Cuộc đua chip AI nội địa Trung Quốc: Huawei và Cambricon đối đầu, SMIC 'chia' năng lực 7nm

Hai mô hình phát triển đối trọng với Nvidia

Để vượt qua các lệnh kiểm soát xuất khẩu của Mỹ, Trung Quốc đang tìm kiếm giải pháp thay thế Nvidia trong nước. Hai công ty được kỳ vọng nhất là Huawei và Cambricon, đại diện cho hai mô hình phát triển khác biệt.

Huawei tham gia thị trường chip AI với lợi thế về quy mô và hạ tầng tích hợp. Dòng chip Ascend do HiSilicon phát triển, đối trọng với Nvidia A100/H100, được liên kết chặt chẽ với toàn bộ hệ sinh thái của tập đoàn, bao gồm siêu máy tính Atlas, nền tảng MindSpore và dịch vụ điện toán đám mây. Cấu trúc "từ chip đến ứng dụng" này cung cấp giải pháp AI toàn diện cho các trung tâm dữ liệu quốc gia.

Tuy nhiên, các lệnh trừng phạt giới hạn Huawei tiếp cận thiết bị sản xuất tiên tiến, khiến sản lượng chip Ascend cao cấp chỉ đạt khoảng 200.000 đơn vị mỗi năm. Huawei đã phát triển dòng Ascend 910C cho thị trường trong nước và công bố lộ trình đến 2028 với các dòng chip sử dụng bộ nhớ nội địa hóa HiBL 1.0.

Ngược lại, Cambricon Technologies, tách ra từ Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc năm 2016, theo đuổi hướng đi chuyên biệt. Công ty tập trung thiết kế chip AI cho suy luận (inference). Dòng Siyuan 590 và 690 của hãng đang tiến sát hiệu năng của Nvidia A100/H100. Cambricon không xây dựng hệ sinh thái riêng mà cung cấp chip cho các tập đoàn công nghệ như Baidu, Alibaba và ByteDance.

Theo đánh giá từ các kỹ sư tại ByteDance và Alibaba, việc triển khai các mô hình huấn luyện trên GPU Nvidia sang chip Cambricon dễ dàng hơn so với chip Ascend của Huawei.

Cambricon lãi 1 tỷ CNY và rủi ro phân mảnh hệ sinh thái

Sau nhiều năm thua lỗ, Cambricon ghi nhận lợi nhuận hơn 1 tỷ nhân dân tệ trong nửa đầu năm 2025, với doanh thu tăng 44 lần. Cổ phiếu công ty tăng vọt 130% trong tháng 8. Dù thị phần trong nước mới khoảng 3%, đà tăng trưởng này đã tạo ra đối trọng đáng kể với Huawei.

Cuộc cạnh tranh không chỉ dừng ở phần cứng mà còn ở hệ sinh thái phần mềm. Nvidia duy trì vị thế nhờ nền tảng CUDA. Để cạnh tranh, Huawei đặt cược vào MindSpore, một khung phát triển AI khép kín. Trong khi đó, Cambricon tập trung tinh chỉnh chuỗi công cụ suy luận để đảm bảo quá trình chuyển đổi từ hệ sinh thái Nvidia diễn ra thuận lợi.

Sự khác biệt này đang tạo ra rủi ro lớn nhất cho chiến lược tự chủ của Trung Quốc: xây dựng hai hệ sinh thái không tương thích. Điều này làm loãng nguồn lực và cản trở việc hình thành một chuẩn chung cho AI nội địa.

CEO Nvidia, Jensen Huang, gần đây tiết lộ thị phần chip AI tiên tiến của hãng tại Trung Quốc đã giảm từ 95% xuống 0%, mở ra khoảng trống thị trường lớn.

Các dấu hiệu mới nhất cho thấy sự thay đổi trong chính sách. Cambricon đang hưởng lợi rõ rệt khi Chính phủ Trung Quốc chỉ đạo SMIC (nhà sản xuất chip lớn nhất) dành một phần công suất sản xuất chip 7nm đáng kể cho Cambricon, thay vì ưu tiên gần như tuyệt đối cho Huawei như trước.

Kết quả của cuộc đối đầu này có thể không tạo ra một "Nvidia của Trung Quốc", mà là hai phiên bản: Huawei là trụ cột cho các mô hình đào tạo lớn cấp quốc gia, và Cambricon là nhà cung cấp chip linh hoạt cho các ứng dụng suy luận của doanh nghiệp. Về dài hạn, nếu không có sự hội tụ công nghệ và phần mềm, Trung Quốc có nguy cơ tự chia nhỏ hệ sinh thái của mình.

Khánh Mai