Cựu sinh viên Harvard có thể giúp Trung Quốc giảm phụ thuộc vào chip AI hàng đầu Mỹ

Michael Zhang Wen tốt nghiệp Trường Luật Harvard - Ảnh: Handout

Michael Zhang Wen từng tốt nghiệp Trường Luật Harvard và là luật sư được cấp phép ở bang New York (Mỹ).

Michael Zhang Wen là Chủ tịch Biren Technology, công ty khởi nghiệp có trụ sở tại Thượng Hải mà ông thành lập vào năm 2019 để tập trung vào các đơn vị xử lý đồ họa (GPU), một loại chip quan trọng với các ứng dụng máy học và dữ liệu lớn. Cho đến nay, Trung Quốc đã phụ thuộc vào Nvidia (Mỹ) để cung cấp GPU tiên tiến.

Tuy nhiên quyết định của Mỹ vào tháng trước nhằm hạn chế xuất khẩu chip cao cấp A100 và H100 của Nvidia sang Trung Quốc đã phủ bóng đen lên khả năng quốc gia này trong việc tiếp tục phát triển các công nghệ từ AI đến ô tô thông minh.

Động thái của Mỹ đã làm tăng thêm cảm giác cấp bách ở Trung Quốc trong việc tìm kiếm các giải pháp thay thế cho Nvidia, cũng như các GPU từ Advanced Micro Devices (AMD), vốn cũng bị hạn chế xuất khẩu.

Thật trùng hợp, vào tháng 8, Biren Technology đã giới thiệu một GPU 7 nanomet mới được gọi là BR100, với hiệu suất được tuyên bố là tốt hơn ba lần so với các sản phẩm tương đương trên thị trường, khiến một số người suy đoán rằng công ty khởi nghiệp ba năm tuổi này có cơ hội trở thành “Nvidia của Trung Quốc”.

Biren Technology tuyên bố GPU BR100 hiệu suất cao nhất tốt hơn ba lần so với các sản phẩm tương đương trên thị trường - Ảnh: Handout

Với Michael Zhang Wen, người có tài khoản mạng xã hội với lời giới thiệu “một doanh nhân là người dám mơ những giấc mơ”, thời điểm này đang chứng minh rằng Biren Technology có thể thành công sau khi huy động được khoản tiền 4,7 tỉ nhân dân tệ (655 triệu USD) từ các quỹ đầu tư mạo hiểm lớn như Qiming Venture Partners, IDG Capital và Citic Securities Investment trong vòng 18 tháng kể từ khi thành lập.

Biren Technology và Michael Zhang Wen đã từ chối bình luận về câu chuyện trên.

Trong một cuộc phỏng vấn vào tháng 7.2022 với Tạp chí Doanh nhân Trung Quốc, Michael Zhang Wen cho biết vai trò của ông là “thợ săn đầu người”, thuyết phục những người phù hợp gia nhập công ty. Bài viết dẫn lời Michael Zhang Wen nói rằng nhiệm vụ đầu tiên của ông là yêu cầu một cựu sinh viên Harvard soạn thảo danh sách những nhân tài hàng đầu trong ngành GPU. Cựu sinh viên này nói với Michael Zhang Wen rằng Biren Technology sẽ thành công nếu ông có thể tuyển được một nửa số tên trong danh sách.

Tài năng lớn đầu tiên gia nhập Biren Technology là Mike Hong Zhou, cựu giám đốc phát triển GPU tại HiSilicon - công ty thiết kế chip thuộc sở hữu của Huawei Technologies Co (gã khổng lồ viễn thông Trung Quốc).

Michael Zhang Wen đã gặp Michael Zhang Wen tại hội nghị AI thế giới 2019 ở thành phố Thượng Hải (Trung Quốc) và thuyết phục ông tham gia với tư cách là giám đốc công nghệ sau hai cuộc trò chuyện.

Li Xinrong, cựu Phó chủ tịch toàn cầu của AMD từng làm việc cho công ty Mỹ trong 15 năm, đã gia nhập Biren Technology với tư cách là đồng giám đốc điều hành vào năm 2020.

Khi Biren Technology bắt đầu xây dựng đội ngũ của mình, các nhà đầu tư đã chú ý.

Zhou Zhifeng, hội viên của công ty đầu tư mạo hiểm Qiming Venture Partners, cho biết đầu tư vào Biren Technology vì ông thấy một đội “hoàn chỉnh”.

