Cuộc sống mới của người phụ nữ hơn nửa thế kỷ không ngậm được miệng, không ngoái được cổ

Nửa thế kỷ không ngoái được cổ với hàm răng "kỳ dị" do bỏng

Đó là trường hợp đặc biệt của chị Nguyễn Thị Sáu ở huyện Tam Nông, tỉnh Phú Thọ. Nhìn gương mặt của chị bây giờ, không ai nghĩ rằng trước đây chị đã có hơn nửa thế kỷ phải sống với dị tật đau đớn vì bỏng.

Biến cố cuộc đời chị Sáu xảy ra năm lên 6 tuổi. Năm đó, chị bị ngã vào bếp. Dù rằng thoát chết, nhưng chị đã phải mất 48 năm sau đó sống trong sự tủi hổ. Toàn bộ phần da trước ngực và cổ bị cháy co rút lại khiến cho đầu, cổ, ngực của chị gần như liền thành một khối nham nhở. Chị không thể ngoái cổ, khuôn mặt bị kéo lệch khiến hàm răng rụng gần hết, chỉ còn vài chiếc dài ngoằng luôn chìa ra, không thể ngậm được miệng. Ngay cả đến khả năng cơ bản nhất của một con người như nói chuyện hoặc tự mình ăn uống được bình thường cũng trở thành một điều rất "xa xỉ" với chị.

Hình ảnh của bệnh nhân Sáu khi chưa phẫu thuật và bây giờ.

Suốt gần 50 năm, chị sống trong tự ti vì ai gặp cũng ái ngại với gương mặt đáng sợ của mình. Mỗi dịp Tết đến, mọi người vui vẻ đi chúc Xuân, chị không dám sang nhà ai vì sợ làm xui xẻo cho họ. Tổn thương của chị ngày một nặng hơn khi không được điều trị do hoàn cảnh quá khó khăn.

Năm 2019, cuộc sống của chị Sáu đã được tái sinh với kỹ thuật tạo hình tiên tiến cùng đôi bàn tay tài hoa của các bác sĩ Bệnh viện Bỏng Quốc gia Lê Hữu Trác. PGS.TS. Vũ Quang Vinh - Phó Giám đốc Bệnh viện Bỏng Quốc gia Lê Hữu Trác, Chủ nhiệm Bộ môn Phẫu thuật Tạo hình thẩm mỹ (Học viện Quân y) cùng các đồng nghiệp đã trực tiếp phẫu thuật cho chị.

Nhắc đến trường hợp của chị Sáu, PGS.TS. Vũ Quang Vinh vẫn không thể nào quên. Theo chia sẻ của bác sĩ, chị Sáu đã trải qua ca mổ vi phẫu kéo dài 5 tiếng. Các bác sĩ đã dùng một vạt da nối vi mạch vi phẫu ở vùng lưng để tái tạo lại vùng cổ cho chị. Ca mổ đã thành công, giải phóng toàn bộ co kéo môi, miệng, mắt, mũi cho chị Sáu.

"Với tổn thương bỏng của bệnh nhân đã tồn tại cả nửa thế kỷ là một thách thức với chúng tôi. Tuy nhiên, bằng kinh nghiệm thực hiện nhiều ca phẫu thuật vi phẫu trước đó, chúng tôi đã nhanh chóng thực hiện vạt da lưng để tái tạo vùng cổ cho bệnh nhân. Sau mổ, bệnh nhân ngậm được miệng, ngoái được cổ và phần sẹo co kéo cằm cổ đã biến mất. Một diện mạo mới, cuộc sống mới đến với bệnh nhân. Nhìn chị Sáu vui mừng ngoái được cổ sau 50 năm ròng, chúng tôi cũng vui lây", PGS.TS. Vũ Quang Vinh chia sẻ.

Điều đặc biệt ở trường hợp của chị Sáu là ca phẫu thuật đã được Bệnh viện Bỏng Quốc gia Lê Hữu Trác miễn phí toàn bộ viện phí. Sau giai đoạn chữa trị những vết sẹo lớn do bỏng để lại trên cơ thể tại bệnh viện do PGS.TS. Vũ Quang Vinh thực hiện, chị Sáu cũng đã được tài trợ làm lại phần răng. Hàm răng kỳ dị đã được thay thế bằng hàm răng khỏe, đẹp vĩnh viễn giúp chị dễ dàng hơn trong ăn uống.

Chị đã có một hình hài mới tự tin hơn để trở lại cuộc sống đời thường sau gần 3 tháng điều trị. "Khi tôi trở về nhà, nhiều người đã vô cùng ngạc nhiên trước diện mạo mới của tôi. Không ít người nói rằng tôi đã được "thần tiên" hô biến cho gương mặt mới. Kể từ khi đó, cuộc sống của tôi tốt hơn. Tết đến, tôi không còn ru rú ở nhà nữa mà tự tin đi chúc Tết. Có được điều này là nhờ may mắn được gặp BS. Vinh. Tôi vẫn luôn biết ơn BS. Vinh cùng các bác sĩ ở Bệnh viện Bỏng đã tái sinh cho tôi cuộc đời mới", chị Sáu chia sẻ.

