Cực hữu trỗi dậy, chính trường Pháp sẽ thế nào?

Đầu tháng này, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron bất ngờ thông báo giải tán quốc hội và tổ chức cuộc bầu cử sớm. Ông Macron cho biết vòng bầu cử quốc hội đầu tiên sẽ được tổ chức vào ngày 30-6 và vòng thứ hai vào ngày 7-7, theo đài CNN.

Cuộc thăm dò do công ty tư vấn Elabe cho thấy 31% người được hỏi cho biết họ có ý định bỏ phiếu cho đảng cực hữu Mặt trận Quốc gia trong cuộc bầu cử sắp tới. Trong khi đó, 28% người được hỏi cho biết sẽ bỏ phiếu cho liên minh cánh tả và 18% người được hỏi cho biết sẽ bỏ phiếu cho liên minh trung dung của ông Macron.

Nếu kết quả cuộc bầu cử sắp tới giống cuộc thăm dò này, ông Macron sẽ phải làm việc với đảng đối lập để điều hành đất nước và nước Pháp sẽ chứng kiến kịch bản chưa từng có trong hơn 80 năm qua.

Bà Marine Le Pen và ông Jordan Bardella thuộc đảng cực hữu Mặt trận Quốc gia trong một cuộc vận động tranh cử ở Paris (Pháp) hôm 2-6. Ảnh: AFP

Sự trỗi dậy của đảng cực hữu

Ngồi trên sân hiên của một quán cà phê ở TP Châteauroux (miền trung nước Pháp), ông Daniel – một nhà thầu xây dựng 60 tuổi – suy nghĩ về việc ông sẽ bỏ phiếu cho ai trong bầu cử quốc hội Pháp sắp tới.

Tuy nhiên, khi xem xét lại quá trình lãnh đạo của Tổng thống Emmanuel Macron, ông Daniel cho rằng tổng thống Pháp đã không hành động quyết liệt để hạn chế tội phạm gia tăng và quyết định tăng tuổi nghỉ hưu thêm 2 năm là không công bằng.

Các đảng cánh tả và cánh hữu truyền thống mà ông Daniel từng bỏ phiếu trước đây đã khiến ông thất vọng. Vì vậy, ông đang cân nhắc việc lần đầu tiên bỏ phiếu cho đảng cực hữu Mặt trận Quốc gia của bà Marine Le Pen, theo tờ Financial Times.

“Tôi không nói rằng tôi chắc chắn sẽ bỏ phiếu cho đảng Mặt trận Quốc gia nhưng họ có những điều thú vị để bàn bạc” – ông Daniel nói. Theo ông Daniel, một trong những điều đáng bàn bạc đó là sự cần thiết phải kiểm soát vấn đề nhập cư.

Các cử tri trên khắp nước Pháp đang đối mặt lựa chọn tương tự. Tại vùng Berry thuộc miền trung nước Pháp – nơi ông Daniel đang sống, đảng cực hữu Mặt trận Quốc gia đang thu hút được nhóm cử tri mới.

Cách thủ đô Paris khoảng 250 km về phía nam, vùng Berry bao gồm các tỉnh Indre và Cher - nơi có trung tâm trồng lúa mì của Pháp, sự ủng hộ của cử tri tại đây dành cho đảng cực hữu Mặt trận Quốc gia tăng mạnh trong cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu vừa qua, so với cuộc bầu cử hồi 5 năm trước.

Tỉ lệ phiếu bầu cho đảng cực hữu Mặt trận Quốc gia ở Indre tăng lên 40% trong cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu vừa qua, tăng 26 điểm phần trăm so với cuộc bỏ phiếu vào năm 2019, trong khi tỉ lệ ủng hộ dành cho liên minh của ông Macron tăng 4 điểm phần trăm.

Ông Pascal Perrineau – học giả nghiên cứu về phe cực hữu của Pháp trong nhiều thập niên – cho rằng không loại trừ khả năng cử tri muốn đảng Mặt trận Quốc gia lãnh đạo chính phủ.

“Chỉ cách đây vài năm, tôi có thể nói rằng chiến thắng của họ rất khó xảy ra. Bây giờ, tôi thấy điều đó là có thể xảy ra” – ông Perrineau nói.

