưởng đó là con trai mình nhờ chuyển tiền nên bà H. đã tới một cơ sở vàng bạc trên địa bàn để làm thủ tục chuyển tiền vào số tài khoản mà đối tượng giả danh yêu cầu. Tuy nhiên, tại đây, chủ cơ sở vàng bạc nhận thấy bà H. có biểu hiện tâm lý bất an, lo lắng nên đã dò hỏi mục đích chuyển tiền của bà H. và thông báo cho Công an xã Kỳ Phong.

Trước thực trạng tội phạm lừa đảo chiếm đoạt tài sản qua mạng xã hội ngày càng diễn biến phức tạp, Cục An toàn thông tin cho biết điều quan trọng nhất là người dân cần hết sức cảnh giác. Khi có hoạt động vay mượn, chuyển khoản cho người thân, nhất là ở nước ngoài, người dân cần phải gọi điện thoại xác thực để tránh mất tiền oan.

Lừa đảo bán hàng qua mạng xã hội chiếm đoạt hơn 12 tỷ

Công an Thành phố Gia Nghĩa, tỉnh Đắk Nông cho biết vừa triệt phá nhóm đối tượng chuyên lừa đảo bán hàng qua mạng xã hội rồi chiếm đoạt tiền đặt cọc và đưa ra quyết định tạm giữ hình sự đối với Đàm Văn Tuyên (33 tuổi, trú tại phường Phú Đô, quận Nam Từ Liêm, Hà Nội) để điều tra hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản, đồng thời mở rộng điều tra, làm rõ đối tượng liên quan.

Theo thông tin ban đầu, từ đầu năm 2021, đối tượng lừa đảo đã lập rất nhiều tài khoản mạng xã hội giả mạo khác nhau rồi đăng thông tin các mặt hàng sản phẩm nông nghiệp và một số mặt hàng khác lên hội, nhóm, trang mạng xã hội để rao bán. Để tăng uy tín và tạo niềm tin cho khách hàng, đối tượng lấy những hình ảnh liên quan đến các mặt hàng rao bán trên mạng rồi gửi cho khách hàng. Khi khách có nhu cầu mua hàng, đối tượng sẽ yêu cầu họ chuyển tiền đặt cọc qua tài khoản ngân hàng. Tuy nhiên, sau khi nhận được tiền cọc, đối tượng bắt đầu viện ra lý do mình hoặc người thân đang bị bệnh phải đi cấp cứu ở bệnh viện để yêu cầu khách hàng tiếp tục chuyển tiền và hẹn ngày giao hàng cho khách. Trong trường hợp khách hàng không hợp tác chuyển tiền đối tượng sẽ ngay lập tức chặn liên lạc.

Với thủ đoạn này, từ đầu năm 2021 đến nay, đối tượng đã lừa đảo và chiếm đoạt tiền đặt cọc của 3.109 người dân ở nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước với số tiền gần 12 tỷ đồng.

Cục An toàn thông tin đưa ra khuyến cáo người dân cần phải cảnh giác trong việc mua - bán trên các trang mạng xã hội cũng như các sàn thương mại điện tử. Người dân cần kiểm tra và tìm hiểu kỹ thông tin về người bán; chỉ thực hiện giao dịch khi đã xác nhận được mức độ uy tín của người bán hàng. Đảm bảo rằng người bán có đủ thông tin chi tiết về sản phẩm, hình ảnh chất lượng và mô tả chính xác; đồng thời nhận định từ các đánh giá của người mua khác về chất lượng sản phẩm. Không chuyển tiền, thanh toán dưới mọi hình thức khi chưa xác định được uy tín của người bán và chất lượng của sản phẩm. Ngoài ra, người dân cũng nên tìm hiểu về chính sách bảo hành và hoàn tiền của bên bán hàng để đảm bảo quyền lợi cho bản thân.

Thủ đoạn tinh vi của tội phạm lừa đảo đầu tư tiền kỹ thuật số

Thời gian gần đây, hình thức góp vốn đầu tư kinh doanh tiền kỹ thuật số (tiền mã hóa, một loại tài sản có giá trị điện tử); mua - bán trên các sàn giao dịch nhị phân, sàn đầu tư ngoại hối… với lãi suất cao gấp nhiều lần và cam kết hoàn tiền nếu gặp rủi ro đang có dấu hiệu gia tăng nhanh chóng.

Theo thống kê của cơ quan chức năng, tại Việt Nam, có tới gần 26 triệu người sở hữu tiền kỹ thuật số, trong khi nhà nước chưa công nhận bất cứ loại tiền kỹ thuật số nào. Đáng nói là số nạn nhân bị lừa đảo liên quan đến tiền kỹ thuật số tại Việt Nam chiếm tới 2/3 số vụ lừa đảo trên không gian mạng.

Một trong số các sàn đầu tư lừa đảo là ứng dụng có tên Token Pocket. Bằng nhiều chiêu trò, các đối tượng sở hữu app này đã lôi kéo và thu hút hàng chục nghìn người tham gia đầu tư, rồi bất ngờ đóng tài khoản của nạn nhân để chiếm đoạt tiền. Mục tiêu của các đối tượng lừa đảo này là những doanh nhân, chủ doanh nghiệp, hoa hậu, người đẹp, hay thậm chí là cả các cán bộ hưu trí…. Hình thức chung mà các đối tượng sử dụng là mạo danh các sàn đầu tư nước ngoài hoặc giả mạo công ty để tạo ra các trang web, ứng dụng đầu tư lừa đảo. Các tên miền của những sàn giao dịch này thường chỉ tồn tại trong một thời gian, thường sẽ ngừng hoạt động sau khi đã lừa được một lượng người nhất định sẽ chuyển sang một tên miền khác để ngăn cản hoạt động điều tra, truy vết của các cơ quan chức năng.

Nhằm ngăn chặn hình thức lừa đảo trên, Cục An toàn thông tin khuyến cáo người dân phải luôn giữ cảnh giác và chỉ tin tưởng vào các nền tảng và sàn giao dịch có uy tín và được xác thực; cẩn trọng trước các lời đề nghị hoặc giới thiệu các hoạt động đầu tư qua bất cứ hình thức nào đặc biệt là không gian mạng. Đồng thời tìm hiểu kỹ về các sàn giao dịch, công ty đầu tư tiền kỹ thuật số, nếu cảm thấy không chắc chắn, hãy tham khảo đánh giá của chuyên gia tài chính hoặc luật sư để có thể đưa ra quyết định thông minh, an toàn và tránh rủi ro lừa đảo. Bên cạnh đó, người dùng cũng nên cẩn trọng với các khoản phí không rõ ràng hoặc quá cao so với thị trường thông thường.

Theo dõi và cập nhật các thông tin, tình huống thông tin, tình huống, dấu hiệu về lừa đảo trực tuyến tại Cổng không gian mạng quốc gia (https://khonggianmang.vn).

Nếu phát hiện dấu hiệu lừa đảo, hãy gửi phản ánh về địa chỉ của trang Cảnh báo an toàn thông tin Việt Nam (https://canhbao.khonggianmang.vn).

PV