“Hầu hết các nhóm đồng nghiệp được dẫn dắt bởi các giám đốc và phó chủ tịch từng rời bỏ một gã khổng lồ chip và mang theo một số cấp dưới. Nếu đội bị giới hạn trong một vòng tròn nhỏ, họ có thể rất giỏi một thứ cụ thể nhưng lại bị các khuyết điểm khác kéo xuống… Chúng tôi nghĩ đội của Zhang Wen là tập thể vững chắc toàn diện”, Zhou Zhifeng nói trong một bài viết của Tạp chí Doanh nhân Trung Quốc được đăng lại trên trang web Qiming.

GPU được thiết kế cho các tính toán chuyên sâu hơn CPU (đơn vị xử lý trung tâm). GPU thực hiện điều này thông qua xử lý song song - sử dụng nhiều bộ xử lý cho tác vụ.

BR100 của Biren Technology được quảng cáo là GPU đa năng, không chỉ dành cho đồ họa trong thiết bị điện tử tiêu dùng mà còn dành cho các ứng dụng tính toán rộng lớn hơn.

Ngành công nghiệp bán dẫn của Trung Quốc đang trở thành tâm điểm trong bối cảnh quan hệ Trung - Mỹ ngày càng xấu đi, mang đến con dao hai lưỡi thách thức và cơ hội cho các công ty như Biren Technology, theo các nhà phân tích trong ngành.

“Các biện pháp trừng phạt của Mỹ đã dẫn đến việc các nhà sản xuất GPU quốc tế hàng đầu như Nvidia và AMD chuyển giao một phần thị trường nội địa Trung Quốc cho các công ty khởi nghiệp GPU trong nước, tạo ra cơ hội và khiến thị trường người dùng cuối nhận thức được sự cần thiết của việc thay thế trong nước”, theo Wang Lifu, nhà phân tích tại công ty nghiên cứu Icwise.

Tuy nhiên, Wang Lifu nói thêm rằng ngành công nghiệp này trong nước “vẫn ở giai đoạn đầu với tỷ lệ thị phần thấp”.

Ở góc độ công nghệ, vẫn còn một khoảng cách lớn giữa các công ty khởi nghiệp GPU trong nước so với Nvidia, theo William Wang, Giám đốc điều hành tại công ty tư vấn IC Café (trụ sở tại Thượng Hải).

Các công ty Trung Quốc “có tiềm năng trong một số lĩnh vực nhất định nhưng họ cũng bị ảnh hưởng bởi các hạn chế của Mỹ trong các lĩnh vực như cuộn băng. Cơ hội và hy vọng là có, nhưng nguy hiểm cũng có”, William Wang nói.

Cuộn băng là kết quả cuối cùng của quá trình thiết kế mạch tích hợp hoặc bảng mạch in trước khi chúng được gửi đi sản xuất.

Một số công ty khởi nghiệp chip GPU của Trung Quốc đã nổi lên trong những năm gần đây, thu hút sự tài trợ của khu vực công và tư nhân. Ví dụ, Iluvatar CoreX (trụ sở tại Thượng Hải) có quan hệ đối tác với Shanghai Supercomputer Centre và nền tảng chuỗi cung ứng CECport - cả hai đều là tổ chức được nhà nước hậu thuẫn. Chip Tiangia 100 của Iluvatar CoreX được cho là GPU Trung Quốc duy nhất được sản xuất hàng loạt.

Các công ty khởi nghiệp khác trong lĩnh vực này đang được chú ý như Moore Threads và Denglin Technology. Cả hai đều để mắt đến thị trường GPU ở Trung Quốc được dự báo sẽ tăng gấp 7 lần lên 34,6 tỉ USD từ năm 2020 đến 2027, theo công ty Verified Market Research (Ấn Độ).

Các hãng chip Trung Quốc tuyên bố có đột phá về chip AI so với Nvidia gây hoài nghi

Các công ty khởi nghiệp bán dẫn Trung Quốc nhanh chóng tuyên bố đạt đột phá về chip AI sau khi Mỹ hạn chế xuất khẩu chip tiên tiến của Nvidia và AMD sang Trung Quốc, khiến nhiều nhà phân tích trong ngành hoài nghi.

Xiangdixian Computing Technology (chuyên thiết kế bộ vi xử lý) tuần này đã công bố Tianjun No. 1, đơn vị xử lý đồ họa (GPU) với công nghệ nút 12 nanomet.