Chuyện gì sẽ xảy ra nếu đảng cực hữu giành chiến thắng?

Các cuộc thăm dò cho thấy đảng của bà Le Pen có thể giành đủ số ghế để có quyền cử người giữ chức thủ tướng. Đảng Mặt trận Quốc gia Pháp đã công bố ứng viên của họ cho chức thủ tướng là ông Jordan Bardella.

Đảng Mặt trận Quốc gia giành chiến thắng lớn trong cuộc bầu cử Nghị viện Châu Âu vừa qua. Ảnh: AP

Nếu đảng Mặt trận Quốc gia giành chiến thắng trong cuộc bầu cử lần này, đó sẽ là một dấu ấn trong lịch sử hiện đại của Pháp. Theo Financial Times, phe cực hữu chưa bao giờ nắm quyền điều hành nước Pháp kể từ sau năm 1940. Với quan điểm hoài nghi châu Âu, nếu đảng Mặt trận Quốc gia Pháp nắm quyền, họ có thể ban hành những chính sách tác động đáng kể đối với mối quan hệ của Pháp với Liên minh châu Âu (EU) và mối quan hệ giữa Pháp với Đức.

Nếu ông Bardella giữ chức thủ tướng, ông có thể ban hành những chính sách liên quan hạn chế nhập cư, cắt giảm thuế và những chính sách nhằm đưa Pháp khỏi các quy tắc thị trường chung châu Âu.

Theo Financial Times, ông Macron cho rằng đảng của bà Le Pen sẽ không đạt được đa số tuyệt đối.

Sau khi tuyên bố giải tán quốc hội, ông Macron đã nhắc lại những lập luận vốn từng được ông sử dụng thành công để đánh bại bà Le Pen và đảng của bà trong nhiều năm qua. Ông Macron cho rằng phe cực hữu không đủ năng lực để quản lý, sẽ gây cản trở nền kinh tế, chia rẽ xã hội với nạn phân biệt chủng tộc và chủ nghĩa bài Do Thái, đồng thời đe dọa quy tắc của pháp luật.

“Tôi nghe thấy sự tức giận. Điều gì sẽ xảy ra với lương hưu của bạn? Điều gì sẽ xảy ra với khoản thế chấp của bạn? Nếu đảng Mặt trận Quốc gia lên nắm quyền, điều gì sẽ xảy ra với các giá trị của chúng ta. Đây là những câu hỏi [trước mặt bạn] ngày hôm nay” – ông Macron nói.

Bà Le Pen cho rằng lập luận của ông Macron là lời hù dọa và cho biết đảng của bà sẵn sàng lãnh đạo chính phủ Pháp.

Trong cuộc bầu cử Nghị viện châu Âu vừa qua, ông Bardella đã thu hút lượng lớn cử tri ủng hộ thông qua các thông điệp trên mạng xã hội. Theo đó, ông Bardella đã giúp đảng Mặt trận Quốc gia nhận được nhiều sự ủng hộ từ những người về hưu, nhân viên văn phòng và phụ nữ hơn so với trước đây.

Một chủ nhà hàng ở Châteauroux cho biết: “Mọi người ở đây ủng hộ đảng Mặt trận Quốc gia và họ yêu mến ông Bardella. Họ nghĩ rằng ông ấy sẽ mang lại cho mọi người nhiều quyền lợi”.

Ông Kévin Pfeffer – thủ quỹ đảng Mặt trận Quốc gia Pháp – cho biết chiến thắng nằm trong tầm tay của đảng ông.

“Nhiệm vụ của bà Marine Le Pen là tiếp nhận từng lời chỉ trích chống lại đảng Mặt trận Quốc gia và loại bỏ chúng một cách có phương pháp. Người Pháp đã sẵn sàng. Họ đang gửi cho chúng tôi một tín hiệu rằng họ muốn chúng tôi thử sức” – ông Pfeffer nói.

Tuy nhiên, vẫn có những người kiên quyết không ủng hộ đảng cực hữu Pháp.

“Tôi không tin đảng Mặt trận Quốc gia có khả năng điều hành đất nước. Tuy nhiên, họ đang đứng gần cơ hội nắm quyền lực” – ông Yann Galu, thị trưởng TP Bourges, vùng Berry, cho biết.

KHOA ĐIỀM