Chị Nguyễn Thị Sáu là một trong số rất nhiều bệnh nhân ở Bệnh viện Bỏng Quốc gia Lê Hữu Trác đang hằng ngày, hằng giờ đặt niềm tin vào đội ngũ y, bác sĩ và mong một ngày có thể trở lại cuộc sống bình thường.

Làm những thứ chưa ai từng làm

Thành lập năm 1964, Khoa Bỏng ra đời với yêu cầu nhiệm vụ cứu chữa cho thương binh và nhân dân bị bỏng trong chiến tranh. Đến nay, Bệnh viện Bỏng Quốc gia Lê Hữu Trác đã vươn mình trở thành viện đứng đầu trong thu dung, khám chữa bệnh, nghiên cứu về chữa bỏng và phục hồi chức năng sau bỏng. Mỗi năm, bệnh viện tiếp nhận khoảng hơn 3.000 bệnh nhân. Nhiều ca bị bỏng nặng ảnh hưởng lớn tới sức khỏe, thẩm mỹ và cả chức năng vận động, nhất là với những ca bỏng gây biến dạng khuôn mặt, sẹo co kéo gây mất chức năng vùng cổ, mặt… như trường hợp bệnh nhân Sáu.

PGS.TS.Vũ Quang Vinh cùng các đồng nghiệp điều trị cho bệnh nhân. Ảnh BVCC

Mỗi ngày, bản thân PGS.TS Vũ Quang Vinh cũng thực hiện hàng chục ca mổ. Dù căng thẳng, áp lực nhưng với ông, mỗi bệnh nhân đều là một ca đặc biệt. Ở mỗi ca mổ, ông cũng luôn cẩn trọng, tỉ mỉ tuyệt đối. Hơn 30 năm gắn bó với Bệnh viện Bỏng Quốc gia, ông vẫn luôn giữ tác phong của một người lính. Dù đạt được nhiều thành công ngoài mong đợi, nhưng ông vẫn không ngừng nghiên cứu những kỹ thuật mới đem lại sự hoàn hảo, tối ưu cho người bệnh.

PGS.TS. Vũ Quang Vinh nói rằng: "Những gương mặt bệnh nhân bị tạt acid hay biến dạng vì di chứng bỏng để lại ấn tượng rất mạnh với tôi, đặc biệt là ở nhóm bệnh nhân bỏng diện rộng, bỏng acid… Trước đây, họ gần như không quay trở lại cuộc sống bình thường được. Vì vậy, họ có những rối loạn tâm lý, thậm chí có trường hợp tự tử. Hình ảnh đó luôn ám ảnh vào tư duy, tâm trí của tôi và nghĩ phải tìm cách nào đó để cứu cuộc đời họ. Chính điều này cũng thôi thúc tôi tiếp tục nghiên cứu, tìm ra những chất liệu tạo hình mới, tối ưu với người bệnh".

Mỗi ca bệnh khó là mỗi lẫn bác sĩ lại trăn trở, nghiên cứu để đưa ra giải pháp tối ưu nhất cho người bệnh chứ không bao giờ đi trên lối mòn. Ngoài áp dụng các kỹ thuật phẫu thuật tạo hình tiên tiến trên thế giới khá thành công, những trí tuệ, sáng tạo trong say mê nghiên cứu khoa học, những kĩ thuật tạo hình "made in Việt Nam" đã đưa ngành Tạo hình trong nước vang danh quốc tế. Có loại phẫu thuật được chuyên gia nước ngoài đánh giá thuộc tốp đầu thế giới.

Trong suốt cuộc trò chuyện với chúng tôi, người bác sĩ có "đôi bàn tay vàng" này luôn nhấn mạnh rằng, đã là bác sĩ tạo hình thì thì cần phải sử dụng chất liệu tạo hình một cách linh hoạt, phù hợp với mục đích mình cần tạo hình là điều rất quan trọng. Bởi người bị bỏng có thể bị tổn thương bất cứ vị trí nào trên cơ thể, và các vạt da kinh điển không lựa chọn được do đã bị sẹo bỏng. Nhiều khi chúng ta chẳng còn một lựa chọn nào khác để lấy chất liệu tạo hình cho bệnh nhân. Lúc đó, bác sĩ tạo hình cần phải tìm ra chất liệu và sử dụng chất liệu đó linh hoạt, còn lại gì thì nghiên cứu để dùng một cách tối ưu nhất.