Xiangdixian Computing Technology tuyên bố họ đã “đạt đến trình độ quốc tế tiên tiến và sẽ lấp đầy hiệu quả khoảng trống trong thị trường nội địa”, theo bài đăng chính thức trên tài khoản WeChat của mình.

Xiangdixian Computing Technology là công ty khởi nghiệp về thiết kế chip được thành lập tại thành phố Trùng Khánh, tỉnh Tứ Xuyên, Trung Quốc vào năm 2020, do chuyên gia kỳ cựu về chip Tang Zhimin đứng đầu.

Tang Zhimin từng làm việc cho Loongson Technology và Hygon Information Tech, hai công ty chip Trung Quốc sản xuất bộ vi xử lý.

Tang Zhimin cho biết việc ra mắt chip 12 nanomet mới, mất một năm rưỡi mới có kết quả, là nhờ “sự ủng hộ của chính quyền Trùng Khánh và các tổ chức khác trong xã hội”.

“Trung Quốc đang thiếu các sản phẩm nội địa tiên tiến và trưởng thành trong lĩnh vực chip GPU”, Tang Zhimin nói, đồng thời cho biết thêm rằng chip mới đang được sản xuất hàng loạt và sẽ giúp giải quyết các “điểm nghẽn” chiến lược của quốc gia này.

Thông báo được đưa ra vài tuần sau khi Moffett AI, công ty khởi nghiệp thiết kế chip AI có trụ sở tại thành phố Thâm Quyến, tiết lộ AI inference accelerator có tên gọi S30 được cho có sức mạnh tính toán mạnh hơn GPU Nvidia.

Moffett AI cho biết sức mạnh tính toán của S30 mạnh gấp đôi và 1,2 lần so với Nvidia A100 và H100, hai chip AI mà Mỹ cấm xuất khẩu sang Trung Quốc.

Được thành lập vào năm 2018 bởi Wang Wei - cựu kiến trúc sư chip tại Qualcomm và Intel, Moffett AI cho biết đây là "chiến thắng của chip 12 nanomet so với chip 4 nanomet", theo một bài đăng trên tài khoản WeChat chính thức của công ty trên ngày 9.9.

Động thái của các công ty khởi nghiệp chip này nhằm thúc đẩy thành tựu của họ diễn ra sau khi Mỹ áp đặt các hạn chế xuất khẩu với một số chip AI tiên tiến từ Nvidia và AMD vào ngày 31.8, điều này làm dấy lên lời kêu gọi ở Trung Quốc yêu cầu nước này tăng gấp đôi nỗ lực tìm kiếm sản phẩm thay thế trong nước.

Biren Technology gây chú ý tại Hội nghị trí tuệ nhân tạo thế giới ở Thượng Hải vào đầu tháng 9 khi cho biết BR100 đã “lập kỷ lục toàn cầu” về sức mạnh tính toán, với hiệu suất đỉnh cao gấp ba lần so với các sản phẩm tương đương trên thị trường.

Tuy nhiên, các nhà phân tích và những người trong ngành cho rằng các công ty chip Trung Quốc vẫn thua xa Nvidia, hãng gần như độc quyền về GPU được sử dụng để đào tạo các mô hình AI.

Lu Jianping, Giám đốc công nghệ của Iluvatar Corex (có trụ sở tại Thượng Hải), nói Nvidia kiểm soát 95% thị trường cho các GPU mục đích chung được sử dụng để đào tạo các mô hình AI.

Lu Jianping nói rằng ông không thể tìm thấy bất kỳ sản phẩm nào từ các công ty khởi nghiệp GPU Trung Quốc để so sánh với chip Nvidia.

“Cho đến nay, chúng tôi không thể nhận được bất kỳ sản phẩm nào, có lẽ vì chúng vẫn đang trong giai đoạn phát triển”, Lu Jianping nói trong một phiên trực tuyến gần đây do công ty tư vấn ngành công nghiệp chip ICwise tổ chức.

Zhang Xiaorong, Giám đốc viện nghiên cứu Shendu Technology có trụ sở tại Bắc Kinh, cho biết: “Có một số GPU thay thế trong nước ở Trung Quốc, nhưng chúng có khoảng cách từ 3-5 năm với các chip tiên tiến của Nvidia”. Dù vậy, các công ty GPU trong nước này hiện có nhiều dư địa để phát triển hơn sau lệnh cấm bán hàng của Mỹ, ông nói thêm.

Sơn Vân