Cuộc chiến thương mại có nguy cơ leo thang

Chính sách thuế quan của ông Trump đang kích hoạt một cuộc chiến thương mại

Cuộc chiến thương mại

Người phát ngôn của Nhà Trắng Karoline Leavitt cho biết thuế quan có đi có lại đối với các quốc gia áp thuế đối với hàng hóa của Mỹ sẽ có hiệu lực ngay sau khi ông Trump công bố (dự kiến vào 4 giờ chiều ngày 2/4 theo giờ miền Đông), trong khi mức thuế 25% đối với ô tô nhập khẩu sẽ có hiệu lực vào ngày 3/4. Trước đó, ông Trump đã áp thuế nhập khẩu nhôm và thép và đã tăng thuế đối với tất cả hàng hóa từ Trung Quốc.

“Tổng thống có một đội ngũ cố vấn xuất sắc đã nghiên cứu những vấn đề này trong nhiều thập kỷ và chúng tôi đang tập trung vào việc khôi phục thời kỳ hoàng kim của nước Mỹ”, Người phát ngôn của Nhà Trắng nói tại một cuộc họp báo.

Trong khi Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent nói với các nhà lập pháp của Đảng Cộng hòa tại Hạ viện rằng mức thuế quan có đi có lại mà ông Trump sẽ công bố là “mức trần” thuế quan của Mỹ mà các quốc gia sẽ phải đối mặt và nó có thể giảm xuống nếu họ đáp ứng được các yêu cầu của chính quyền ông Trump, theo Đại diện Đảng Cộng hòa Kevin Hern từ Oklahoma.

Tuy nhiên chi tiết cụ thể về những gì mà ông Trump sẽ công bố hôm 2/4 vẫn chưa rõ ràng. Theo tờ Washington Post, các trợ lý của ông đang xem xét một kế hoạch sẽ tăng thuế đối với các sản phẩm khoảng 20% từ hầu hết mọi quốc gia, thay vì nhắm vào một số quốc gia hoặc sản phẩm nhất định.

Trong khi đó tờ Wall Street Journal, trích dẫn những người hiểu biết về các cuộc thảo luận, đưa tin rằng Đại diện Thương mại Hoa Kỳ đang chuẩn bị phương án áp thuế toàn diện đối với một nhóm các quốc gia, có khả năng sẽ không cao bằng tùy chọn thuế quan phổ quát 20%.

Động thái này của ông Trump đã làm gia tăng căng thẳng với các đối tác thương mại lớn nhất của Mỹ. Canada đã tuyên bố sẽ đáp trả bằng thuế quan của riêng mình. “Chúng tôi sẽ không gây bất lợi cho các nhà sản xuất và công nhân Canada so với công nhân Mỹ”, Thủ tướng Mark Carney phát biểu tại Winnipeg.

Văn phòng Thủ tướng Caney cho biết, ông và Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum đã nói chuyện vào thứ Ba về kế hoạch của Canada nhằm “chống lại các hành động thương mại vô lý” của Mỹ.

“Với thời gian đầy thách thức sắp tới, Thủ tướng Carney và Tổng thống Sheinbaum đã nhấn mạnh tầm quan trọng của việc bảo vệ khả năng cạnh tranh của Bắc Mỹ trong khi vẫn tôn trọng chủ quyền của mỗi quốc gia”, văn phòng của Thủ tướng Carney cho biết trong một tuyên bố.

Các quốc gia khác cũng đã đe dọa sẽ áp dụng các biện pháp đối phó, ngay cả khi họ đang tìm cách đạt được thỏa thuận với Nhà Trắng để ngăn chặn thuế quan.

Rủi ro cho kinh tế toàn cầu

Trump đã lập luận rằng người lao động và nhà sản xuất Mỹ đã bị tổn thương trong những thập kỷ qua bởi các thỏa thuận thương mại tự do đã hạ thấp rào cản đối với thương mại toàn cầu và thúc đẩy sự tăng trưởng của thị trường hàng hóa nhập khẩu trị giá 3 nghìn tỷ đôla của Mỹ. Sự bùng nổ của hàng nhập khẩu đi kèm với những gì Trump coi là nhược điểm rõ ràng: Thương mại mất cân bằng nghiêm trọng giữa Hoa Kỳ và thế giới, với thâm hụt thương mại hàng hóa vượt quá 1,2 nghìn tỷ đôla.

Quyết tâm của ông Trump diễn ra trong bối cảnh ngày càng có nhiều dấu hiệu cho thấy sự bất ổn rộng rãi do sự tập trung quá mức của ông vào thuế quan đang làm xói mòn niềm tin của các nhà đầu tư, người tiêu dùng và doanh nghiệp theo những cách có thể làm chậm hoạt động và đẩy giá lên cao.

Các nhà kinh tế cảnh báo biện pháp khắc phục của ông - thuế quan nặng nề - sẽ làm tăng giá cả trong và ngoài nước và gây tổn hại đến nền kinh tế toàn cầu. Theo Phòng thí nghiệm Ngân sách của Đại học Yale, mức thuế quan 20% cộng thêm mức thuế đã áp dụng sẽ khiến một hộ gia đình trung bình ở Mỹ mất ít nhất 3.400 đôla.

Đã xuất hiện những dấu hiệu cho thấy nền kinh tế Mỹ đang mất đà. Một loạt các cuộc khảo sát về doanh nghiệp và hộ gia đình đã cho thấy sự sụt giảm niềm tin vào triển vọng kinh tế, nêu ra lo ngại rằng thuế quan của Trump sẽ dẫn đến lạm phát gia tăng trở lại.

Theo Viện Quản lý nguồn cung, hoạt động sản xuất của Mỹ đã giảm sau 2 tháng tăng trưởng liên tiếp và các nhà sản xuất hàng hóa báo cáo chi phí đầu vào của họ là cao nhất trong gần 3 năm. Thuế quan được coi là nguồn lo lắng chính của các nhà quản lý nhà máy. “Giá cả tăng trong khi hoạt động kinh doanh chậm lại ngụ ý rằng nền kinh tế có thể đang hướng đến tình trạng đình lạm”, Jeffrey Roach - Nhà kinh tế trưởng tại LPL Financial cho biết.

Các nhà đầu tư lo lắng đã bán cổ phiếu một cách mạnh mẽ trong hơn một tháng, xóa sổ gần 5 nghìn tỷ đôla khỏi giá trị cổ phiếu của Mỹ kể từ giữa tháng 2.

Rủi ro không chỉ giới hạn ở Mỹ. Các nhà máy trên khắp thế giới, từ Nhật Bản đến Anh, đã chứng kiến hoạt động sụt giảm vào tháng 3 khi các doanh nghiệp chuẩn bị cho mức thuế quan mới của ông Trump, mặc dù cũng có một số nhà máy đã chứng kiến sự phục hồi trong cuộc đua đưa hàng hóa đến tay người tiêu dùng trước khi các biện pháp mới có hiệu lực.

Hà Vy