PGS. TS. Vũ Quang Vinh cùng đồng nghiệp ở Bệnh viện Bỏng quốc gia Lê Hữu Trác phẫu thuật cho bệnh nhân. Ảnh BVCC

Như sản phẩm "made in Việt Nam" ứng dụng vạt da cân thượng đòn có nối mạch vi phẫu tại đầu xa trong tạo hình sẹo di chứng bỏng vùng cổ được ê-kíp BS. Vinh cải tiến, góp phần bổ sung vào y văn thế giới ngành tạo hình. Đến nay, kỹ thuật tái tạo vùng cổ vẫn được đánh giá là kỹ thuật tái tạo vùng cổ hiện đại nhất và gần như cũng hoàn thiện nhất. T hậm chí sau mổ, mọi người không thể nhận biết bệnh nhân có sẹo di chứng bỏng rất nặng trước đó.

"Vạt da cân thượng đòn có nối mạch vi phẫu tại đầu xa là lựa chọn tối ưu trong tạo hình các tổn khuyết rộng vùng cổ, đặc biệt là tạo hình sẹo di chứng bỏng. Vạt có cuống mạch được cấp máu ổn định, bóc tách an toàn; có kích thước lớn có thể che phủ được toàn bộ đơn vị thẩm mỹ vùng cằm cổ, đảm bảo yêu cầu thẩm mỹ về độ mỏng, màu sắc hòa đồng với da lành vùng cổ" - PGS.TS. Vũ Quang Vinh nói.

Vang danh thế giới với kỹ thuật "made in Việt Nam"

Sau bỏng, nỗi khổ lớn nhất của người bệnh dù muốn hay không vẫn sẽ chịu nỗi đau của sẹo co kéo, sẹo lồi. Người bệnh bị biến chứng nặng, đau ngứa suốt ngày ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống. Đặc biệt, đối với người có cơ địa sẹo lồi diện rộng sau bỏng thì phương pháp duy nhất hiện nay là ghép da dày và hy vọng sẹo không phát triển nữa. Nhưng hầu hết bệnh nhân này dù ghép da xong thì miếng da ghép cũng bị sẹo lồi xâm lấn, phá hủy.

Khi ấy, bệnh nhân phải chấp nhận tàn phế suốt đời. Chứng kiến nỗi đau đó của người bệnh, các bác sĩ đã nghiên cứu ra phương pháp giúp cho nhóm bệnh nhân này. Đó là kỹ thuật điều trị sẹo lồi bằng liệu pháp chiếu xạ nông kết hợp phẫu thuật ghép da.

"Chúng tôi cắt bỏ hết sẹo, sau đó chiếu xạ nông che phủ tạm thời bằng trung bì da lợn và chiếu xa 3 ngày, sau đó tiến hành ghép da mỏng. Các chức năng của người bệnh sau đó được trở lại bình thường. Qua nghiên cứu hơn 30 bệnh nhân chưa ai tái phát và hầu hết họ đã quay lại cuộc sống lao động bình thường, giảm gánh nặng cho gia đình và xã hội. Đây cũng là kỹ thuật "made in Việt Nam", hiện chưa có công bố trên thế giới" - PGS.TS. Vinh cho hay.

Không ngừng tìm tòi, nghiên cứu sáng tạo, nhiều kỹ thuật mới của PGS.TS. Vũ Quang Vinh cùng đồng nghiệp ở Bệnh viện Bỏng Quốc gia được áp dụng trong điều trị đã mang lại nhiều thành công ngoài mong đợi, đưa tạo hình Việt Nam vang danh thế giới với các kỹ thuật "made in Việt Nam".

PGS. TS. Vũ Quang Vinh thăm khám lại cho bệnh nhân trước ngày ra viện. Ảnh Trần Thuận

Nhiều kỹ thuật tiên tiến trong chuyên ngành điều trị bỏng đã được các thầy thuốc của Bệnh viện Bỏng Quốc gia Lê Hữu Trác làm chủ, đối mặt xử lý với tất cả các tình huống. Nhờ vậy, có những bệnh nhân bỏng diện rộng 90% và bỏng sâu 60% vẫn được cứu sống và tái tạo thành công.

Trong đó, có những kỹ thuật rất khó và mới như tái tạo vú sau cắt bỏ điều trị ung thư cũng như khắc phục di chứng bệnh nhân bỏng; kỹ thuật siêu vi phẫu điều trị phù bạch mạch giúp người bệnh thoát khỏi cảnh chân voi, cắt bỏ các khối u có kích thước lớn choán nửa gương mặt; chuyển ngón chân thay thế ngón tay bị mất...

Mỗi ca bệnh khó được thực hiện thành công lại tiếp thêm niềm tin cho các bác sĩ say mê với công việc điều trị, nghiên cứu, tìm tòi để đem đến cuộc sống, niềm vui và hạnh phúc cho người bệnh.

Trần Thuận