Đa dạng hóa sinh kế để giảm nghèo bền vững

Thay đổi tư duy, chọn mô hình phù hợp

Theo kết quả rà soát năm 2024, xã Nam Hải Lăng có 167 hộ nghèo, chiếm tỉ lệ 3,1% và 260 hộ cận nghèo, chiếm tỉ lệ 4,8% trên tổng số 5.402 hộ. Triển khai các dự án thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG) giảm nghèo bền vững, chính quyền xã Nam Hải Lăng xác định, hỗ trợ sinh kế hiệu quả khi người dân nhận thức rõ nguyên nhân nghèo và có quyết tâm đổi mới cách làm kinh tế. Vì vậy, cùng với việc rà soát, địa phương còn tìm hiểu nhu cầu, điều kiện cụ thể của từng hộ nghèo, cận nghèo và hộ thu nhập thấp để tư vấn mô hình phù hợp.

Nhờ định hướng đúng, mô hình chăn nuôi bò lai sinh sản của 5 nhóm hộ thuộc Dự án hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng của Chương trình MTQG giảm nghèo bền vững trên địa bàn xã đã mang lại kết quả khả quan, tạo sự yên tâm và động lực cho người dân. Mô hình này được đánh giá là phù hợp với điều kiện tự nhiên, tập quán sản xuất và khả năng đầu tư của người dân.

Khi được hướng dẫn kỹ thuật và tiếp cận vốn ưu đãi, nhiều hộ nghèo, cận nghèo dần ổn định cuộc sống và thoát nghèo bền vững. Anh Nguyễn Khánh Minh, thôn Đông Sơn, được hỗ trợ bò năm 2025 cho biết: “Được Nhà nước quan tâm hỗ trợ bò giống, tập huấn kỹ thuật chăn nuôi bài bản, gia đình tôi có thêm sinh kế, tăng thu nhập. Đây không chỉ là tài sản mà còn là động lực để gia đình vươn lên thoát nghèo”.

Làng nghề mứt gừng Hải Chánh tạo việc làm cho hàng trăm lao động địa phương - Ảnh: T.T

Với mục tiêu giảm nghèo thông tin cho người dân và nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, xã đặc biệt chú trọng công tác tuyên truyền, phổ biến thông tin liên quan đến việc làm thông qua các hoạt động điều tra cung-cầu lao động và tổ chức hội thảo định hướng. Đến nay, tỉ lệ lao động qua đào tạo đạt 65%.

Trong năm, xã đã phối hợp tổ chức 2 lớp đào tạo nghề cho lao động nông thôn, gồm lớp kỹ thuật chăn nuôi bò, kỹ thuật sản xuất chổi đót. Công tác xuất khẩu lao động cũng được quan tâm đẩy mạnh, đã có 17 lao động xuất cảnh, 15 lao động đã đậu đơn hàng đang chờ ngày xuất cảnh, 8 lao động đang học tiếng, cùng với 414 lao động đăng ký việc làm mới, mở ra cơ hội nâng cao thu nhập cho người dân.

Phát huy nghề truyền thống để giải quyết việc làm

Sau thời gian lo việc đồng áng, nhà chị Đỗ Thị Phương, ở thôn Văn Quỹ trở thành điểm hẹn quen thuộc của chị em phụ nữ trong tổ hợp tác để cùng nhau chằm nón. Chị Phương cho biết, nhờ có các công ty, đại lý ở miền Nam đặt hàng nên đầu ra tương đối ổn định, tổ hợp tác cung cấp hơn 300 nón lá gia công mỗi tháng, giúp chị em có thêm thu nhập đều đặn từ 3-4 triệu đồng, phụ trang trải chi phí sinh hoạt.

Để đáp ứng yêu cầu thị trường, chị đã tích cực cải tiến mẫu mã và chất liệu, từ nón lá truyền thống sang sản phẩm làm từ cây đệm, thêm các hoa văn thêu, vẽ tinh xảo trên nón lá đẹp mắt, được khách du lịch ưa chuộng. Tuy nhiên, để giữ được nghề và duy trì sinh kế giảm nghèo, việc tìm kiếm đầu ra ổn định là trăn trở lớn.

Ông Nguyễn Hữu Long, Trưởng thôn Văn Quỹ, chia sẻ: “Chúng tôi mong muốn các cấp, ngành hỗ trợ xúc tiến thương mại, quảng bá để nghề chằm nón lá có thể phát triển bền vững hơn trong tương lai”.

Tranh thủ lúc nông nhàn, chị em phụ nữ thôn Văn Quỹ tham gia tổ hợp tác làm nón lá để có thêm thu nhập - Ảnh: T.T

Theo thống kê của UBND xã Nam Hải Lăng, làng nghề chổi đót Văn Phong hiện có 65 hộ với 130 lao động, trong đó khoảng 100 lao động làm nghề thường xuyên, mỗi năm tạo ra hơn 200.000 sản phẩm với doanh thu hơn 6 tỉ đồng, mang lại thu nhập ổn định cho người lao động khoảng 4,5 triệu đồng/tháng.

Làng nghề nón lá Văn Trị có 55 hộ lao động với tổng sản lượng mỗi năm 10.000 cái, đạt doanh thu 1,637 tỉ đồng. Còn với làng nghề nón lá Văn Quỹ có 70 hộ lao động, sản lượng 17.000 cái mỗi năm, doanh thu 3,527 tỉ đồng.

Ngoài ra, nghề truyền thống mứt gừng Mỹ Chánh dù chỉ hoạt động thường xuyên 2 tháng/năm, thời điểm cận Tết Nguyên đán, nhưng cũng đóng góp đáng kể vào kinh tế địa phương. Với 6 cơ sở sản xuất và 150 lao động, mức thu nhập đạt khoảng 5-5,5 triệu đồng/người/tháng.

Ngoài ra, các cơ sở may gia công cũng góp phần quan trọng tạo việc làm cho người dân. Chị Nguyễn Thị Kim Yến, công nhân Cơ sở may gia công Hợp Hòa, cho biết: “Cơ sở đã tạo công việc ổn định cho 9 lao động với thu nhập đều đặn từ 5-6 triệu đồng/người/tháng, chúng tôi không phải đi làm xa nên rất thuận tiện”.

Nhờ sự đồng bộ trong triển khai các chương trình MTQG và những nỗ lực đa dạng hóa sinh kế, xã Nam Hải Lăng đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận trong công tác giảm nghèo bền vững. Trưởng Phòng Văn hóa-xã hội xã Nam Hải Lăng Đoàn Thị Diệu Thư chia sẻ, các mô hình hỗ trợ đã khơi dậy ý thức tự lực và tạo nguồn thu nhập ổn định cho người dân.

Nhằm hướng tới mục tiêu giảm nghèo bền vững, địa phương sẽ tiếp tục đẩy mạnh thực hiện mục tiêu giảm nghèo đa chiều, hạn chế tái nghèo và phát sinh nghèo. Tăng cường hỗ trợ người nghèo, hộ nghèo vượt lên mức sống tối thiểu, tiếp cận đầy đủ các dịch vụ xã hội cơ bản theo chuẩn nghèo đa chiều quốc gia, nâng cao chất lượng cuộc sống, phấn đấu giảm tỉ lệ hộ nghèo năm 2026 từ 0,3%-0,5%, bảo đảm an sinh xã hội.

Quỳnh Lê